Τί προτείνουμε

Ανθρώπινα δικαιώματα και ασφάλεια για όλους – ανοιχτή κοινωνία, δυνατή χάρη στη διαφορετικότητα

Για μας, συμπολίτες μας είναι όλοι και όλες όσοι και όσες μοιράζονται μαζί μας τον τόπο που ζούμε, ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, χρώμα, εθνοτική καταγωγή ή κοινωνική προέλευση, γενετικά χαρακτηριστικά, γλώσσα, θρησκεία ή πεποιθήσεις, πολιτικά φρονήματα ή κάθε άλλη γνώμη, ιδιότητα μέλους εθνικής μειονότητας οικονομική κατάσταση, κοινωνική θέση, γέννηση, αναπηρία, ηλικία, σεξουαλικό προσανατολισμό, πολιτισμική ταυτότητα ή προσωπικές επιλογές. Θέλουμε μια κοινωνία που να ανήκει σε όλους και όλες, εξαλείφοντας κάθε μορφή διακρίσεων είτε προβλέπονται σε νόμους ή επίσημες αποφάσεις, είτε «προκύπτουν» απλώς στην πράξη. Επιδιώκουμε αλλαγές στον τρόπο ενημέρωσης αλλά και στο εκπαιδευτικό σύστημα και το ίδιο το περιεχόμενο της εκπαίδευσης, ώστε οι πολίτες αλλά και τα παιδιά να μάθουν να σέβονται και να αγαπούν την πολυχρωμία και τη διαφορετικότητα.

Γυναίκες: πέρα από την ισοτιμία και το ρόλο του «μισού του ουρανού»

Ισότητα των δύο φύλων

O αγώνας για αρμονία και ισορροπία στις ανθρώπινες κοινωνίες, ξεκινά από τις σχέσεις των φύλων και βρίσκεται στον πυρήνα της οικολογικής σκέψης. Η κατάργηση των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών και η οικοδόμηση ισότιμων ανθρώπινων σχέσεων αφορά εξίσου άνδρες και γυναίκες. Η δικιά μας πρόταση είναι φεμινιστική: απορρίπτει την πατριαρχική δομή της κοινωνίας και τις εξουσιαστικές σχέσεις ανάμεσα στα ζευγάρια και υπερασπίζεται τα δικαιώματα των γυναικών και την ελεύθερη έκφραση της σεξουαλικότητας. Αγωνίζεται ενάντια στον εφησυχασμό, που θεωρεί ότι η ισότητα έχει επιτευχθεί και στην τάση, η οποία παράλληλα αναπτύσσεται έντονα καθώς οξύνεται η οικονομική κρίση, να περιοριστούν οι γυναίκες στους παραδοσιακούς τους ρόλους. Για αυτούς τους λόγους προτάσσουμε κάποια ζητήματα αιχμής, τα οποία θεωρούμε άμεσης προτεραιότητας και για τα οποία αγωνιζόμαστε με συνέπεια εδώ και πολλά χρόνια.

Βία κατά των γυναικών

Η ενδοοικογενειακή βία συνιστά κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το πιο αποσιωπημένο έγκλημα στον κόσμο. Είναι η ακραία έκφραση άσκησης εξουσίας του άνδρα προς τη γυναίκα και ο ισχυρότερος μηχανισμός ελέγχου. Οι πατριαρχικές δομές της κοινωνίας και οι θεσμοί της όπως η οικογένεια, το σχολείο, η εκκλησία, τα ΜΜΕ, αναπαράγοντας τα στερεότυπα για τους κοινωνικούς ρόλους του άνδρα και της γυναίκας και την κατώτερη θέση της, συντείνουν στη διαιώνιση αυτής της κατάστασης. Η ιεροποίηση του θεσμού της οικογένειας και η προσέγγιση που μετατρέπει το έγκλημα της κακοποίησης σε «οικογενειακή υπόθεση» αναγνωρίζει και ουσιαστικά επικυρώνει το κυριαρχικό δικαίωμα του άνδρα πάνω στη γυναίκα. Έτσι, νομιμοποιημένη ηθικά και κοινωνικά, η βία κατά των γυναικών σπάνια τιμωρείται. Η σωματική κακοποίηση της γυναίκας συνοδεύεται σχεδόν πάντα από ψυχολογική και λεκτική βία, οικονομικό έλεγχο και κοινωνική αποστέρηση. Συνδέεται με διάφορους μύθους (αλκοολισμός, φτώχια, χαμηλό μορφωτικό επίπεδο) τους οποίους τα στατιστικά στοιχεία έχουν από καιρό καταρρίψει και αποδεικνύουν περίτρανα ότι η κακοποίηση των γυναικών αφορά όλα τα κοινωνικά, μορφωτικά και οικονομικά στρώματα.

