ΑΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΗ ΑΔΡΑΝΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΩΜΑΤΑ ΚΑΠΝΟΥ
Απογοητευτική η απάντηση της Κομισιόν σε ερώτηση του Μ. Τρεμόπουλου
Δεν φαίνεται να συγκινεί τους αρμόδιους της Κομισιόν η επικινδυνότητα των αρωμάτων καπνού (ουσιών για τεχνητή κάπνιση τροφίμων), ούτε τα σχετικά πορίσματα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), όπως προκύπτει από απάντησή της σε ερώτηση του ευρωβουλευτή Μ. Τρεμόπουλου.
Στην ερώτηση του ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων για πιθανή λήψη μέτρων για τα επικίνδυνα αυτά αρώματα που μπαίνουν σε τρόφιμα υποκαθιστώντας την φυσική κάπνιση, αλλά και ως πρόσθετα αρώματα άσχετα με την κάπνιση όπως στις σοκολάτες, η απάντηση της Επιτροπής είναι τουλάχιστον απογοητευτική.
Το πρώτο άρωμα (FF-B) που βρέθηκε να είναι γονιδιοτοξικό, αν και κυκλοφορούσε εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον, υποτίθεται ότι αποσύρθηκε από την αγορά χωρίς η Επιτροπή να διερευνήσει ποτέ του λόγου το αληθές και χωρίς να δραστηριοποιήσει τα Κράτη Μέλη για έκτακτους ελέγχους που να πιστοποιούν ότι όντως έχει αποσυρθεί.
Για τα άλλα δύο (το TRADISMOKE TM A και το SCANSMOKE R909) η Επιτροπή εμφανίζεται να μην έχει καν διαβάσει τη γνωμάτευση της αρμόδιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας: μας καθησυχάζει ότι δεν είναι γονιδιοτοξικά, ενώ η EFSA επιμένει για τη μη ασφαλή χρήση τους και προτείνει την άμεση λήψη μέτρων με θέσπιση ανώτατων ορίων, μέτρων τα οποία ποτέ δεν ελήφθησαν.
Για το τέταρτο άρωμα καπνού (ΑΜ01), παρά την κατηγορηματική γνωμάτευση της EFSA για την γονιδιοτοξικότητά του, έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία στο διακινητή να αποδείξει την αθωότητά του. Στο μεταξύ, όμως, δεν έχει ληφθεί κανένα προληπτικό μέτρο για την προστασία της δημόσιας υγείας, για ένα άρωμα που βρίσκεται ήδη στην αγορά τουλάχιστον εδώ και μια δεκαετία. Έτσι, αντί για την απαραίτητη προσωρινή αναστολή κυκλοφορίας μέχρι την πιθανή αναθεώρηση της αρνητικής γνωμάτευσης, ούτε η διακίνησή του έχει θιγεί ούτε και ο πολίτης προστατεύεται, έστω με ενημερωτική σήμανση, από το γονιδιοτοξικό αυτό σκεύασμα.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φέρεται σαν να παίζει κρυφτούλι, για να συγκαλύψει την πλήρη αδράνειά της στη λήψη μέτρων για τα αρώματα καπνού», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Οι ουσίες αυτές, που δεν επισημαίνονται πάντοτε ξεκάθαρα, σύμφωνα με τα λεγόμενα της ίδιας της Κομισιόν, εξακολουθούν και προστίθενται, παρά τις γνωματεύσεις της αρμόδιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας. Γιατί η EFSA να μπει στον κόπο και τα έξοδα για να καταλήξει στις γνωματεύσεις της, και αυτές να μη λαμβάνονται υπόψη; Μήπως γιατί είναι αμφιλεγόμενη και στελέχη της έχουν στενές σχέσεις με τη βιομηχανία τροφίμων; Αν είναι έτσι, τότε ας λύσουν το πρόβλημα με αποφασιστικότητα και διαφάνεια. Και όταν η EFSA λειτουργεί σωστά, να προσαρμόζονται και οι πολιτικές. Αλλιώς, γιατί να ξοδευτούν τόσα χρήματα για συσκέψεις με τα Κράτη-Μέλη για τη σύνταξη ενός νομοθετικού έργου που τελικά δεν ενεργοποιείται για να προστατέψει τη δημόσια υγεία; Στο τέλος θα μας προτείνουν να κλείσουμε τα μάτια και να εμπιστευτούμε τυφλά τη βιομηχανία».
Για περισσότερες πληροφορίες: 6944 869772
Οι σχετικές γνωματεύσεις της EFSAβρίσκονται διαθέσιμες στα:
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/20r.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1394.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1395.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1396.pdf
(ακολουθούν τα κείμενα της ερώτησης του Μ. Τρεμόπουλου και της απάντησης της Κομισιόν)
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-007087/2011 προς την Επιτροπή
Άρθρο 117 του Κανονισμού Michail Tremopoulos (Verts/ALE)
Θέμα: Αρώματα καπνού σε επεξεργασία τροφίμων
Για τα αρώματα καπνού που χρησιμοποιούνται σε επεξεργασία τροφίμων, ο Κανονισμός ΕΕ 2065/2003 προβλέπει, σταδιακή αξιολόγηση για την τοξικότητά τους. Τα αρώματα αυτά προκύπτουν από συγκεκριμένα πρωτογενή συμπυκνώματα καπνού, προερχόμενα από συμπύκνωση πραγματικού καπνού καύσης ξύλων. Παράγωγά τους προστίθενται μετά σε τρόφιμα, για υποκατάσταση του φυσικού αρωματισμού με κάπνιση και όχι μόνο. Μπορούν να προστεθούν ως αρώματα σε διάφορα τρόφιμα, όταν όμως δεν υποκαθιστούν την κάπνιση αναγράφονται ως αρώματα.
Τα πρωτογενή αρώματα καπνού, καταγράφηκαν και ήδη αξιολογούνται από την EFSA. Από αυτά, το FF-B (2007), TRADISMOKE TM A (2010), SCANSMOKE R909 (2010)και AM 01 (2010)κρίθηκαν ότι είναι γονιδιοτοξικά ή εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλειά τους. Η Κομισιόν και οι εθνικές αρχές είναι ενήμερες, τα συγκεκριμένα όμως προϊόντα εξακολουθούν να προστίθενται σε τρόφιμα, και μάλιστα χωρίς σήμανση για τον καταναλωτή, με δικαιολογητικό ότι παρόμοια προβλήματα ενδέχεται να δημιουργεί και η φυσική κάπνιση. Η τελευταία έχει εξελιχθεί και συχνά δεν επιβαρύνει τα τρόφιμα με καρκινογόνους Πολυαρωματικούς Υδρογονάνθρακες, υπεύθυνοι επικαλούνται όμως ότι τα αρώματα καπνού δεν έχουν τέτοιες ουσίες και γι’αυτό πρέπει να προτιμώνται.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Τι μέτρα σκέφτεται να πάρει και πότε, για να προστατεύσει την δημόσια υγεία από τα υποκατάστατα κάπνισης ή ενδεχομένως και από την ίδια την κάπνιση;
2. Πώς και με ποια δικαιολογία επιτρέπει και χρησιμοποιούνται αυτά τα επικίνδυνα προϊόντα σε τρόφιμα όπως οι σοκολάτες;
3. Σχεδιάζει τουλάχιστον να προβλέψει ως υποχρεωτική τη σήμανση για τα αρώματα καπνού σε τρόφιμα, καθώς και για την αξιολόγησή τους;
4. Θεωρεί λογικό να διαγράφει 10 χρόνια νομοθετικού και ερευνητικού έργου κρατώντας σε εκκρεμότητα τα μέτρα που προκύπτουν από τις προβλεπόμενες αξιολογήσεις ουσιών όπως τα αρώματα καπνού;
EL E-007087/2011 Απάντηση του κ. Dalli εξ ονόματος της Επιτροπής
1 και 4. Για να προστατευθεί η δημόσια υγεία, στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1881/2006 της Επιτροπήςκαθορίζονται μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες. Τα εν λόγω επίπεδα εφαρμόζονται επίσης στα τρόφιμα στα οποία χρησιμοποιούνται αρώματα καπνού. Επιπλέον, τα αρώματα καπνού πρέπει να υποβάλλονται σε αξιολόγηση ασφάλειας και να συμμορφώνονται, όσον αφορά την παραγωγή τους, με τους όρους που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2065/2003, παρά το γεγονός ότι η χρήση τους θεωρείται γενικά λιγότερο ανησυχητική για την υγεία (λόγω των διαδικασιών κλασματοποίησης και καθαρισμού) απ’ ό,τι η παραδοσιακή διαδικασία κάπνισης.
Από τα πρωτογενή προϊόντα που αναφέρθηκαν στην ερώτηση, μόνο για το FF-B διαπιστώθηκε ότι είναι ελαφρώς γονιδιοτοξικό in vivo. Ως εκ τούτου, ο αιτών ανακάλεσε την αίτησή του, και το πρωτογενές προϊόν καθώς και τα παράγωγα προϊόντα αποσύρθηκαν από την αγορά το 2007.
Για το TRADISMOKE TM A και το SCANSMOKE R909, οι δοκιμές γονιδιοτοξικότητας in vivo ήταν αρνητικές και επαρκείς ώστε να εξαλειφθούν οι ανησυχίες σχετικά με τη γονιδιοτοξικότητα in vitro. Όσον αφορά το AM 01, οι ανησυχίες περί πιθανής γονιδιοτοξικότητας δεν εξαλείφθηκαν με βάση τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες τη στιγμή της αξιολόγησης από την EFSA. Εν τω μεταξύ, ο αιτών διενήργησε δοκιμή Comet in vivo, για την εξέταση της πιθανής γονιδιοτοξικότητας του AM 01. Στις 14 Ιουλίου 2011 η Επιτροπή ζήτησε από την EFSA επαναξιολόγηση του AM 01 με βάση τις νέες πληροφορίες που προέκυψαν.
Ο κατάλογος της Ένωσης θα πρέπει να καταρτιστεί μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης ασφάλειας όλων των πρωτογενών προϊόντων για τα οποία έχουν υποβληθεί επαρκείς πληροφορίες. Μόλις η EFSA ολοκληρώσει την αξιολόγηση του AM 01, η Επιτροπή θα εξετάσει το πόρισμα των αξιολογήσεων της EFSA, μαζί με τα κράτη μέλη, έτσι ώστε να αξιολογηθούν οι διάφορες επιλογές διαχείρισης της επικινδυνότητας. Σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση, η Επιτροπή αναμένεται να θεσπίσει τον πρώτο κατάλογο εγκεκριμένων πρωτογενών προϊόντων της Ένωσης το πρώτο τρίμηνο του 2012.
2 και 3. Σε συγκεκριμένα προϊόντα (π.χ. σοκολάτα) τα αρώματα καπνού χρησιμοποιούνται ως συστατικό σύνθετων αρωματικών υλών. Στην περίπτωση αυτή, τα αρώματα καπνού χρησιμοποιούνται σε πολύ μικρές ποσότητες και δεν προσδίδουν καπνιστή γεύση. Οι κανόνες σχετικά με την επισήμανση των αρωματικών υλών ορίζονται στην οδηγία 2000/13/EΚ. Η χρήση αρωματικών υλών δεν πρέπει να παραπλανά τον καταναλωτή, και η παρουσία τους στα τρόφιμα θα πρέπει να επισημαίνεται κατάλληλα. Ο καταναλωτής δεν θα πρέπει να σχηματίζει λανθασμένη εντύπωση με τη σήμανση ενός αρώματος καπνού, αν το συγκεκριμένο άρωμα δεν προσδίδει καπνιστή γεύση και, ως εκ τούτου, η γεύση αυτή δεν γίνεται αντιληπτή στο προϊόν.
όπως στη σοκολάτα (Κανονισμός 1334/2008).
