ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΗ ΑΔΡΑΝΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΩΜΑΤΑ ΚΑΠΝΟΥ
Απογοητευτική η απάντηση της Κομισιόν σε ερώτηση του Μ. Τρεμόπουλου
Δεν φαίνεται να συγκινεί τους αρμόδιους της Κομισιόν η επικινδυνότητα των αρωμάτων καπνού (ουσιών για τεχνητή κάπνιση τροφίμων), ούτε τα σχετικά πορίσματα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), όπως προκύπτει από απάντησή της σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Μ. Τρεμόπουλου.
Στην ερώτηση του ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων για πιθανή λήψη μέτρων για τα επικίνδυνα αυτά αρώματα που μπαίνουν σε τρόφιμα υποκαθιστώντας την φυσική κάπνιση, αλλά και ως πρόσθετα αρώματα άσχετα με την κάπνιση όπως στις σοκολάτες, η απάντηση της Επιτροπής είναι τουλάχιστον απογοητευτική.
Το πρώτο άρωμα (FF-B) που βρέθηκε να είναι γονιδιοτοξικό, αν και κυκλοφορούσε εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον, υποτίθεται ότι αποσύρθηκε από την αγορά χωρίς η Επιτροπή να διερευνήσει ποτέ του λόγου το αληθές και χωρίς να δραστηριοποιήσει τα Κράτη Μέλη για έκτακτους ελέγχους που να πιστοποιούν ότι όντως έχει αποσυρθεί.
Για τα άλλα δύο (το TRADISMOKE TM A και το SCANSMOKE R909) η Επιτροπή εμφανίζεται να μην έχει καν διαβάσει τη γνωμάτευση της αρμόδιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας: μας καθησυχάζει ότι δεν είναι γονιδιοτοξικά, ενώ η EFSA επιμένει για τη μη ασφαλή χρήση τους και προτείνει την άμεση λήψη μέτρων με θέσπιση ανώτατων ορίων, μέτρων τα οποία ποτέ δεν ελήφθησαν.
Για το τέταρτο άρωμα καπνού (ΑΜ01), παρά την κατηγορηματική γνωμάτευση της EFSA για την γονιδιοτοξικότητά του, έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία στο διακινητή να αποδείξει την αθωότητά του. Στο μεταξύ, όμως, δεν έχει ληφθεί κανένα προληπτικό μέτρο για την προστασία της δημόσιας υγείας, για ένα άρωμα που βρίσκεται ήδη στην αγορά τουλάχιστον εδώ και μια δεκαετία. Έτσι, αντί για την απαραίτητη προσωρινή αναστολή κυκλοφορίας μέχρι την πιθανή αναθεώρηση της αρνητικής γνωμάτευσης, ούτε η διακίνησή του έχει θιγεί ούτε και ο πολίτης προστατεύεται, έστω με ενημερωτική σήμανση, από το γονιδιοτοξικό αυτό σκεύασμα.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται σαν να παίζει κρυφτούλι, για να συγκαλύψει την πλήρη αδράνειά της στη λήψη μέτρων για τα αρώματα καπνού», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Οι ουσίες αυτές, που δεν επισημαίνονται πάντοτε ξεκάθαρα, σύμφωνα με τα λεγόμενα της ίδιας της Κομισιόν, εξακολουθούν και προστίθενται, παρά τις γνωματεύσεις της αρμόδιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας. Γιατί η EFSA να μπει στον κόπο και τα έξοδα για να καταλήξει στις γνωματεύσεις της, και αυτές να μη λαμβάνονται υπόψη; Μήπως γιατί είναι αμφιλεγόμενη και στελέχη της έχουν στενές σχέσεις με τη βιομηχανία τροφίμων; Αν είναι έτσι, τότε ας λύσουν το πρόβλημα με αποφασιστικότητα και διαφάνεια. Και όταν η EFSA λειτουργεί σωστά, να προσαρμόζονται και οι πολιτικές. Αλλιώς, γιατί να ξοδευτούν τόσα χρήματα για συσκέψεις με τα Κράτη-Μέλη για τη σύνταξη ενός νομοθετικού έργου που τελικά δεν ενεργοποιείται για να προστατέψει τη δημόσια υγεία; Στο τέλος θα μας προτείνουν να κλείσουμε τα μάτια και να εμπιστευτούμε τυφλά τη βιομηχανία».