Για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών χρειάζονται ολοκληρωμένες δομές στήριξης με πλήρη ψυχολογική, νομική και επαγγελματική υποστήριξη (Ευρωπαϊκό ψήφισμα ορίζει 1 ξενώνα ανά 10.000 κατοίκους). Στο χρηματοδοτικό πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 προβλέπεται: δημιουργία ξενώνων φιλοξενίας γυναικών-θυμάτων βίας και των παιδιών στις πρωτεύουσες των περιφερειών, επιμόρφωση των στελεχών για τα Συμβουλευτικά Κέντρα και τους Ξενώνες, συνεργασία με άλλους φορείς, υπηρεσίες και την Αυτοδιοίκηση. Μέχρι στιγμής το μόνο που είδαμε είναι η δημιουργία της απολύτως αναγκαίας (αλλά όχι ικανής να ανταποκριθεί στα μεγέθη της ανάγκης) γραμμής SOS εθνικής εμβέλειας.

Ζητάμε από την πολιτεία να προωθήσει κατά προτεραιότητα την υλοποίηση των ενεργειών που εξαγγέλθηκαν και αφορούν στην στήριξη των θυμάτων έμφυλης βίας και τη δημιουργία τουλάχιστον ενός ανά περιφέρεια ξενώνα φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών και των παιδιών τους. Ο νόμος 3500/2006 για την ενδο-οικογενειακή βία έρχεται να καλύψει ένα νομοθετικό κενό, έχει όμως πολλές σοβαρές ελλείψεις και ασάφειες: δεν αναγνωρίζει τις αιτίες του προβλήματος και την πολυπλοκότητά του, δίνει έμφαση στην προστασία του θεσμού της οικογένειας και όχι των μελών της, δεν δίνει την πρέπουσα βαρύτητα σε όλες τις μορφές ενδο-οικογενειακής βίας. Για τους παραπάνω λόγους θεωρούμε πως πρέπει να ληφθούν υπόψη οι προτάσεις για τροποποιήσεις και η κριτική που ασκήθηκε από έγκριτες νομικούς και γυναικείες οργανώσεις. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ουσιαστικά ο νόμος μένει ανεφάρμοστος. Επιβάλλεται, επίσης, η πραγματοποίηση εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, η υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης όσων στελεχώνουν υπηρεσίες που υποδέχονται τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας (αστυνομία, νοσοκομεία, δικαστικές υπηρεσίες) και η προώθηση προγραμμάτων ισότητας σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες στο σχολείο καθώς η πατριαρχική κουλτούρα και οι απορρέουσες από αυτή σχέσεις εξουσίας πρέπει να καταπολεμηθούν κυρίως μέσα από την παιδεία.

Η σωματεμπορία (trafficking) συνιστά επίσης μία έκφραση βίας κατά των γυναικών η οποία ελάχιστα έχει αντιμετωπιστεί στη χώρα μας. Απαιτείται πλήρης νομοθετική και κοινωνική προστασία των θυμάτων αυτού του σύγχρονου δουλεμπορίου. Τιμωρία των δουλεμπόρων και όχι των θυμάτων, επιβολή κυρώσεων στους πελάτες, παροχή βοήθειας (ιατρικής, ψυχολογικής), αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη των θυμάτων, δημιουργία χώρων στέγασης και φιλοξενίας, προστασία από τον κίνδυνο απέλασης για όσες γυναίκες – θύματα trafficking δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στη χώρα τους.

Η σεξουαλική παρενόχληση κυρίως στο χώρο εργασίας (αλλά και σε κοινωνικούς και πολιτικούς χώρους) είναι άλλη μία μορφή άσκησης έμφυλης βίας, η οποία προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τα θύματα είναι γυναίκες. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 11 ευρωπαϊκές χώρες κατά τη δεκαετία 1987-1997, το ποσοστό των κρουσμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης κυμαίνονταν από 30% έως 50%. Παρότι η σεξουαλική παρενόχληση στη χώρα μας συνιστά αυτοτελές ποινικό αδίκημα από το 2006 με το νόμο 3488/2006 σπανίως καταγγέλλεται και ακόμη σπανιότερα τιμωρείται καθώς συγκαλύπτεται (όπως και στις άλλες μορφές βίας κατά των γυναικών) από μια ιδιότυπη σιωπή και συντηρείται από την κοινωνική ανοχή που σχετίζεται με μια βαθιά ριζωμένη κοινωνική αντίληψη για τη θέση της γυναίκας και τις σχέσεις επικυριαρχίας ανάμεσα στα δύο φύλα.

