Το Σ/Ν για το Πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ όπως κατατέθηκε στη Βουλή μετά τη συντομότατη περίοδο διαβούλευσης εξακολουθεί να περιέχει τα περισσότερα από τα σημεία εκείνα που δημιουργούν αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα του αλλά και τις επιπτώσεις του στην ανάπτυξη των ΑΠΕ. Παρόλα αυτά συμπεριλαμβάνεται στις βασικές πρόνοιες του νέου μνημονίου και σε αυτό τίθενται ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα για την προώθηση του.
Η σαφής αναφορά ότι η ενέργεια που θα παράγεται από το ΗΛΙΟΣ θα είναι πάνω και πέρα από τους εθνικούς στόχους για τις ΑΠΕ αποτελεί το μοναδικό μάλλον θετικό στοιχείο του σ/ν. Από εκεί και πέρα αρνητικά χαρακτηρίζονται τα ακόλουθα.
Δε διασφαλίζεται ο αποκλειστικά εξαγωγικός χαρακτήρας του καθώς δίνεται η δυνατότητα μέρος τουλάχιστον της παραγόμενης ενέργειας να καταναλώνεται στην Ελλάδα, αλλά να προσμετράται στη Γερμανία μέσω της στατιστικής μεταφοράς και των άλλων μηχανισμών της Οδηγίας 2009/28.
- Δε δίνεται καμία εγγύηση, ούτε λαμβάνεται κάποια μέριμνα ώστε τα έργα του ΗΛΙΟΣ να μη δράσουν ανταγωνιστικά προς τα έργα ΑΠΕ του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, ειδικά σε ότι αφορά τον ηλεκτρικό χώρο στο Σύστημα Μεταφοράς και τις εκτάσεις εγκατάστασης των έργων. Αντιθέτως στα έργα του ΗΛΙΟΣ παρέχονται κατά την αδειοδότηση ευνοϊκότεροι όροι και διαδικασίες fast track, που δεν απολαμβάνουν τα υπόλοιπα έργα ΑΠΕ και επιπλέον θέτουν σε αμφιβολία την ορθή εκτίμηση των περιβαλλοντικών και άλλων επιπτώσεων τους. Αν τελικά το ΗΛΙΟΣ επηρεάσει αρνητικά την πορεία της χώρας προς τους δεσμευτικούς στόχους της, αυτό θα έχει σοβαρές συνέπειες στην εθνική οικονομία.
- Εξακολουθεί να παραμένει άγνωστο το εμπορικό καθεστώς υπό το οποίο η ενέργεια του ΗΛΙΟΣ θα εξάγεται στη Γερμανία καθώς και τα τεχνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά των έργων μεταφοράς για το σκοπό αυτό. Το ΥΠΕΚΑ στην ανακοίνωση του περιορίζεται στη δήλωση ότι βρίσκεται “σε συνεχή επαφή και συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή”, ενώ πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν ότι το όλο εγχείρημα στερείται οικονομικής βάσης. Αυτό υποστηρίζει στην Ελλάδα σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), ενώ στη Γερμανία αρνητικά έχουν τοποθετηθεί οι Πράσινοι καθώς και επαγγελματικοί και οικονομικοί παράγοντες. Δεν είναι δυνατόν να συμπεριλαμβάνεται το ΗΛΙΟΣ στη δανειακή σύμβαση και να γίνεται νόμος του κράτους και να είναι άγνωστο τόσους μήνες η οικονομική ουσία του όλου εγχειρήματος τόσο για την Ελλάδα όσο και για τη Γερμανία. Είναι θέμα σοβαρότητας της χώρας αλλά και της τρόικα.
Τις ανησυχίες αυτές τις έχουμε εκφράσει ήδη από την πρώτη τοποθέτηση μας το Σεπτέμβρη του 2011 και παρόμοιες αποτυπώθηκαν και στις παρεμβάσεις των φορέων των ΑΠΕ στη δημόσια διαβούλευση. Δυστυχώς το ΥΠΕΚΑ δεν έλαβε καμία υπόψη του. Το να στηρίζεται σε τόσο ασταθή θεμέλια ίσως η μεγαλύτερη επένδυση στην ιστορία της χώρας φοβόμαστε πως θα οδηγήσει σε υπονόμευση και δυσφήμιση των ΑΠΕ. Αν το Πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ αποδειχτεί φιάσκο, θα αποτελέσει ένα νέο λόγο έκθεσης της χώρας μας διεθνώς ακόμα κι αν η κύρια ευθύνη για την αποτυχία θα βρίσκεται εκτός των συνόρων.
Θεματική Ομάδα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής