Αναγκαία μια νέα παγκόσμια στρατηγική για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής. Οι προτεραιότητες των Πράσινων ενόψει της Συνδιάσκεψης
Από τις 28 Νοεμβρίου μέχρι τις 9 Δεκεμβρίου πραγματοποιείται στο Durban της Ν. Αφρικής η ετήσια Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα. Μετά την απογοητευτική έκβαση της Κοπεγχάγης το 2009, στο Κανκούν το 2010 έγιναν μικρά βήματα για την αναθέρμανση των διεθνών διαπραγματεύσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Φέτος στο Ντέρμπαν η διεθνής κοινότητα πρέπει επιτέλους να δεσμευτεί σε μια ξεκάθαρη πορεία που θα εξασφαλίζει μια παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα το συντομότερο δυνατό. Απαραίτητη είναι η επέκταση του Πρωτοκόλλου του Κιότο και μετά το 2012, με τη συμμετοχή περισσότερων χωρών και χωρίς «παράθυρα» που υπονομεύουν την περιβαλλοντική ακεραιότητα των στόχων.
Η ΕΕ οφείλει να επιδείξει έναν ηγετικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή και να πάψει να κρύβεται πίσω από τη δικαιολογία πως όλες οι χώρες πρέπει να κάνουν ταυτόχρονα το πρώτο βήμα. Ελάχιστο δείγμα γραφής στην κατεύθυνση αυτή είναι η μονομερής αναβάθμιση του στόχου της ΕΕ για μειώσεις εκπομπών το 2020 από 20% σε 30%.
Ακολουθεί μια συνοπτική καταγραφή των οπτικών και των προτεραιοτήτων των Πράσινων για τα κρίσιμα ζητήματα που εκκρεμούν ενόψει της Συνδιάσκεψης.
Μείωση εκπομπών:
- Δέσμευση να αποτελεί το 2015 τη χρονιά στην οποία οι παγκόσμιες εκπομπές θα αρχίσουν να μειώνονται ώστε το 2050 να έχουν μειωθεί κατά 80% σε σχέση με το 1990.
- Συμφωνία για μια νέα, δεύτερη περίοδο δεσμεύσεων του Πρωτοκόλλου του Κιότο, με εξασφάλιση της περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητας των μηχανισμών, κλείνοντας κάθε «παράθυρο» σε ό,τι αφορά την προστασία των δασών και την τεχνητή περίσσεια δικαιωμάτων εκπομπών
- Συμφωνία για νομικά δεσμευτικούς στόχους μείωσης εκπομπών για τα κράτη μέλη της Σύμβασης
- Αντιμετώπιση του ελλείμματος χρηματοδότησης του μηχανισμού για τη μείωση των εκπομπών από την αποψίλωση των δασών (REDD+) και διασφάλιση ότι αυτός θα προστατεύει τη βιοποικιλότητα και θα σέβεται τα δικαιώματα των τοπικών και γηγενών κοινοτήτων
Χρηματοδότηση δράσεων για την προστασία του κλίματος:
- Διασφάλιση της διαφάνειας στις άμεσες χρηματοδοτήσεις (2010-12) και πως αυτές θα είναι επιπρόσθετες σε προηγούμενες δεσμεύσεις χρηματοδότησης.