Ευρωπαϊκή Αρχή ασφάλειας Τροφίμων
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/20r.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1394.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1395.pdf
http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1396.pdf
| ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΣΕ ΚΑΠΝΙΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ |
| Τρίτη, 02 Αύγ. 2011, 14:11 |
| Κυκλοφορούν ελεύθερα και χωρίς σήμανση, παρά τις επίσημες μελέτες. Στο ευρωκοινοβούλιο το θέμα, με ερώτηση των Οικολόγων Πράσινων
Αποδεδειγμένα επικίνδυνα παρασκευάσματα εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται νόμιμα σε διαδικασίες επεξεργασίας τροφίμων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς καν σήμανση για τον καταναλωτή. Πρόκειται για τέσσερες τουλάχιστον μείγματα, από αυτά που είναι γνωστά ως πρωτογενή «αρώματα καπνού», καθώς προκύπτουν από συμπύκνωση καπνού καύσης ξύλων και υποκαθιστούν την παραδοσιακή επεξεργασία των καπνιστών τροφίμων ή χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα σε άλλα τρόφιμα, όπως οι σοκολάτες. Η υπόθεση αφορά τις ουσίες FF-B, TRADISMOKETMA, SCANSMOKER909 και AM01, που έχουν αξιολογηθεί επίσημα από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) ότι είναι γονιδιοτοξικά ή εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλειά τους. Το θέμα έφεραν στο ευρωκοινοβούλιο οι Οικολόγοι Πράσινοι με ερώτηση του Μιχάλη Τρεμόπουλου, που επισημαίνει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των αξιολογημένων ως επικίνδυνων ουσιών ακυρώνει ουσιαστικά τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2065/2003 που προβλέπει αξιολόγηση των αρωμάτων καπνού για την τοξικότητά τους. Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων ζητά από την Κομισιόν μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τα υποκατάστατα κάπνισης ή ενδεχομένως και την ίδια την κάπνιση, ζητά εξηγήσεις για τη χρήση τέτοιων ουσιών σε τρόφιμα όπως οι σοκολάτες, και ρωτά αν τουλάχιστον υπάρχουν σχέδια για σήμανση που να ενημερώνει επαρκώς τους καταναλωτές. «Η προστασία των καταναλωτών και της δημόσιας υγείας οφείλει να αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα σε κάθε πολιτική για τα τρόφιμα», τόνισεο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Τα προβλήματα που δημιουργεί σε πολλές περιπτώσεις η παραδοσιακή επεξεργασία των καπνιστών τροφίμων, πρέπει να ξεπεραστούν με βελτιωμένες πρακτικές και αποτελεσματικότερους ελέγχους. Αυτό όμως δεν αποτελεί λόγο να δίνεται ασυλία σε υποκατάστατες ουσίες, ακόμη κι όταν αποδεικνύονται επικίνδυνες. Η «εκκρεμότητα» λοιπόν με τα επιβαλλόμενα μέτρα πρέπει να λήξει άμεσα: Οι καταναλωτές δικαιούνται να έχουν πλήρη ενημέρωση και οι αρχές υποχρεούνται να κατοχυρώνουν πλήρη ασφάλεια αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα δεδομένα». Aκολουθεί το κείμενο της ερώτησης του Μιχάλη Τρεμόπουλου Θέμα: Αρώματα καπνού σε επεξεργασία τροφίμων Για τα αρώματα καπνού που χρησιμοποιούνται σε επεξεργασία τροφίμων, ο Κανονισμός ΕΕ 2065/2003 προβλέπει, σταδιακή αξιολόγηση για την τοξικότητά τους. Τα αρώματα αυτά προκύπτουν από συγκεκριμένα πρωτογενή συμπυκνώματα καπνού από συμπύκνωση πραγματικού καπνού καύσης ξύλων. Παράγωγά τους προστίθενται μετά σε τρόφιμα, για υποκατάσταση του φυσικού αρωματισμού με κάπνιση και όχι μόνο. Μπορούν να προστεθούν ως αρώματα σε διάφορα τρόφιμα, όταν όμως δεν υποκαθιστούν την κάπνιση αναγράφονται ως αρώματα (1). Τα πρωτογενή αρώματα καπνού, καταγράφτηκαν και ήδη αξιολογούνται από την EFSA(2). Από αυτά, το FF-B(2007) (3), TRADISMOKETMA(2010) (4), SCANSMOKER909 (2010) (5) και AM01 (2010) (6) κρίθηκαν ότι είναι γονιδιοτοξικά ή εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλειά τους. Η Κομισιόν και οι εθνικές αρχές είναι ενήμερες, τα συγκεκριμένα όμως προϊόντα εξακολουθούν να προστίθενται σε τρόφιμα, και μάλιστα χωρίς σήμανση για τον καταναλωτή, με δικαιολογητικό ότι παρόμοια προβλήματα ενδέχεται να δημιουργεί και η φυσική κάπνιση. Η τελευταία έχει εξελιχθεί και συχνά δεν επιβαρύνει τα τρόφιμα με καρκινογόνους Πολυαρωματικούς Υδρογονάνθρακες, υπεύθυνοι επικαλούνται όμως ότι τα αρώματα καπνού δεν έχουν τέτοιες ουσίες και γι’ αυτό πρέπει να προτιμώνται. Ερωτάται η Επιτροπή: 1. Τι μέτρα σκέφτεται να πάρει και πότε, για να προστατεύσει την δημόσια υγεία από τα υποκατάστατα κάπνισης ή ενδεχομένως και από την ίδια την κάπνιση; 2. Πώς και με ποια δικαιολογία επιτρέπει και χρησιμοποιούνται αυτά τα επικίνδυνα προϊόντα σε τρόφιμα όπως οι σοκολάτες; 3. Σχεδιάζει τουλάχιστον να προβλέψει ως υποχρεωτική τη σήμανση για τα αρώματα καπνού σε τρόφιμα, καθώς και για την αξιολόγησή τους; 4. Θεωρεί λογικό να διαγράφει 10 χρόνια νομοθετικού και ερευνητικού έργου κρατώντας σε εκκρεμότητα τα μέτρα που προκύπτουν από τις προβλεπόμενες αξιολογήσεις ουσιών όπως τα αρώματα καπνού; (1) όπως στη σοκολάτα (Κανονισμός 1334/2008). (2) Ευρωπαϊκή Αρχή ασφάλειας Τροφίμων (3) http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/20r.pdf (4) http://www.efsa.europa.eu/de/efsajournal/doc/1394.pdf |
Με αφορμή το δικαίωμα στην υιοθεσία:
ΤΩΡΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ;
Έκπληξη και απογοήτευση εκφράζουν οι Οικολόγοι Πράσινοι για την απόφαση των υπηρεσιών Κοινωνικής Πρόνοιας να απορρίψουν αίτηση ζευγαριού που πληρούσε όλα τα υπόλοιπα κριτήρια για αναδοχή βρέφους, λόγω της «γαλακτοχορτοφαγικής διατροφής» τους. Η νομικά και ηθικά απαράδεκτη αυτή απόφαση που δεν έχει αντίστοιχο προηγούμενο σε καμιά ευρωπαϊκή χώρα, αποτελεί δείγμα πολιτισμικού ρατσισμού αλλά και προσβολή για μία σύγχρονη κοινωνία.
Η άποψη ότι μία καλά σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των παιδιών και των εφήβων υποστηρίζεται από πολλούς σύγχρονους επιστήμονες, πανεπιστήμια και μεγάλα ερευνητικά κέντρα. Σε εποχή όπου όλο και περισσότερες έρευνες αποδεικνύουν τα οφέλη της χορτοφαγικής διατροφής στην υγεία και συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό παγκοσμίως την υιοθετεί από πολύ μικρές ηλικίες, οι υπηρεσίες της Ελληνικής πολιτείας προχωρούν σε παράνομες δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος της, επιδεικνύοντας τραγική άγνοια.
Το πραγματικό πρόβλημα στη χώρα μας είναι οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες με υπερκατανάλωση έτοιμων ζωικών επεξεργασμένων τροφών αμφίβολής ποιότητας, που κερδίζουν έδαφος παρά τον προβληματισμό που θα έπρεπε να υπάρχει για τις επιπτώσεις στην υγεία, στο περιβάλλον, αλλά και στις συνθήκες εκτροφής των ζώων. Η Πολιτεία θα έπρεπε να ενθαρρύνει ισότιμα την παραδοσιακή «μεσογειακή δίαιτα» όσο και τη χορτοφαγική διατροφή που ταιριάζουν περισσότερο στη χώρα μας και επιστημονικά έχουν αποδειχθεί ως υγιεινές και ωφέλιμες.
Θα πρέπει μάλιστα να αναδειχθεί ότι η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των υποψήφιων γονέων για τα δεδομένα αυτά, δείχνει αίσθημα ευθύνης. Αν κάτι έπρεπε να εξετάζεται στις διατροφικές συνήθειες των υποψήφιων θετών γονέων, αυτό θα ήταν η ύπαρξη υπεύθυνων και υγιεινών επιλογών. Η παράλογη απόφαση των υπευθύνων της Κοινωνικής Πρόνοιας δηλώνει την έλλειψη ενημέρωσης και τις αναχρονιστικές έως επικίνδυνες απόψεις που επικρατούν σε κοινωνικά ευαίσθητες θέσεις. Η διαβίωση παιδιών σε ιδρύματα είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητάμε από την Πολιτεία να επανεξετάσει την όλη διαδικασία υιοθεσιών, όπως και την κατάρτιση των υπαλλήλων που στελεχώνουν τις υπηρεσίες αυτές, που επηρεάζουν τις ζωές πολλών συμπολιτών μας και ίσως στερούν από πολλά παιδιά τη δυνατότητα να μεγαλώσουν σε ένα οικογενειακό περιβάλλον.
Η Εκτελεστική Γραμματεία των Οικολόγων Πράσινων
| ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΔΕΝ ΑΘΩΩΝΟΥΝ ΠΑΝΤΑ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ: Επικίνδυνες τα σχεδιαζόμενα όρια για το λυκοπένιο, τη φυσική χρωστική της ντομάτας – Ερώτηση του Μιχ. Τρεμόπουλου στο Eυρωκοινοβούλιο |
| Ευρωβουλή – Νέα |
| Τετάρτη, 09 Φεβ. 2011, 11:00 |
| Τα προβλήματα και τους κινδύνους από τη χρήση του λυκοπενίου ως χρωστικής σε βιομηχανοποιημένα τρόφιμα, αναδεικνύουν οι Οικολόγοι Πράσινοι με ερώτησή του Μιχάλη Τρεμόπουλου στο Eυρωκοινοβούλιο.
Το λυκοπένιο είναι η φυσική χρωστική που δίνει το κόκκινο χρώμα στη ντομάτα. Μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν τελείως αθώα και πιστευόταν μάλιστα ότι συντελεί στην αποφυγή του καρκίνου του προστάτη. Νεώτερες όμως μελέτες στις Η.Π.Α. αμφισβητούν τον ισχυρισμό αυτό, ενώ πρόσφατη γνωμάτευση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων επισημαίνει και κινδύνους ηπατοτοξικότητας σε περιπτώσεις αυξημένης ημερήσιας πρόσληψης. Η χρήση του λυκοπενίου ως χρωστικής σε τρόφιμα (στην κατηγορία των novelfood) παρουσιάζεται από τη βιομηχανία τροφίμων ως στροφή σε χρήση φυσικών συστατικών, που κάνει τα συνθετικά τρόφιμα πιο «αγνά» και υγιεινά. Στην πραγματικότητα, όμως, το λυκοπένιο των βιομηχανοποιημένων τροφίμων αθροίζεται με αυτό που προσλαμβάνουμε με φυσικό τρόπο από την κατανάλωση τροφίμων όπως η ντομάτα. Για χώρες όπου η φυσική πρόσληψη λυκοπενίου είναι μέτρια, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων αναγνωρίζει την ανάγκη να περιοριστεί η χρήση του σε τεχνητά τρόφιμα ώστε η συνολική ημερήσια πρόσληψη να μην υπερβαίνει τα ανώτατα αποδεκτά όρια. Για τις Μεσογειακές χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η φυσική πρόσληψη λυκοπενίου είναι ήδη πολύ κοντά στα ανώτατα αυτά όρια, η λογική επιλογή θα ήταν να μην επιτρέπεται καθόλου το λυκοπένιο ως πρόσθετο στη βιομηχανία τροφίμων. Παρόλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλείας Τροφίμων εισηγείται και για τις χώρες αυτές τους ίδιους μετριοπαθείς περιορισμούς όπως για την υπόλοιπη Ευρώπη, παραβλέποντας ότι έτσι ξεπερνιέται κατά πολύ το ανώτατο αποδεκτό όριο. Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων απευθύνει προς την Κομισιόν το ερώτημα αν θα συνεκτιμήσει και τη φυσική πρόσληψη λυκοπενίου στους υπολογισμούς της για την Ελλάδα, ενώ ρωτά αν θα εξετάσει την πλήρη απαγόρευση χρήσης του ως χρωστικής σε τεχνητά τρόφιμα, για χώρες όπου η φυσική πρόσληψή του είναι ήδη πολύ υψηλή. «Στα θέματα προστασίας της υγείας των καταναλωτών δε χωρούν συμβιβασμοί», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Τα φυσικά συστατικά είναι ασφαλή για τον οργανισμό μας μόνο όταν τα παίρνουμε από τα φυσικά τρόφιμα, και είναι μύθος ότι η ανεξέλεγκτη χρήση τους σε τεχνητά προϊόντα είναι πάντα ακίνδυνη. Όταν λοιπόν τα επιστημονικά δεδομένα καταρρίπτουν τέτοιους μύθους, οι προδιαγραφές ασφάλειας των τροφίμων οφείλουν να προσαρμόζονται πλήρως σε αυτά. Και όταν τα δεδομένα της δημόσιας υγείας διαφοροποιούνται από χώρα σε χώρα, οι κανόνες είτε θα διαφοροποιούνται ανάλογα κι αυτοί είτε θα ενοποιούνται στο αυστηρότερο επίπεδο. Τα συμφέροντα της βιομηχανίας τροφίμων δε μπορεί παρά να έρχονται σε δεύτερη μοίρα». Aκολουθεί το κείμενο της ερώτησης του Μιχάλη Τρεμόπουλου, καθώς και αναλυτικότερο ενημερωτικό σημείωμα Θέμα: Συνεκτίμηση της φυσικής πρόσληψης λυκοπενίου για τον υπολογισμό του ανώτατου αποδεκτού επιπέδου πρόσληψής του ως χρωστικής Μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ότι η χρωστική της ντομάτας, (επιτρεπόμενη χρωστική για τα τρόφιμα και επιτρεπόμενο νέο τρόφιμο = λυκοπένιο, Ε 160δ), συντελεί στην αποφυγή του καρκίνου του προστάτη. Ανακοίνωση όμως της Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (1) αμφισβητεί τον ισχυρισμό αυτό. Επίσης η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) σε πρόσφατη γνωμάτευσή της (2), επισημαίνει την ηπατοτοξικότητα του λυκοπένιου. Σε γνωμάτευσή της η EFSAαναφέρει ότι μόνο λόγω της