Θέμα: Ανάγκη ευρωπαϊκής απαγόρευσης της μεταλλουργίας που βασίζεται στην κυάνωση
Ανησυχία προκαλεί η ταχεία επέκταση της επεξεργασίας μεταλλευμάτων χρυσού μέσω εκχύλισης με κυάνιο σε χώρες της Αν. και ΝΑ Ευρώπης (Ουγγαρία, Σλοβακία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα). Σοβαρές περιβαλλοντικές καταστροφές έχουν συμβεί σε τέτοιες εγκαταστάσεις, όπως στη Baia Mare της Ρουμανίας το 2000. Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία και η Τσεχία έχουν ήδη απαγορεύσει τη μεταλλουργία αυτού του τύπου(1) ενώ στην Ουγγαρία και στη Ρουμανία υπάρχουν πρωτοβουλίες πίεσης για την υιοθέτηση νομοθεσίας για μια παρόμοια απαγόρευση(2).
Στη ΝΔ Βουλγαρία, έχει δοθεί άδεια στις περιοχές Κρούμοβγκραντ και Κιρτζαλί, στην οροσειρά της Ροδόπης, σε σημεία που εκκρεμεί από το 1999 η ένταξή τους στο Δίκτυο «Natura 2000» και βρίσκονται κοντά σε παραποτάμους του Άρδα, ο οποίος καταλήγει στον Έβρο ποταμό. Το ζήτημα του Κιρτζαλί έχει ήδη τεθεί από τις 14.10.2009 με ερώτηση της αξιότιμης συναδέλφου F.H. Hyusmenova (ALDE) προς την Επιτροπή (P-5093/09)(3), ενώ έχουν εκφραστεί ανησυχίες και από ελληνικούς φορείς(4). Σύμφωνα με τη Διεθνή Συνθήκη του Espoo για τη Διασυνοριακή Ρύπανση (1994), η Ελλάδα είναι «επηρεαζόμενο μέλος» από τα έργα στη Βουλγαρία και ως εκ τούτου έχει βαρύνουσα άποψη στη διαδικασία έγκρισης.
Αλλά και στην Ελλάδα υπάρχουν περιοχές που διεκδικούνται από εταιρείες για εκμετάλλευση (Σάπες Ροδόπης, Πέραμα Έβρου) ενώ στη ΒΔ Χαλκιδική το «Επενδυτικό Σχέδιο Ανάπτυξης» των Μεταλλείων Κασσάνδρας έλαβε προκαταρκτική έγκριση δυο μέρες πριν τις εκλογές (2.10.2009). Στα ίδια μεταλλεία χρησιμοποιείται κυάνιο για την παραγωγή συμπυκνωμάτων μολύβδου και ψευδαργύρου, από το 1953, ενώ στο μεταλλείο «Μαύρες Πέτρες» της Ελληνικός Χρυσός χρησιμοποιούνται περίπου 80 κιλά κυανίου την ημέρα!
Έχοντας υπόψη την ανεπάρκεια του εθελοντικού «κώδικα» διαχείρισης του κυανίου που έχει καταρτίσει η μεταλλευτική βιομηχανία από μόνη της(5),
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Συμμερίζεται την ανάγκη απαγόρευσης της μεταλλουργίας που βασίζεται στην κυάνωση σε όλες της χώρες της Ένωσης;
2. Θεωρεί ότι οι αδειοδοτήσεις και τα επενδυτικά σχέδια σε Βουλγαρία και Ελλάδα συνάδουν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και πιο συγκεκριμένα με την οδηγία 2006/21 ΕΚ(6) για τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας; Τι είδους μηχανισμούς διαθέτει η Επιτροπή για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση προς την προαναφερθείσα οδηγία;
3. Τι είδους μέτρα προτίθεται να λάβει σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα;
(1) Για χώρες και περιοχές όπου ισχύουν απαγορεύσεις βλ. http://www.rainforestinfo.org.au/gold/Bans.html
(2) http://cianmentes.org/?page_id=48 και http://www.bancyanide.ro/, αντίστοιχα. Επίσης, http://www.budapesttimes.hu/index.php?option=com_content&task=view&id=13389
(3) http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+P-2009-5093+0+DOC+XML+V0//EL
(4) http://fonirodopis.gr/press/?p=11639
(5) http://www.cyanidecode.org/
(6) ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σελ. 15.
Απάντηση του κ. Δήμα εξ ονόματος της Επιτροπής
1. Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν το Μάρτιο του 2006 την οδηγία για την διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας(1). Στόχοι της εν λόγω οδηγίας είναι κυρίως ο περιορισμός των δυνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων της διαχείρισης των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας. Η απαγόρευση της χρήσης κυανίου για την εξαγωγή χρυσού δεν συμπεριελήφθη στην οδηγία, αλλά στο άρθρο 13 παράγραφος 3 ορίζονται πολύ αυστηρές οριακές τιμές εκπομπών. Μετά την έκδοση της οδηγίας δεν έχουν σημειωθεί νέες σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τροποποίησή της.
2. Η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να σχολιάσει τις λεπτομέρειες σχετικά με τις άδειες που χορηγήθηκαν στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Η συμμόρφωση με τους κανόνες, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης για τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, αποτελεί ζήτημα των αρμόδιων εθνικών αρχών. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή δεν έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα παραβιάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ.
Όσον αφορά την αδειοδότηση εγκατάστασης στην περιοχή του Κρούμοβγκραντ, η Επιτροπή ζήτησε πρόσθετες συμπληρωματικές πληροφορίες από τις αρμόδιες βουλγαρικές αρχές σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας 2006/21/ΕΚ στην διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και τη συμμόρφωση με τις σχετικές απαιτήσεις.
3. Εάν η Επιτροπή διαπιστώσει παραβίαση της νομοθεσίας της ΕΕ θα λάβει τα απαιτούμενα νομικά μέτρα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της προκειμένου να διορθώσει την κατάσταση και να εξασφαλίσει την πληρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ.
Οδηγία 2006/21/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006 , σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και την τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ – Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, ΕΕ L 102 της 11.4.2006.