Θέμα: Ανάγκη ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τα δικαιώματα των πεζών
Στις 12.10.1988 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε υιοθετήσει τη Διακήρυξη για τα Δικαιώματα των Πεζών. Δύο δεκαετίες μετά, μεγάλο μέρος από τις προβλέψεις της μένει ανεφάρμοστο σε αρκετά κράτη μέλη.
Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα θέματα αυτά δεν υπάρχει, με αποτέλεσμα να συγχρηματοδοτούνται από την Ε.Ε. έργα που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των πεζών, όπως οδικοί άξονες με πεζοδρόμια πλάτους μερικών δεκάδων εκατοστών(1). Ακόμη και το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την αστική κινητικότητα ελάχιστα αναφέρεται σε θέματα ασφάλειας των πεζών. Σε σχετικές καταγγελίες οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών προς την Επιτροπή(2) δίνεται η απάντηση(3) ότι τα θέματα αυτά ανήκουν στην αρμοδιότητα των εθνικών και περιφερειακών αρχών.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Αποτιμά ως ικανοποιητικό το σημερινό επίπεδο διασφάλισης των δικαιωμάτων των πεζών με βάση το σημερινό νομικό καθεστώς;
2. Σε ποιο ποσοστό από τις εκστρατείες συμπεριφοράς βιώσιμης κινητικότητας που συγχρηματοδοτούνται από την Ε.Ε., και σε ποιες χώρες, περιλαμβάνουν σκέλος ενημέρωσης για τα δικαιώματα και την ασφάλεια των πεζών;
3. Κατά την αξιολόγηση των ευρωπαϊκών πολιτικών για την οδική ασφάλεια, το κλίμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα, συνυπολογίζεται και το επίπεδο προστασίας των δικαιωμάτων των πεζών στα κράτη μέλη;
4. Έχουν κατατεθεί από ελληνικούς δήμους σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας με προβλέψεις για διαμόρφωση περιβάλλοντος φιλικού προς τους πεζούς;
5. Σκοπεύει να προτείνει ευρωπαϊκή νομοθεσία για κατοχύρωση των δικαιωμάτων των πεζών, βασισμένη στην προαναφερόμενη διακήρυξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;
(1) http://www.pezh.gr/docs/zaxarof.htm http://www.pezh.gr/docs/loudr.htm
(2) http://www.pezh.gr/docs/EE72008.htm
(3) http://www.pezh.gr/docs/EE72008a.htm
Απάντηση του κ. Kallas εξ ονόματος της Επιτροπής
Η Επιτροπή επιθυμεί να διαβεβαιώσει το Αξιότιμο Μέλος ότι θεωρεί πως η ασφαλής κίνηση των πεζών αποτελεί σημαντική συνιστώσα της κινητικότητας στην Ευρώπη, που συντελεί στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και των εκπομπών και συμβάλλει στη βελτίωση των συνθηκών υγείας. Όπως περιγράφεται κατωτέρω, παρέχεται χρηματοδοτική στήριξη με κονδύλια της ΕΕ για έργα που αφορούν την ασφαλή κίνηση των πεζών, και η Επιτροπή εξακολουθεί να ασχολείται με θέματα ασφάλειας των πεζών.
Απασχολεί την Επιτροπή το γεγονός ότι ο αριθμός πεζών που είναι θύματα θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων σε κατοικημένες περιοχές εξακολουθεί να παραμένει υψηλός (33 % επί του συνόλου των θανάτων σε κατοικημένες περιοχές) και, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι είναι αναγκαίο, στο πλαίσιο των πολιτικών για την οδική ασφάλεια, να αντιμετωπιστεί κατά προτεραιότητα το ζήτημα των ευάλωτων χρηστών των οδών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι πεζοί. Στις κατευθυντήριες γραμμές που απευθύνει στα κράτη μέλη για την εφαρμογή μέτρων προστασίας των πεζών, η Επιτροπή έχει μάλιστα συμπεριλάβει διάφορες συστάσεις οι οποίες απαριθμούνται στον Ευρωπαϊκό Χάρτη Δικαιωμάτων του Πεζού, ιδίως όσον αφορά την πρόληψη του τραυματισμού των χρηστών των οδών.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει τα προγράμματά της με σκοπό να ενθαρρυνθούν οι πολίτες να εξαρτώνται λιγότερο από το αυτοκίνητο, να χρησιμοποιούν τις συγκοινωνίες, να περπατούν και να χρησιμοποιούν το ποδήλατο περισσότερο, και θα εξακολουθήσει την ολοκληρωμένη προσέγγισή της στο πεδίο της ασφαλούς κίνησης των πεζών και των ποδηλατών.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την οδική ασφάλεια κατά την επόμενη δεκαετία, η Επιτροπή θα τονίσει πόσο σημαντικό είναι να αναληφθούν οι αναγκαίες δράσεις ειδικά για τους ευάλωτους χρήστες των οδών, συμπεριλαμβανομένων των πεζών και των ποδηλατών.
Το Σχέδιο δράσης για την αστική κινητικότητα(1) βασίζεται σε διαδικασία εκτενούς διαβούλευσης, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι σχετικοί ενδιαφερόμενοι. Οι 20 δράσεις του Σχεδίου επιλέχθηκαν αφού λήφθηκαν εξ ολοκλήρου υπόψη οι συστάσεις και οι υποδείξεις των ενδιαφερομένων(2), με πλήρη τήρηση ταυτόχρονα της αρχής της επικουρικότητας. Έτσι, το Σχέδιο δράσης της Επιτροπής εστιάζεται σε έργα έρευνας και επίδειξης στον τομέα των αστικών συγκοινωνιών, στην ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών, ενθαρρύνει δε και υποστηρίζει τη χάραξη πολιτικών για βιώσιμες αστικές συγκοινωνίες. Τα θέματα ασφάλειας των πεζών θα ενσωματώνονται πλήρως στις διάφορες δράσεις που θα αναληφθούν, παραδείγματος χάριν, στα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας, στη σύσταση παρατηρητηρίου αστικής κινητικότητας υπό μορφή εικονικής πλατφόρμας και στη μελέτη για την αναβάθμιση των δεδομένων και στατιστικών. Επιπλέον, μέσω της Δράσης 8 του Σχεδίου δράσης για την αστική κινητικότητα, η Επιτροπή επιβεβαιώνει και πάλι την υποστήριξη που παρέχει σε θέματα ασφάλειας των πεζών μέσω της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας.
Η Επιτροπή θα ήθελε επίσης να υπενθυμίσει στο Αξιότιμο Μέλος την Πρωτοβουλία Civitas, η οποία έχει χρηματοδοτηθεί από τα ευρωπαϊκά προγράμματα-πλαίσια έρευνας. Με κονδύλια της ΕΕ συνεχίζεται η συγχρηματοδότηση της ανάπτυξης και αξιολόγησης νέων προσεγγίσεων για την ασφαλή κίνηση των πεζών στις πόλεις, μέσω της Πρωτοβουλίας Civitas, από την οποία έχουν διατεθεί 180 εκατομ. ευρώ, από το 2002 μέχρι σήμερα. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, η ΕΕ έχει συγχρηματοδοτήσει την εφαρμογή και την αξιολόγηση περίπου 100 μέτρων που αφορούν τους πεζούς σε 58 συμμετέχουσες πόλεις.
(1) COM(2009) 490 τελικό.
(2) http://ec.europa.eu/transport/urban/urban_mobility/green_paper/green_paper_en.htm