αυξημένης πρόσληψης από την κατανάλωση ντομάτας, τα σημερινά επίπεδα πρόσληψης λυκοπένιου για κάποιες ομάδες πληθυσμού στις χώρες της Νότιας Ευρώπης είναι πολύ υψηλά. Σε πρόσφατη αξιολόγηση της συνολικής πρόσληψης του λυκοπενίου της EFSA(3) φαίνεται πως δεν λήφθηκε υπόψη η κύρια πηγή πρόσληψής του που ειδικά για την Ελλάδα και άλλες χώρες της Ν. Ευρώπης είναι η φυσική πρόσληψη. Στην αξιολόγηση αυτή διαπιστώνεται ότι με τα σημερινά επίπεδα χρήσης ξεπερνιέται η ανώτατη αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη όταν η φυσική πρόσληψη συνδυαστεί με τη χρήση ως χρωστική και ως νέο τρόφιμο σε χώρες με μέτρια φυσική πρόσληψη λυκοπενίου. Για το λόγο αυτό προτείνεται ότι πρέπει ήδη να ληφθούν μέτρα περιορισμού της πρόσληψής του και να περιοριστεί η χρήση του ως χρωστική ή ως νέο τρόφιμο. Ειδικά όμως για την Ελλάδα, η φυσική πρόσληψη δεν συμπροσδιορίστηκε. Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: 1. Θα συνεκτιμήσει και τη φυσική πρόσληψη λυκοπενίου για τον υπολογισμό του ανώτατου αποδεκτού επιπέδου πρόσληψης της χρωστικής για την Ελλάδα; 2. Θα εξετάσει την απαγόρευση χρήσης λυκοπενίου ως χρωστικής, σε χώρεςόπου τα επίπεδα φυσικής πρόσληψής του από τον πληθυσμό είναι ήδη πολύ κοντά στην ανώτατη αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη; (1) The U.S. Food and Drug Administration’s Evidence-Based Review for Qualified Health Claims: Tomatoes, Lycopene, and Cancer. JNCI J Natl Cancer Inst (2007) (2) http://www.efsa.europa.eu/en/scdocs/scdoc/674.htm (3) http://www.efsa.europa.eu/en/scdocs/doc/1444.pdf ΛΥΚΟΠΕΝΙΟ: ΟΤΑΝ Η ΦΥΣΙΚΗ ΧΡΩΣΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΝΤΟΜΑΤΕΣ ΒΛΑΠΤΕΙ ΤΟ ΣΥΚΩΤΙ. Ανάμεσα από τις χρωστικές που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα, οι λεγόμενες φυσικές θεωρούνταν παλιότερα οι πιο αθώες. Ο μύθος αυτός σιγά-σιγά ανατρέπεται. Υπενθυμίζουμε ότι πολλές από αυτές παρασκευάζονται και χημικά, ή εκείνες που προέρχονται από τα φυτά εκχυλίζονται με τη βοήθεια συχνά επικίνδυνων διαλυτών, που αφήνουν τα ίχνη τους στην χρησιμοποιούμενη χρωστική. Ειδικά στην περίπτωση της χρωστικής της ντομάτας, που λέγεται λυκοπένιο, με αριθμό Ε 160δ, μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ότι η χρωστική αυτή συντελεί στην αποφυγή του καρκίνου του προστάτη. Πρόσφατη ανακοίνωση της αμερικανικής υπηρεσίας FDA το 2007 κατέδειξε ότι ο ισχυρισμός αυτός αποτελεί μύθευμα. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) σε αλλεπάλληλες πρόσφατες γνωματεύσεις της (30-1-2008, 10-4-2008, 24-4-2008, 4-12-2008) επισημαίνει την ηπατοτοξικότητά της. Η αρχή αυτή στη γνωμάτευσή της αναφέρει ότι μόνο λόγω της αυξημένης πρόσληψης από την υπερβολική κατανάλωση ντομάτας τα σημερινά επίπεδα πρόσληψης για κάποιες ομάδες πληθυσμού στις χώρες της Νότιας Ευρώπης είναι πολύ υψηλά. Η ίδια η ενδιαφερόμενη για την διακίνησή της εταιρία αναφέρει ότι ειδικά στην Ελλάδα για κάποιες ομάδες πληθυσμού η κατανάλωση αυτή ξεπερνάει τα αποδεκτά όρια μόνο μέσα από την πρόσληψη από τις ντομάτες. Σημειώνεται ότι έχει επίσης η προσθήκη του λυκοπενίου στα τρόφιμα σαν νέο τρόφιμο και η προσθήκη αυτή αναφέρεται να συνεισφέρει σημαντικά στη συνολική πρόσληψη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όντας υποχρεωμένη να λάβει κάποια μέτρα μετά τις γνωματεύσεις της EFSA προτίθεται να περιορίσει τη χρήση της σαν χρωστική ενώ ταυτόχρονα αντίθετα έχει επιτρέψει την κυκλοφορία της σαν νέο τρόφιμο. Η βιομηχανία των λεγόμενων φυσικών χρωστικών κατέθεσε πρόσφατα αναθεωρημένη πρόταση με χαμηλά όρια στην προσθήκη της χρωστικής αυτής σε Τρόφιμα. Η EFSA αξιολόγησε τη νέα πρόταση 2010 και κατέληξε ότι η πρόσληψη της χρωστικής αυτής στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι υψηλότερη από εκείνη στην Ελλάδα, μην λαμβάνοντας υπόψη την φυσική πρόσληψη της χρωστικής από τις ντομάτες στην Ελλάδα που αποτελεί και το πιο μεγάλο ποσοστό. Στην έκθεση αυτή λήφθηκαν υπόψη έξη σενάρια για τον υπολογισμό της συνολικής πρόσληψης, όπου τα σενάρια 3 και 4 λαμβάνουν υπόψη την φυσική πρόσληψη και την χρήση του λυκοπενίου σαν χρωστική, ενώ τα σενάρια 6 και 7 λαμβάνουν υπόψη και τη χρήση του σαν νέο τρόφιμο. Η EFSA δεν έλαβε υπόψη της ούτε καν στοιχεία που κατέθεσε μια από τις ενδιαφερόμενες εταιρίες, όπου εμφανίζεται ότι η Ελλάδα εμφανίζει την μεγαλύτερη πρόσληψη από φυσικές πηγές. Στον πίνακα 6 υπολογίζεται η πρόσληψη λυκοπενίου από διάφερες πηγές για την Ελλάδα χωρίς να λάβει υπόψη την φυσική πρόσληψη, ενώ οι υπολογισμοί συνεχίζονται για την συνολική πρόσληψη λυκοπενίου όπου η Ελλάδα ως δια μαγείας εξαφανίζεται από τον χάρτη και τα δεδομένα αναφέρονται μόνο στην Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη την αυξημένη φυσική πρόσληψη λυκοπενίου στην Ελλάδα ακόμη και με την θεωρητική υπόθεση ότι δεν θα χρησιμοποιείται σαν νέο τρόφιμο, θα έχουμε ήδη υπέρβαση του ανώτατου αποδεκτού ορίου μόνο από τη χρήση του σαν χρωστική. 1ο Ερώτημα προς την Ευρωπαϊκή Αρχή για την ασφάλεια των τροφίμων: Γιατί στην πρόσφατη αξιολόγηση συνολικής πρόσληψης του λυκοπενίου με βάση την πρόταση της βιομηχανίας για αναθεώρηση των επιτρεπόμενων ορίων, δεν λήφθηκε υπόψη η κύρια πηγής πρόσληψής του ειδικά για την Ελλάδα που είναι η φυσική πρόσληψη, τη στιγμή που η Αρχή ήδη διέθετε τα απαραίτητα στοιχεία από μελέτες που δηλώνει ότι έλαβε υπόψη (DAFNE); Ήθελε η Αρχή να καλύψει με αυτόν τον τρόπο την υπέρβαση του ανώτατου αποδεκτού επιπέδου πρόσληψης στην Ελλάδα για να διευκολύνει την κυκλοφορία της χρωστικής ακόμη και για το σενάριο 3 και 4; 2o Ερώτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Γιατί, ενώ ήδη από την αναθεωρημένη μελέτη της EFSA (2010 σενάρια 5 και 6) προκύπτει ότι όταν συνδυαστεί η πρόσληψη της χρωστικής με πρόσληψη του λυκοπενίου σαν νέο τρόφιμο σε συνδυασμό με πρόσληψη λόγω κατανάλωσης ντομάτας ξεπερνιέται η ανώτατη αποδεκτή πρόσληψη, δεν απαγορεύεται άμεσα η προσθήκη του λυκοπενίου σαν νέο τρόφιμο; |
Σάββατο 2 Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα για τα Παραγωγικά Ζώα
| Παρασκευή, 01 Οκτ. 2010, 08:58 |
| Η 2α Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα για τα Παραγωγικά Ζώα, αυτά δηλαδή που εκτρέφονται στα πλαίσια της κτηνοτροφίας ως οικονομικής δραστηριότητας. Πάνω από 65 δισεκατομμύρια χερσαία σπονδυλωτά και ακόμα περισσότερα ψάρια και μαλακόστρακα, θανατώνονται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο, για την ανθρώπινη διατροφή. Το 80% των ζώων αυτών προέρχονται από εντατικά εκτροφεία.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς αυξάνεται ο ανθρώπινος πληθυσμός, αυξάνεται και η κατανάλωση ζωικών προϊόντων. Οι μέθοδοι εκτροφής ζώων και παραγωγής κρέατος και ζωικών προϊόντων εντατικοποιούνται με αποτέλεσμα τη συνεχή υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων. Πολλές φορές οι συσκευασίες ζωικών προϊόντων απεικονίζουν ζώα που βόσκουν ανέμελα σε καταπράσινα λιβάδια, όμως στην πραγματικότητα η εικόνα αυτή μόνο ως φαντασίωση μπορεί να χαρακτηριστεί. Κλεισμένα σε βρώμικες εγκαταστάσεις, χωρίς καμία επαφή με τη φύση και χωρίς τη δυνατότητα να καλύψουν τις φυσικές ανάγκες τους, τα ζώα αυτά, έχουν μετατραπεί σε μηχανές παραγωγής κρέατος, γάλακτος και αυγών, καθώς η βιομηχανία προσπαθεί να τα εκμεταλλευτεί στο έπακρο. Με γενετικές παρεμβάσεις, φάρμακα και ορμόνες, ο κύριος στόχος είναι η μεγαλύτερη δυνατή παραγωγή με το μικρότερο δυνατό κόστος. Η παραγωγή κρέατος είναι μία δραστηριότητα που αναπόφευκτα εμπεριέχει τη χρήση βίας. Μία εντελώς νόμιμη χρήση βίας η οποία καταλήγει στο θάνατο των ζώων, βία που όχι μόνο είναι κοινωνικά αποδεκτή, αλλά επίσης προωθείται και στηρίζεται οικονομικά μέσω κρατικών επιδοτήσεων. Αλλά δεν είναι μόνο τα ζώα, θύματα της υπερκατανάλωσης ζωικών προϊόντων. Ειδικά στον αναπτυγμένο κόσμο, τα επίπεδα κατανάλωσης ζωικών προϊόντων έχουν σοβαρότατες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και έχουν συνδεθεί με πολλές σύγχρονες ασθένειες. Επιπλέον η εντατική εκτροφή ζώων είναι καταστροφική και για το περιβάλλον καθώς συνεπάγεται: τεράστιες ποσότητες περιττωμάτων, αντιβιοτικά και ορμόνες, χημικά από τα βυρσοδεψεία, λιπάσματα και φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ζωοτροφών μολύνοντας τα περιορισμένα αποθέματα νερού, ρύπανση της ατμόσφαιρας, υποβάθμιση του εδάφους από την υπερβόσκηση, αποψίλωση δασών για νέα βοσκοτόπια και για καλλιέργειες ζωοτροφών, απώλεια βιοποικιλότητας, συμβολή στην παγκόσμια φτώχεια λόγω των πληθυσμών που εκτοπίζονται από τη γη τους για να μετατραπεί αυτή σε εντατικές καλλιέργειες ζωοτροφών. Παρόλα αυτά είναι εκπληκτικό ότι παρά τα εμφανή πλεονεκτήματα, η προώθηση μιας διατροφής με λιγότερο κρέας δεν αναγνωρίζεται καν ως προτεραιότητα της πολιτείας. Ειδικά για τη χώρα μας, η παραδοσιακή Ελληνική διατροφή που βασίζονταν, ως επί το πλείστον, σε φυτικές τροφές, θα πρέπει να αναδειχθεί τουλάχιστον στα πλαίσια της πολιτικής για την υγεία. Καλούμε λοιπόν τους πολίτες να λάβουν σοβαρά υπόψη τα προβλήματα που δημιουργούνται από την υπερκατανάλωση ζωικών προϊόντων και να στραφούν σε επιλογές που είναι λιγότερο καταστροφικές για το περιβάλλον, λιγότερο επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία, δεν επηρεάζουν αρνητικά τις αναπτυσσόμενες χώρες και συμβάλλουν στην ευζωία των ζώων και σε ένα λιγότερο βίαιο κόσμο. ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ – Θεματική Ομάδα για τα Δικαιώματα των Ζώων |
Σύστημα ταχείας αντίδρασης RAPEX για επικίνδυνα καταναλωτικά προϊόντα
Μετά από επώνυμη καταγγελία καταναλωτή στις 1.12.2009(1) αποφασίσθηκε μετά 4 μήνες η ανάκληση των σχετικών επικίνδυνων προϊόντων(2), H καταγγελία συνοδευόταν από όλα τα σχετικά στοιχεία για τον εντοπισμό του προϊόντος, καθώς και σχετικές απαγορεύσεις άλλων προϊόντων για τον ίδιο λόγο (καλλυντικά που μοιάζουν με τρόφιμα).
Μέχρι σήμερα, η ανάκληση των προϊόντων αυτών δεν έχει δημοσιευθεί στις αναφορές των κοινοποιήσεων της Επιτροπής που δημοσιεύει σε εβδομαδιαία βάση σχετικά με προϊόντα για τα οποία ελήφθησαν περιοριστικά μέτρα σχετικά με την διάθεσή τους στην αγορά από αρμόδιες αρχές κρατών μελών αλλά ούτε και στην σχετική σελίδα της εθνικής αρχής της Ελλάδας για το δίκτυο RAPEX.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Tο χρονικό διάστημα 4 μηνών για την ανάκληση του προϊόντος, συμβαδίζει με το σκοπό του RAPEX που είναι η εξασφάλιση της ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής για την αποτροπή κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών;
2. H μη δημοσίευση της ανάκλησης είναι σύμφωνη με το άρθρο 16 της οδηγίας 2001/95/ΕΚ για τη γενική ασφάλεια προϊόντων, που επιβάλλει οι πληροφορίες για τους κινδύνους να είναι γενικά προσιτές σύμφωνα με τις απαιτήσεις διαφάνειας;
3. H μη δημοσίευση της ανάκλησης δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό ανάμεσα στις επιχειρήσεις των οποίων τα προϊόντα δημοσιεύονται και στις επιχειρήσεις των οποίων τα προϊόντα δεν δημοσιεύονται;
4. Θεωρεί τις συγκεκριμένες οδηγίες («κατευθυντήριες γραμμές RAPEX») επαρκείς ή σκοπεύει να τις αναθεωρήσει επί το αυστηρότερο;
(1) Καταγγελία με Αρ. Πρωτ.: Z2/29520 1.12.09 προς τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, εθνική αρχή της Ελλάδας που συμμετέχει στο δίκτυο του RAPEX και είναι υπεύθυνη για τη διαδικασία της κοινοποίησης για τους διαφόρους κινδύνους που απαιτούν ταχεία αντίδραση.
(2) Απόφαση ΕΟΦ 22261/7-4-2010, http://www.eof.gr/assets/DAIRY_FUN.pdf
Απάντηση του κ. Dalli εξ ονόματος της Επιτροπής
Η Επιτροπή είναι ενήμερη για τα προϊόντα της σειράς «Dairy Fun» τα οποία διατέθηκαν σε καταναλωτές στην αγορά της ΕΕ και τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο καταγγελίας καταναλωτή προς τις ελληνικές αρχές.
1. Τα μέτρα που περιορίζουν τη διάθεση και/ή τη διανομή επικίνδυνων προϊόντων στην αγορά της ΕΕ πρέπει να λαμβάνονται από τις εθνικές αρχές όσο το δυνατό ταχύτερα. Το χρονικό διάστημα που χρειάζεται για την έγκριση σωστά τεκμηριωμένων μέτρων εξαρτάται από τις ιδιαίτερες συνθήκες της υπόθεσης και ανήκει στην αρμοδιότητα των οικείων εθνικών αρχών.
2. Οι ελληνικές αρχές δεν κοινοποίησαν τα προϊόντα «Dairy Fun» μέσω του RAPEX (το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης της Ένωσης για τα επικίνδυνα προϊόντα) επειδή οι πληροφορίες σχετικά με τα προϊόντα αυτά είχαν ήδη υποβληθεί μέσω RAPEX από τις πολωνικές αρχές οι οποίες επίσης απέσυραν τα εν λόγω προϊόντα από την αγορά τους.
Πληροφορίες σχετικά με τα προϊόντα «Dairy Fun» δεν δημοσιεύτηκαν στον δικτυακό τόπο του RAPEX(1), επειδή κατά τη γνώμη των πολωνικών αρχών τα προϊόντα παρουσίαζαν μέτριο κίνδυνο για τους καταναλωτές και η Επιτροπή δημοσιεύει κοινοποιήσεις στον δικτυακό τόπο του RAPEX μόνον όταν τα προϊόντα ενέχουν σοβαρό κίνδυνο.
3. Όλες οι κοινοποιήσεις RAPEX σχετικά με προϊόντα που αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για τους καταναλωτές δημοσιεύονται στον δικτυακό τόπο του RAPEX. Συνεπώς, δεν υπάρχει κίνδυνος άνισης μεταχείρισης εταιρειών.
4. Στις 16 Δεκεμβρίου 2009, η Επιτροπή εξέδωσε τις νέες κατευθυντήριες γραμμές(2) RAPEX οι οποίες διέπουν τη λειτουργία του συστήματος RAPEX. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές αντικαθιστούν τις προηγούμενες κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες εφαρμόζονταν μεταξύ του 2004 και του 2009. Η Επιτροπή δεν σκοπεύει να τις τροποποιήσει προς το παρόν.
(1)www.ec.europa.eu/rapex
(2)Απόφαση της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 2009, σχετικά με τον καθορισμό των κατευθυντηρίων γραμμών για τη διαχείριση του κοινοτικού συστήματος ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών (RAPEX) που θεσπίστηκε δυνάμει του άρθρου 12 και της διαδικασίας κοινοποίησης που θεσπίστηκε δυνάμει του άρθρου 11 της οδηγίας 2001/95/ΕΚ (οδηγία για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων), ΕΕ L 22 της 26.01.2010.
Θέμα: Χρήση νανοσωματιδίων διοξειδίου του τιτανίου σε τρόφιμα και καλλυντικά
Πρόσφατη μελέτη(1) δείχνει πώς νανοσωματίδια του διοξειδίου του τιτανίου, που χρησιμοποιούνται στα αντηλιακά, μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο σε ποντίκια. Αν και δεν υπάρχει απόδειξη ότι τα νανοσωματίδια μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο στον άνθρωπο, οι ερευνητές λένε πως η μελέτη εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια των εργαζομένων που εκτίθενται σε υψηλές συγκεντρώσεις των νανοσωματιδίων σε εργοστασιακές συνθήκες.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, περαιτέρω μελέτες πρέπει να διεξαχθούν προκειμένου να εξετασθεί αν τα ίδια αποτελέσματα θα μπορούσαν να προκύψουν και στον άνθρωπο. Η ιδέα ότι νανοσωματίδια διοξειδίου του τιτανίου θα μπορούσαν να προκαλέσουν καρκινογόνες επιδράσεις με την κατάποση είναι ανησυχητική, δεδομένου ότι τα νανοσωματίδια χρησιμοποιούνται σε τρόφιμα και οδοντόκρεμες.
Ταυτόχρονα με τον περιορισμό της έκθεσης σε νανοσωματίδια διοξειδίου του τιτανίου των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτά στη βιομηχανία, οι ερευνητές ισχυρίζονται πως θα ήταν συνετό να περιοριστεί η κατανάλωσή τους σε κάθε τρόφιμο ή καλλυντικό προϊόν στο οποίο η παρουσία τους δεν είναι ουσιώδης.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Υπάρχουν μηχανισμοί ελέγχου που διασφαλίζουν πως δεν χρησιμοποιούνται νανοσωματίδια του διοξειδίου του τιτανίου σε τρόφιμα, χωρίς την προηγούμενη απαραίτητη έγκριση της EFSA;
2. Πώς προτίθεται να δώσει συνέχεια στην τελευταία πρόταση των ερευνητών όσον αφορά τη χρήση αυτών των νανοσωματιδίων σε οποιοδήποτε τρόφιμο ή καλλυντικό προϊόν;
3. Προτίθεται να χρηματοδοτήσει ή να ενθαρρύνει την περαιτέρω έρευνα για να εξεταστούν τα αποτελέσματα των σωματιδίων στον άνθρωπο;
| (1) Trouiller, B. Reliene, R., Westbrook, A et al. (2009). Titanium Dioxide Nanaparticles Induce DNA Damage and Genetic Instability In Vivo in Mice. Cancer Research. 69: 8784 – 8789. |
Απάντηση του κ. Dalli εξ ονόματος της Επιτροπής
Tο διοξείδιο του τιτανίου επιτρέπεται να χρησιμοποιείται ως χρωστική ουσία στα τρόφιμα βάσει της αξιολόγησης της επιστημονικής επιτροπής τροφίμων, προκατόχου της Eυρωπαϊκής Aρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων (EΑΑΤ). Η εν λόγω αξιολόγηση δεν αφορούσε το διοξείδιο του τιτανίου σε μορφή νανοσωματιδίων. Η νομοθεσία περί προϊόντων προσθήκης στα τρόφιμα απαιτεί για ένα τέτοιο προϊόν που έχει ήδη εγκριθεί βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ και το οποίο έχει παραχθεί μέσω μεθόδου παραγωγής ή με τη χρήση αρχικών υλικών σημαντικά διαφορετικών από εκείνα που περιλαμβάνονται στην αξιολόγηση κινδύνου της ΕΑΑΤ, να υποβάλλεται για νέα αξιολόγηση από την ΕΑΑΤ. Με τον όρο «Σημαντικά διαφορετικά» θα μπορούσε να νοείται μια αλλαγή στο μέγεθος των σωματιδίων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης νανοτεχνολογίας. Προς το παρόν, τα κράτη μέλη παρακολουθούν τις ουσίες σε μορφή νανοσωματιδίων με βάση κυρίως τον έλεγχο πληροφοριών σε συνοδευτικά έγγραφα και μέσω οικειοθελών δηλώσεων.
Επιπρόσθετα, το διοξείδιο του τιτανίου, συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα επαναξιολόγησης προϊόντων προσθήκης τροφίμων που πρόκειται να εγκριθεί από την Επιτροπή κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010. Η επαναξιολόγηση των χρωστικών ουσιών τροφίμων βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι πληροφορίες που πρόκειται να ζητηθούν για την αξιολόγηση περιλαμβάνουν στοιχεία σχετικά με τις προδιαγραφές των προϊόντων προσθήκης τροφίμων που χρησιμοποιούνται τη στιγμή αυτή, συμπεριλαμβανομένων του μεγέθους των σωματιδίων και των σχετικών φυσικοχημικών χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων.
Η χρήση του διοξειδίου του τιτανίου σε καλλυντικά επιτρέπεται ως χρωστική ουσία (μόνο σε μορφή διαφορετική του νανοσωματιδίου) και ως φίλτρο υπεριωδών ακτίνων (σε μορφή νανοσωματιδίων και άλλη) με βάση επιστημονικές γνώμες ανεξάρτητης επιστημονικής επιτροπής, της επιστημονικής επιτροπής ασφάλειας καταναλωτών (SCCS). Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, το διοξείδιο του τιτανίου σε μορφή νανοσωματιδίων χρησιμοποιείται τη στιγμή αυτή αποκλειστικά ως φίλτρο υπεριωδών ακτίνων.
Υπό το φως των ανησυχιών που διατυπώθηκαν σε ορισμένες πρόσφατες μελέτες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στις οποίες αναφέρεται ο κ. βουλευτής, η Επιτροπή ζήτησε από τον αρμόδιο κλάδο παραγωγής να της παράσχει επικαιροποιημένο σύνολο στοιχείων σχετικά με το διοξείδιο του τιτανίου σε μορφή νανοσωματιδίων που θα διαβιβάσει στην SCCS για αξιολόγηση ασφάλειας. Αν από το συμπέρασμα της SCCS προκύψει τρίτη ότι το διοξείδιο του τιτανίου σε μορφή νανοσωματιδίων είναι μη ασφαλές για τους ανθρώπους όταν χρησιμοποιείται ως φίλτρο υπεριωδών ακτίνων, η επιτροπή θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα ώστε να διευκρινίσει ότι η εν λόγω ουσία δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται ως φίλτρο υπεριωδών ακτίνων σε μορφή νανοσωματιδίων.
Οι ισχύουσες οδηγίες της ΕΕ περί υγείας και ασφάλειας κατά την εργασία και ιδιαίτερα η οδηγία 89/391/EΟΚ(1) και η επιμέρους οδηγία της 98/24/EΚ(2) περί χημικών παραγόντων καθορίζουν στοιχειώδεις προδιαγραφές για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους για την υγεία και την ασφάλειά τους που προέρχονται από την έκθεσή τους σε επικίνδυνους χημικούς παράγοντες. Οι εν λόγω απαιτήσεις εφαρμόζονται σε όλους τους επικίνδυνους χημικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του διοξειδίου του τιτανίου, που είναι παρόντες ή ενδέχεται να είναι παρόντες στον τόπο εργασίας, ανεξαρτήτως του μεγέθους ή του σχήματός τους.
Οι εργοδότες οφείλουν να λαμβάνουν τα αναγκαία προστατευτικά και προληπτικά μέτρα που προβλέπονται στις προαναφερθείσες οδηγίες ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι κίνδυνοι από επικίνδυνους χημικούς παράγοντες για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων εξαλείφονται ή περιορίζονται στο ελάχιστο.
Διάφορα ερευνητικά σχέδια που χρηματοδοτήθηκαν μέσω του 7ου προγράμματος πλαισίου για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη (ΠΠ7, 2007-2013) ερευνούν σχετικά με ενδεχόμενες αρνητικές επιδράσεις των νανοϋλικών επί της υγείας και του περιβάλλοντος. Τα περισσότερα από αυτά αφορούν το διοξείδιο του τιτανίου(3).
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι ισχύουσες οδηγίες της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια κατά την εργασία(4) καθορίζουν στοιχειώδεις προδιαγραφές για την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους για την υγεία και την ασφάλειά τους που προέρχονται από την έκθεσή τους σε επικίνδυνους χημικούς παράγοντες. Οι εν λόγω απαιτήσεις εφαρμόζονται σε όλους τους επικίνδυνους χημικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του διοξειδίου του τιτανίου, που είναι παρόντες ή ενδέχεται να είναι παρόντες στον τόπο εργασίας, ανεξαρτήτως του μεγέθους ή του σχήματός τους.
(1)ΕΕ L 183 της 29.6.1989.
(2)ΕΕ L 131 της 5.5.1998.
(3)Για περαιτέρω πληροφορίες, παρακαλείσθε να συμβουλευθείτε τους ακόλουθους ιστοτόπους: NeuroNano www.neuronano.eu; Nanoretox www.nanoretox.eu; Nanommune www.nanommune.eu; Enpra www.enpra.eu; Ennsatox www.ennsatox.eu; Inlivetox www.inlivetox.eu; Hinamox www.hinamox.eu; Nanex www.nanex-project.eu
(4)Βλ. ειδικότερα την οδηγία 89/391/EΟΚ και την ειδική οδηγία της 98/24/EΚ περί χημικών παραγόντων.