Για περισσότερες πληροφορίες: 6944 869772
Οι σχετικές γνωματεύσεις της EFSAβρίσκονται διαθέσιμες στα:
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/20r.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1394.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1395.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1396.pdf
(ακολουθούν τα κείμενα της ερώτησης του Μ. Τρεμόπουλου και της απάντησης της Κομισιόν)
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-007087/2011 προς την Επιτροπή
Άρθρο 117 του Κανονισμού Michail Tremopoulos (Verts/ALE)
Θέμα: Αρώματα καπνού σε επεξεργασία τροφίμων
Για τα αρώματα καπνού που χρησιμοποιούνται σε επεξεργασία τροφίμων, ο Κανονισμός ΕΕ 2065/2003 προβλέπει, σταδιακή αξιολόγηση για την τοξικότητά τους. Τα αρώματα αυτά προκύπτουν από συγκεκριμένα πρωτογενή συμπυκνώματα καπνού, προερχόμενα από συμπύκνωση πραγματικού καπνού καύσης ξύλων. Παράγωγά τους προστίθενται μετά σε τρόφιμα, για υποκατάσταση του φυσικού αρωματισμού με κάπνιση και όχι μόνο. Μπορούν να προστεθούν ως αρώματα σε διάφορα τρόφιμα, όταν όμως δεν υποκαθιστούν την κάπνιση αναγράφονται ως αρώματα.
Τα πρωτογενή αρώματα καπνού, καταγράφηκαν και ήδη αξιολογούνται από την EFSA. Από αυτά, το FF-B (2007), TRADISMOKE TM A (2010), SCANSMOKE R909 (2010)και AM 01 (2010)κρίθηκαν ότι είναι γονιδιοτοξικά ή εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλειά τους. Η Κομισιόν και οι εθνικές αρχές είναι ενήμερες, τα συγκεκριμένα όμως προϊόντα εξακολουθούν να προστίθενται σε τρόφιμα, και μάλιστα χωρίς σήμανση για τον καταναλωτή, με δικαιολογητικό ότι παρόμοια προβλήματα ενδέχεται να δημιουργεί και η φυσική κάπνιση. Η τελευταία έχει εξελιχθεί και συχνά δεν επιβαρύνει τα τρόφιμα με καρκινογόνους Πολυαρωματικούς Υδρογονάνθρακες, υπεύθυνοι επικαλούνται όμως ότι τα αρώματα καπνού δεν έχουν τέτοιες ουσίες και γι’αυτό πρέπει να προτιμώνται.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Τι μέτρα σκέφτεται να πάρει και πότε, για να προστατεύσει την δημόσια υγεία από τα υποκατάστατα κάπνισης ή ενδεχομένως και από την ίδια την κάπνιση;
2. Πώς και με ποια δικαιολογία επιτρέπει και χρησιμοποιούνται αυτά τα επικίνδυνα προϊόντα σε τρόφιμα όπως οι σοκολάτες;
3. Σχεδιάζει τουλάχιστον να προβλέψει ως υποχρεωτική τη σήμανση για τα αρώματα καπνού σε τρόφιμα, καθώς και για την αξιολόγησή τους;
4. Θεωρεί λογικό να διαγράφει 10 χρόνια νομοθετικού και ερευνητικού έργου κρατώντας σε εκκρεμότητα τα μέτρα που προκύπτουν από τις προβλεπόμενες αξιολογήσεις ουσιών όπως τα αρώματα καπνού;
EL E-007087/2011 Απάντηση του κ. Dalli εξ ονόματος της Επιτροπής
1 και 4. Για να προστατευθεί η δημόσια υγεία, στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 της Επιτροπήςκαθορίζονται μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες. Τα εν λόγω επίπεδα εφαρμόζονται επίσης στα τρόφιμα στα οποία χρησιμοποιούνται αρώματα καπνού. Επιπλέον, τα αρώματα καπνού πρέπει να υποβάλλονται σε αξιολόγηση ασφάλειας και να συμμορφώνονται, όσον αφορά την παραγωγή τους, με τους όρους που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2065/2003, παρά το γεγονός ότι η χρήση τους θεωρείται γενικά λιγότερο ανησυχητική για την υγεία (λόγω των διαδικασιών κλασματοποίησης και καθαρισμού) απ’ ό,τι η παραδοσιακή διαδικασία κάπνισης.
Από τα πρωτογενή προϊόντα που αναφέρθηκαν στην ερώτηση, μόνο για το FF-B διαπιστώθηκε ότι είναι ελαφρώς γονιδιοτοξικό in vivo. Ως εκ τούτου, ο αιτών ανακάλεσε την αίτησή του, και το πρωτογενές προϊόν καθώς και τα παράγωγα προϊόντα αποσύρθηκαν από την αγορά το 2007.
Για το TRADISMOKE TM A και το SCANSMOKE R909, οι δοκιμές γονιδιοτοξικότητας in vivo ήταν αρνητικές και επαρκείς ώστε να εξαλειφθούν οι ανησυχίες σχετικά με τη γονιδιοτοξικότητα in vitro. Όσον αφορά το AM 01, οι ανησυχίες περί πιθανής γονιδιοτοξικότητας δεν εξαλείφθηκαν με βάση τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες τη στιγμή της αξιολόγησης από την EFSA. Εν τω μεταξύ, ο αιτών διενήργησε δοκιμή Comet in vivo, για την εξέταση της πιθανής γονιδιοτοξικότητας του AM 01. Στις 14 Ιουλίου 2011 η Επιτροπή ζήτησε από την EFSA επαναξιολόγηση του AM 01 με βάση τις νέες πληροφορίες που προέκυψαν.
Ο κατάλογος της Ένωσης θα πρέπει να καταρτιστεί μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης ασφάλειας όλων των πρωτογενών προϊόντων για τα οποία έχουν υποβληθεί επαρκείς πληροφορίες. Μόλις η EFSA ολοκληρώσει την αξιολόγηση του AM 01, η Επιτροπή θα εξετάσει το πόρισμα των αξιολογήσεων της EFSA, μαζί με τα κράτη μέλη, έτσι ώστε να αξιολογηθούν οι διάφορες επιλογές διαχείρισης της επικινδυνότητας. Σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση, η Επιτροπή αναμένεται να θεσπίσει τον πρώτο κατάλογο εγκεκριμένων πρωτογενών προϊόντων της Ένωσης το πρώτο τρίμηνο του 2012.
2 και 3. Σε συγκεκριμένα προϊόντα (π.χ. σοκολάτα) τα αρώματα καπνού χρησιμοποιούνται ως συστατικό σύνθετων αρωματικών υλών. Στην περίπτωση αυτή, τα αρώματα καπνού χρησιμοποιούνται σε πολύ μικρές ποσότητες και δεν προσδίδουν καπνιστή γεύση. Οι κανόνες σχετικά με την επισήμανση των αρωματικών υλών ορίζονται στην οδηγία 2000/13/EΚ. Η χρήση αρωματικών υλών δεν πρέπει να παραπλανά τον καταναλωτή, και η παρουσία τους στα τρόφιμα θα πρέπει να επισημαίνεται κατάλληλα. Ο καταναλωτής δεν θα πρέπει να σχηματίζει λανθασμένη εντύπωση με τη σήμανση ενός αρώματος καπνού, αν το συγκεκριμένο άρωμα δεν προσδίδει καπνιστή γεύση και, ως εκ τούτου, η γεύση αυτή δεν γίνεται αντιληπτή στο προϊόν.
όπως στη σοκολάτα (Κανονισμός 1334/2008).
Ευρωπαϊκή Αρχή ασφάλειας Τροφίμων
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/20r.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1394.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1395.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1396.pdf