- Συγκεκριμένα βήματα για την εφαρμογή των αποφάσεων του Κανκούν για τη χρηματοδότηση, περιλαμβανομένων της προέλευσης πόρων (π.χ. φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, επιβολή τελών στη ναυτιλία και τις αερομεταφορές) και διασφάλιση συνέχισης των χρηματοδοτήσεων για την περίοδο 2013-2020
Παρακολούθηση, αναφορά και επαλήθευση εκπομπών:
- Ολοκλήρωση των συμφωνιών για τους μηχανισμούς διεθνούς παρακολούθησης και επαλήθευσης των δεσμεύσεων των αναπτυσσόμενων χωρών
- Συμφωνία για τον υπολογισμό και την αναφορά των εκπομπών από αλλαγές χρήσεων γης (LULUCF)
Η ΕΕ πρέπει να επιδείξει ηγετικό ρόλο
Διαδραματίζοντας έναν πιο ενεργητικό ρόλο, η ΕΕ μπορεί να διασφαλίσει μια θετική έκβαση στο Ντέρμπαν. Μέσω μιας σαφούς δέσμευσής της για μια δεύτερη περίοδο του Πρωτοκόλλου του Κιότο και της αναβάθμισης της φιλοδοξίας των πολιτικών της για το κλίμα, η ΕΕ θα αφαιρέσει το επιχείρημα που χρησιμοποιούν χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα ότι οι πλούσιες χώρες δεν αναλαμβάνουν το μερίδιο ευθύνης τους. Μόνο αν η ΕΕ δώσει το παράδειγμα θα μπορέσουν και οι άλλες χώρες να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν και να διασφαλιστεί επιτυχής έκβαση της επόμενης Συνδιάσκεψης για το κλίμα.
Ένας τέτοιος ηγετικός ρόλος από πλευράς ΕΕ συνεπάγεται:
Δέσμευση για μια δεύτερη περίοδο υποχρεώσεων βάσει του Πρωτοκόλλου του Κιότο
Η πρώτη περίοδος του Πρωτοκόλλου του Κιότο, της μόνης δεσμευτικής σε παγκόσμιο επίπεδο συμφωνίας για το κλίμα, θα λήξει στα τέλη του 2012. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει άμεσα να δεσμευτούν δημοσίως για μια δεύτερη περίοδο του Πρωτοκόλλου του Κιότο, με νέους στόχους μείωσης, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι θα αντιμετωπιστούν όλα τα «παραθυράκια» γύρω από την προστασία των δασών και την τεχνητή περίσσεια δικαιωμάτων εκπομπών. Το Κιότο αποτελεί καίρια προτεραιότητα για τις αναπτυσσόμενες χώρες και αν εγκαταλειφθεί αυτό το μοναδικό νομικά δεσμευτικό εργαλείο που διαθέτουμε, αυτό θα συνιστούσε μείζον πισωγύρισμα. Η ΕΕ θα πρέπει να ασκήσει πίεση για μια φιλόδοξη εντολή της Συνδιάσκεψης, με σαφές χρονοδιάγραμμα και νομικά δεσμευτικούς στόχους για όλες τις χώρες πριν το 2015.
Μονομερής αναβάθμιση του στόχου μείωσης εκπομπών στο 30% για το 2020
Μια τέτοια απόφαση θα τονώσει όχι μόνο τις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα, αλλά και την ευρωπαϊκή οικονομία, θα δημιουργήσει έως έξι εκατομμύρια πρόσθετες θέσεις εργασίας, θα μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης, και θα έχει παράλληλα ανεκτίμητα οφέλη στη δημόσια υγεία και την ποιότητα ζωής.
Εκπλήρωση των χρηματοδοτικών της υποσχέσεων έναντι των αναπτυσσόμενων χωρών
Η ΕΕ πρέπει να τηρήσει τις υποσχέσεις της σε σχέση με την υποστήριξη δράσεων για το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες, βοηθώντας τες να προσαρμοστούν στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και διευκολύνοντας τη μετάβασή τους σε μια πράσινη οικονομία. Αυτό σημαίνει διασφάλιση της εφαρμογής των συμφωνιών του Κανκούν, ιδίως σε ό,τι αφορά το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα. Η ΕΕ πρέπει επιτέλους να συνεισφέρει σε αυτό το Ταμείο, μέσω νέων και πρόσθετων χρηματοδοτικών πόρων, που δεν θα αφαιρεθούν από την αναπτυξιακή βοήθεια, με τις ετήσιες δεσμεύσεις να ανέρχονται τουλάχιστον στα 30 δισεκατομμύρια έως το 2020. Η χρησιμοποίηση νέων χρηματοδοτικών πόρων, όπως τα έσοδα από εισφορές στη ναυτιλία ή έναν φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών υπέρ του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα, θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της ΕΕ στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης.
Η Θεματική Ομάδα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής των Οικολόγων Πράσινων