Εργασιακή ισότητα

Παρόλες τις θεσμικές αλλαγές και την ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών οδηγιών στη χώρα μας, απέχουμε ακόμη πολύ από την ουσιαστική εργασιακή ισότητα ανάμεσα στους άνδρες και στις γυναίκες. Απαιτούνται άμεσα βήματα για ίσες αμοιβές και ίσες ευκαιρίες και για τα δύο φύλα και κατοχύρωση του δικαιώματος των γυναικών να επιλέγουν ελεύθερα οι ίδιες τη μορφή απασχόλησής τους, χωρίς να τους επιβάλλεται αναγκαστικά μερική απασχόληση ή απασχόληση στο σπίτι. Επίσης απαιτούνται ίσες ευκαιρίες για επαγγελματική κατάρτιση. Δεν δεχόμαστε την κρατούσα αντίληψη ότι η οικογένεια και οι υποχρεώσεις της πρέπει να είναι ευθύνη μόνο των γυναικών. Τα ζητήματα αυτά αφορούν συνολικά την κοινωνία και αποτελούν ευθύνη και των δύο φύλων εξίσου. Η πραγματικότητα, όμως, είναι προς το παρόν αρκετά διαφορετική, γι’ αυτό υποστηρίζουμε:

Παροχές υπηρεσιών προσιτές σε όλους/ες για τη φροντίδα των παιδιών, αλλά και των ηλικιωμένων, διατήρηση και ανάπτυξη των υπηρεσιών και πόρων για την υγεία και εκπαίδευση, ώστε να αποφεύγεται η αναγκαστική επιστροφή των γυναικών στο σπίτι.
Οικογενειακή πολιτική που να ευνοεί την προσωπική αυτονομία, να αποφεύγει τις πριμοδοτήσεις για την τεκνοποιία και να εξασφαλίζει καλύτερη διανομή υπηρεσιών πρόνοιας. Στην Ελλάδα τα επιδόματα τέκνων κυμαίνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα συγκρινόμενα με αυτά σε άλλες χώρες της Ε.Ε. και χρειάζονται γενναία αύξηση. Η ειδική μέριμνα για τις μονογονεϊκές οικογένειες κρίνεται απαραίτητη. Τα θετικά μέτρα που ισχύουν για τις μητέρες στο δημόσιο τομέα να επεκταθούν και στον ιδιωτικό, όπου η κατάσταση είναι τραγική.
Μέριμνα για τη μετανάστρια που εργάζεται συνήθως ανασφάλιστη, που δεν νομιμοποιείται με τα ένσημα του συζύγου της, που η μητρότητα την κρατά μακριά από την εργασία.

Φορολογική ισότητα

Το φορολογικό δίκαιο, που αντιμετωπίζει τις γυναίκες ως πολίτες β’ κατηγορίας, αντανακλά τις βαθιά ριζωμένες πατριαρχικές αντιλήψεις της διοίκησης και των οικονομικών υπηρεσιών. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 γυναικείες οργανώσεις είχαν θέσει το ζήτημα της άνισης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών από το φορολογικό σύστημα το υπουργείο είχε απαντήσει ότι αυτό γίνεται για λόγους γραφειοκρατικής οικονομίας και προς αποφυγή επιπλέον επιβάρυνσης. Θεωρούμε απολύτως προσχηματική την απάντηση και πιστεύουμε πως η περίπτωση της φορολογικής ανισότητας συνιστά ακόμη μία περίπτωση θεσμικής διάκρισης σε βάρος των γυναικών που προσβάλλει βάναυσα την αξιοπρέπειά τους και σε πολλές περιπτώσεις επηρεάζει σημαντικά και την επιβίωσή τους.

Πιο συγκεκριμένα προβλέπεται:

Ο σύζυγος έχει την υποχρέωση της υποβολής φορολογικής δήλωσης και για τα εισοδήματα της συζύγου και των ανήλικων παιδιών, και η επιταγή επιστροφής φόρου εκδίδεται στο όνομα του συζύγου, ακόμα και όταν όλα τα δηλωθέντα εισοδήματα προέρχονται αποκλειστικά από τη σύζυγο.
Η φορολογική ελάφρυνση για τα ανήλικα παιδιά αφορά μόνο το φόρο του συζύγου. Η μητέρα δεν έχει καμιά φορολογική ελάφρυνση για τα παιδιά της, παρά μόνο στην περίπτωση που τα εισοδήματα του πατέρα είναι κάτω από το φορολογητέο όριο.
Η θεώρηση πλασματικής κοινής κατοικίας των συζύγων, ακόμα και στις περιπτώσεις που έχουν αποδεδειγμένα διαφορετική κατοικία
Η μη αναγνώριση τρίτεκνων οικογενειών, εάν τα παιδιά δεν είναι φυσικά τέκνα του συζύγου, αλλά της συζύγου.
Στο έντυπο των οδηγιών που αποστέλλεται μαζί με τη δήλωση, η σύνταξη και η φραστική διατύπωση των οδηγιών δηλώνουν ότι το πρόσωπο απεύθυνσης είναι αποκλειστικά ο σύζυγος, ως ο μόνος αρμόδιος να εκπροσωπήσει την οικογένεια στις συναλλαγές της με μια δημόσια υπηρεσία.

Οι παραπάνω διατάξεις περιγράφουν ουσιαστικά μία σχέση κηδεμονίας ανάμεσα στους συζύγους, καταργούν την αυτοτέλεια και την αυτονομία των γυναικών ως προσωπικοτήτων και εν τέλει παραβιάζουν και το σύνταγμα και το οικογενειακό δίκαιο του 1983 με το οποίο καταργήθηκε η ανδρική αρχηγία μέσα στο γάμο. Ζητάμε την άμεση τροποποίηση του φορολογικού νόμου προς την κατεύθυνση εξάλειψης όλων των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών. Η Γενική Γραμματεία Ισότητας στην τελευταία απολογιστική της έκθεση μας ενημερώνει ότι από τον Απρίλιο του 2010 έχει προωθήσει τη δυνατότητα χορήγησης ξεχωριστής βεβαίωσης και επιστροφής φόρου για τα εισοδήματα των συζύγων, η οποία όμως ακόμη (δύο χρόνια μετά) δεν έχει εφαρμοστεί.

Σαρία

Ζητούμε να καταργηθεί το αναχρονιστικό νομικό καθεστώς της Σαρία (ιερός ισλαμικός νόμος) για τη μειονότητα στη Θράκη, με το οποίο παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματα γυναικών και παιδιών και καταστρατηγείται κάθε αρχή ισονομίας και ισοπολιτείας. «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις» ορίζει το ελληνικό Σύνταγμα στην παράγραφο 4. Παρόλα αυτά, σε μια περιφέρεια της χώρας μας, τη Θράκη, εφαρμόζεται η Σαρία η οποία θεσμοθετεί την ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, ενάντια στα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των γυναικών. Στη Θράκη με την εφαρμογή του Ιερού ισλαμικού νόμου καταστρατηγείται κάθε αρχή ισονομίας, παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματα γυναικών αλλά και παιδιών, καταπατούνται διεθνείς συμβάσεις και συμφωνίες και η ευθύνη τόσο της ελληνικής πολιτείας αλλά και της ΕΕ είναι ανυπολόγιστη. Η Σαρία δεν εφαρμόζεται σε κανένα άλλο κράτος της Ευρώπης ούτε ακόμη και στις χώρες εκείνες που σχηματίστηκαν από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στις οποίες ζουν συμπαγείς μουσουλμανικοί πληθυσμοί, ούτε βέβαια στην Τουρκία όπου έχει καταργηθεί από το 1926. Καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν επιτρέπει την υποκατάσταση του αστικού της κώδικα, του κοσμικού της δικαίου από τον Ιερό νόμο οποιασδήποτε θρησκείας. Καμία άλλη χώρα δεν επιτρέπει την άσκηση δικαστικής εξουσίας από ένα θρησκευτικό λειτουργό (χωρίς νομικές γνώσεις), τον Μουφτή.

Οικογενειακό Δίκαιο

Ζητούμε να αποσυρθεί η οπισθοδρομική τροπολογία του Αστικού Κώδικα για το Οικογενειακό Δίκαιο (ν.3719/2008 «Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις»), με την οποία καταργήθηκε ουσιαστικά το αμετάβλητο των επωνύμων των συζύγων μετά το γάμο και ακυρώθηκαν πολύ σημαντικά βήματα που είχαν γίνει προς τη θεσμική ισότητα, αλλοιώνοντας μετά από 25 χρόνια τη φυσιογνωμία ενός από τα πιο πρωτοποριακά ευρωπαϊκά οικογενειακά δίκαια που είχε ψηφιστεί στη χώρα μας τη δεκαετία του 1980.

Γυναίκα και δημόσια σφαίρα

Τα οφέλη από την επιδιωκόμενη ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική είναι πολλαπλά. Ενισχύεται ουσιαστικά η δημοκρατία και εφαρμόζεται στην πράξη ο σεβασμός του θεμελιώδους ανθρωπίνου δικαιώματος της ισότιμης συμμετοχής ακυρώνοντας έτσι τον ιστορικό αποκλεισμό από τη δημόσια ζωή ενός πολύ μεγάλου τμήματος της κοινωνίας μας λόγω φύλου. Η διαφορετική κουλτούρα και το διαφορετικό σύστημα αξιών των γυναικών θα εμπλουτίσουν και θα ανανεώσουν την πολιτική, θα αναδιαμορφώσουν την πολιτική κουλτούρα προς μια κατεύθυνση περισσότερο συμβατή με τις ανάγκες, τα συμφέροντα και τα ενδιαφέρονται του συνόλου της κοινωνίας.

Η ένταξη της πολιτικής της ισότητας και της αποκατάστασης ανισοτήτων για τις γυναίκες σε όλες τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει πλέον νομοθετηθεί, αλλά η υλοποίησή της στους νόμους που ψηφίζονται και προπαντός στις μη θεσμικές δραστηριότητες βρίσκεται ακόμα πολύ μακριά. Στη χώρα μας, παρόλο που έχουν ενσωματωθεί οι ευρωπαϊκές οδηγίες στην εθνική νομοθεσία δε φαίνεται να υπάρχει η πολιτική βούληση για ουσιαστική εφαρμογή αυτών ώστε να έχουμε και ουσιαστική εξάλειψη των ανισοτήτων. Για την αποκατάσταση των αδικιών και την εξαφάνιση των ανισοτήτων υποστηρίζουμε πολιτική θετικών δράσεων (με ποσοστώσεις, αναλογικότητα κ.λπ.), η οποία είναι ευθύνη της πολιτείας μέσα στους νόμους, αλλά και ευθύνη της αυτοδιοίκησης, των κομμάτων, των συνδικάτων και των κινημάτων πολιτών, στο εσωτερικό τους. Είναι απαραίτητες οι πολιτικές ενθάρρυνσης και διευκόλυνσης της συμμετοχής των γυναικών στη δημόσια σφαίρα και στην πολιτική. Στη χώρα μας τα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική και στα κέντρα λήψης αποφάσεων είναι τραγικά χαμηλά και αυτή η υποεκπροσώπηση αποτελεί πλήγμα για την εικόνα μιας «σύγχρονης, δημοκρατικής» χώρας.

Πατριαρχική κουλτούρα και σεξιστικά στερεότυπα

Η επίδραση της εικόνας του φύλου, όπως αυτή διαμορφώνεται και διαχέεται από τα ΜΜΕ προς την κοινωνία, είναι καθοριστική για την αναπαραγωγή και εμπέδωση στερεοτύπων που σχετίζονται με αυτό. Τα έντυπα, τα life-style περιοδικά, το ραδιόφωνο, το διαδίκτυο και, κυρίως, η τηλεόραση προωθούν ένα κυρίαρχο μοντέλο που απευθύνεται στο θυμικό του αποδέκτη των μηνυμάτων τους, και όχι στην πραγματική ζωή της καθημερινής γυναίκας ή τις πραγματικές ανάγκες και ικανότητές της. Με τον τρόπο αυτό αναπαράγονται και νομιμοποιούνται οι εξουσιαστικές σχέσεις μεταξύ των φύλων στην οικογένεια, στο σχολείο, στην κοινωνία, στην εργασία, στην πολιτική.

Αλλά και οι υπόλοιποι θεσμοί (εκπαίδευση, εκκλησία), οι οποίοι λειτουργώντας ως ιδεολογικοί μηχανισμοί διαθέτουν πολύ μεγάλη δύναμη διαμόρφωσης συνειδήσεων, εκπαίδευσης των πολιτών σε στάσεις και αξίες αλλά και χειραγώγησης τους, να σταματήσουν να λειτουργούν ως όχημα σεξιστικών μηνυμάτων και μέσο αναπαραγωγής και επικύρωσης στερεοτύπων για τις έμφυλες σχέσης εξουσίας.

Επειδή θεωρούμε ότι ο δρόμος προς την κατάκτηση της ουσιαστικής ισότητας περνάει αναπόφευκτα μέσα από την παιδεία, ζητούμε να λειτουργήσει το σχολείο ως βασικός φορέας εξάλειψης των έμφυλων στερεοτύπων και μετασχηματισμού της κυρίαρχης πατριαρχικής κουλτούρας. Να εισαχθούν προγράμματα ισότητας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με στόχο την αλλαγή εκείνων των κοινωνικών αναπαραστάσεων που σχετίζονται με τους στερεότυπους έμφυλους κοινωνικούς ρόλους.

Η έμφυλη διάσταση της οικονομική κρίσης στην Ελλάδα

Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης δεν βιώνονται με τον ίδιο τρόπο από τους άνδρες και τις γυναίκες καθώς η κρίση βρήκε τα δύο φύλα να ξεκινούν από διαφορετικές αφετηρίες τόσο κοινωνικά όσο και οικονομικά.

Η ανεργία που έτσι και αλλιώς ήταν γένους θηλυκού, τα τελευταία δύο χρόνια διπλασιάστηκε για τις γυναίκες, οι οποίες ήταν σε καθεστώς εργασιακής απορρύθμισης πολύ πριν αυτή θεσπιστεί επισήμως (ανασφάλιστη εργασία, μερική απασχόληση, ευέλικτες μορφές εργασίας).
Τα ποσοστά μερικής απασχόλησης μέσα στην κρίση αυξήθηκαν κατά 25% για τους άνδρες και σχεδόν 20% για τις γυναίκες και παρόλα αυτά τα ¾ των εργαζομένων σε καθεστώς μερικής απασχόλησης εξακολουθούν να είναι γυναίκες.
Υπολογίζεται ότι μισθολογική διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα φτάνει έως και 20% με μεγαλύτερες διαφορές στον ιδιωτικό τομέα. Συνεπώς οι περικοπές μισθών έπληξαν κυρίως τις γυναίκες που έτσι κι αλλιώς αμείβονταν χαμηλότερα.
Οι τομείς του δημοσίου στους οποίους περιορίστηκαν ή και πάγωσαν τελείως οι προσλήψεις, αυτός της υγείας και της παιδείας, είναι τομείς στους οποίους κυριαρχούν αριθμητικά οι γυναίκες εργαζόμενες. Συνέπεια αυτού του μέτρου είναι ακόμη περισσότερες γυναίκες στην ανεργία, ανασφάλιστες και χωρίς κοινωνικές παροχές.
Στοιχεία από οικονομικές κρίσεις σε άλλες χώρες καταδεικνύουν ότι τα ποσοστά επαγγελματικής επανόδου μετά από μία κρίση είναι πολύ υψηλότερα για τους άνδρες από ό,τι για τις γυναίκες.
Η αποσάθρωση του κοινωνικού κράτους, με πρώτα θύματα υπηρεσίες και δομές κοινωνικής πρόνοιας και στήριξης της οικογένειας που συνέδραμαν τη γυναίκα στους πολλαπλούς της ρόλους (βρεφονηπιακοί σταθμοί, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, χώροι και υπηρεσίες φροντίδας ηλικιωμένων) αφενός δυσχεραίνει την έτσι κι αλλιώς δύσκολη επαγγελματική της πορεία αφετέρου της αφαιρεί τη δυνατότητα για συμμετοχή στη δημόσια σφαίρα, στην κοινωνική δράση, στην πολιτική.
Η δαμόκλειος σπάθη της ανεργίας οδήγησε επίσης στη μείωση των καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο από τις γυναίκες.
Τα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας αυξάνονται, καθώς η οικονομική κρίση συνιστά έναν επιβαρυντικό παράγοντα στις ήδη βεβαρημένες έμφυλες σχέσεις. Η απώλεια της εργασίας για τους άνδρες επιφέρει βαρύ πλήγμα στο πατριαρχικό, στερεοτυπικό πρότυπο και στον «ανδρισμό» τους, με αποτέλεσμα πολλές φορές την όξυνση της βίας.
Σε γενικές γραμμές η κρίση συνέβαλε σημαντικά σε μια κοινωνική, «αξιακή παλινδρόμηση» με μια σαφή τάση προς τις παραδοσιακές αξίες οι οποίες υπαγορεύουν σαφείς παραδοσιακούς έμφυλους ρόλους. Η απογοήτευση και η έλλειψη επαγγελματικής προοπτικής μπορεί να οδηγήσει πολύ εύκολα νέες γυναίκες να επιλέξουν το ρόλο της συζύγου-μητέρας, χωρίς να είναι αυτό που επιθυμεί.

Δικαιώματα του Παιδιού

Στη χώρα μας, παρότι η Διεθνής Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού έχει κυρωθεί από το Δεκέμβρη του 1992 με το νόμο 2101/92, καταγράφονται συστηματικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους και η UNICEF συγκαταλέγει την Ελλάδα στις χώρες που εφαρμόζουν ελλιπή και ανεπαρκή μέτρα για την προστασία των παιδιών. Μία από τις βασικές παραβιάσεις συνιστά η παιδική εργασία.

Παιδική Εργασία

Στοιχεία ερευνών σχετικά με την παιδική εργασία στη χώρα μας συνθέτουν μια ζοφερή εικόνα καθώς μιλούν για 150.000 παιδιά κάτω των 18 ετών που εργάζονται (άλλες έρευνες δείχνουν ότι η εργασία ανηλίκων αντιστοιχεί στο 30% του εργατικού δυναμικού), η πλειοψηφία των οποίων κάτω από άθλιες συνθήκες: στο δρόμο (επαιτεία), πορνεία ή εξαναγκαστική εργασία. Η παιδική εργασία δυστυχώς συνιστά ένα υποβαθμισμένο θέμα στην πολιτική ατζέντα και αυτό γιατί η πολιτική και κοινωνική του σημασία συσκοτίζεται λόγω του ακανθώδους και επώδυνου κοινωνικά προβλήματος της ανεργίας. Μιλώντας όμως για την παιδική εργασία, μιλάμε ουσιαστικά για ανθρώπινα δικαιώματα, για τα δικαιώματα του παιδιού, τα οποία παραβιάζονται κατάφωρα. Άθλιες εργασιακές συνθήκες, εξοντωτικά ωράρια και κανένα ασφαλιστικό δικαίωμα συνθέτουν την εικόνα της εργασιακής καθημερινότητας της συντριπτικής πλειοψηφίας των παιδιών που εργάζονται στη χώρα μας, η οποία εγκαλείται από διεθνείς οργανισμούς για το τεράστιο νομικό και θεσμικό της έλλειμμα σε σχέση με την προστασία των παιδιών.

Εκπαιδευτική διαρροή

Η ανέχεια, ο ρατσισμός και η προκατάληψη απέναντι σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες (μετανάστες, πρόσφυγες, τσιγγάνοι) και οι εκπαιδευτικές ανισότητες συνιστούν πρωταρχικούς παράγοντες στη γέννηση του φαινομένου της παιδικής εργασίας και εκμετάλλευσης. Η παιδική εργασία συνεπάγεται παραβίαση του δικαιώματος του παιδιού στην εκπαίδευση και στο παιχνίδι, μιλάμε ουσιαστικά για παραβίαση της παιδικότητας. Η παιδική εργασία στις έρευνες συσχετίζεται άμεσα με τη μαθητική διαρροή, η οποία εξακολουθεί σε πολλούς ορεινούς νομούς να κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα καθώς πολλά παιδιά στην υποχρεωτική ακόμη εκπαίδευση αναγκάζονται ή εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σχολείο για να συνεισφέρουν στο οικογενειακό εισόδημα. Η πολιτεία οφείλει να ρυθμίσει το ζήτημα της παιδικής εργασίας σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις ορίζοντας και τηρώντας αυστηρά τα κατώτατα όρια ηλικίας και τα ωράρια, διασφαλίζοντας τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των ανήλικων εργαζομένων και επιβάλλοντας αυστηρές ποινές σε όσους τα παραβιάζουν.

Βία – κακοποίηση

Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να ζουν σε ασφάλεια και να προστατεύονται από κάθε μορφή βίας, κακοποίηση σωματική, ψυχική ή σεξουαλική, κακομεταχείριση ή εκμετάλλευση, εγκατάλειψη ή παραμέληση. Δυστυχώς τα στοιχεία για τη χώρα μας είναι απογοητευτικά, καθώς δείχνουν ότι 30.000 παιδιά κακοποιούνται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Επιπλέον, σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες στη χώρα μας με την παράδοση του γάμου σε πολύ μικρή ηλικία παραβιάζονται τα δικαιώματα κυρίως των κοριτσιών (αλλά και των αγοριών) τα οποία υποχρεώνονται να παντρευτούν σε κάποιες περιπτώσεις από τα 10-11 χρόνια τους (Ρομά, μειονότητα). Με την ανοχή της πολιτείας και το πρόσχημα του σεβασμού της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας θυσιάζονται οι ζωές των παιδιών και παραβιάζεται το δικαίωμα στην ελεύθερη βούληση, στην αυτοδιάθεση, στην εκπαίδευση, στο παιχνίδι, στην παιδική ηλικία. Πολύ συχνά δε οι γάμοι αυτοί, οι οποίοι μπορεί να έχουν συμφωνηθεί από την πρώτη παιδική ηλικία των παιδιών, συνοδεύονται από κακοποίηση και σεξουαλική βία.

Όλα τα παιδιά έχουν ίσα δικαιώματα και τους οφείλεται ο ίδιος σεβασμός ανεξάρτητα από τη γλώσσα, τη θρησκεία, την εθνικότητα, το φύλο, την σωματική κατάσταση. Τα παιδιά των προσφύγων ή τα ανήλικά ασυνόδευτα παιδιά των μεταναστών καθώς και τα παιδιά με αναπηρίες πρέπει να απολαμβάνουν καθεστώς ειδικής προστασίας και να διασφαλίζεται η ασφαλής και αξιοπρεπής διαβίωσή τους. Πρέπει να υπάρχει μέριμνα για ισότιμη πρόσβαση στην κοινωνική ζωή και στην εκπαίδευση. Η πολιτεία οφείλει να λάβει όλα τα νομοθετικά και διοικητικά μέτρα τα οποία είναι απαραίτητα προκειμένου να προστατευτούν τα δικαιώματα όλων των παιδιών που ζουν στη χώρα μας.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι επισημαίνουμε ότι στη χώρα μας τα παιδιά είναι τα πρώτα θύματα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Αγωνιζόμαστε για την προστασία των δικαιωμάτων τους και την εξάλειψη κάθε μορφής βίας, εκμετάλλευσης και ρατσιστικής ή διακριτικής συμπεριφοράς σε βάρος τους και πιο συγκεκριμένα:

Για τον τερματισμό της κράτησης όλων των παιδιών μεταναστών χωρίς χαρτιά ή αιτούντων άσυλο, η οποία σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) παραβιάζει τα άρθρα 3 και 5 της Ε.Σ.Δ.Α.
Την ποινική δίωξη κάθε ρατσιστικής ή διακριτικής συμπεριφοράς σε βάρος παιδιών ρομά, μεταναστών, αιτούντων άσυλο, παιδιών με αναπηρία ή άλλων ευάλωτων ομάδων.
Την εξάλειψη κάθε μορφής ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος παιδιών καθώς και την εξάλειψη κάθε μορφής σωματικής τιμωρίας των παιδιών.
Την πρόσβαση όλων των παιδιών στην εκπαίδευση και την άρση του εκπαιδευτικού αποκλεισμού των παιδιών Ρομά με άμεσα μέτρα για τη διευκόλυνση της ένταξής τους στο εκπαιδευτικό σύστημα και την κατάργηση των ρατσιστικών σχολείων γκέτο εκπαιδευτικού διαχωρισμού που εξακολουθούν να υφίστανται.
Την πρόσβαση όλων των παιδιών σε εμβόλια και υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
Την εξάλειψη του trafficking, της σεξουαλικής εκμετάλλευσης και κάθε μορφής εργασιακής εκμετάλλευσης σε βάρος παιδιών.
Την απόλυτη νομική προστασία των ανήλικων εργαζομένων και τη διασφάλιση των εργασιακών και ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων
Τον πλήρη σεβασμό της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας, της θρησκευτικής ελευθερίας, του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ελευθερίας της έκφρασης κάθε παιδιού.
Τη δημιουργία δομών για την προστασία των παιδιών από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης (έλλειψη στέγης ή επαρκούς τροφής, ψυχοκοινωνική μέριμνα κ.α.).

Μειονότητες: ο πλούτος της κοινωνίας

Πιστεύουμε σε μια ανοικτή και πολυπολιτισμική κοινωνία και στο δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού. Δεν έχει σημασία ποιες μειονότητες θέλουμε εμείς να αναγνωρίζουμε, αλλά ποιες και ποιοι συμπολίτες μας επιθυμούν να καταγράφονται ως ιδιαίτερες εθνικές ή γλωσσικές ομάδες στα πλαίσια της ελληνικής κοινωνίας. Τα μειονοτικά ζητήματα δεν είναι ζητήματα διακρατικών σχέσεων αλλά ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Θεωρώντας τις ιδιαιτερότητες αυτές πολιτισμικό πλούτο και όχι δυνητική απειλή, αρνούμαστε κάθε διάκριση μεταξύ πολιτών με κριτήρια εθνικής καταγωγής ή ταυτότητας.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι διεκδικούμε:

Υπογραφή και εφαρμογή από την Πολιτεία των Ευρωπαϊκών συνθηκών για τις μειονότητες και τις λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες.
Επικύρωση από το ελληνικό κοινοβούλιο, της Σύμβασης-Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, την οποία η χώρα μας έχει υπογράψει από το 1997.
Μελέτη και διάσωση των παραδοσιακών πολιτισμικών στοιχείων, αποφυγή της δημιουργίας γκέτο, αλλά και θετικές διακρίσεις σε τομείς όπου η ισότητα ευκαιριών δεν είναι δεδομένη

Μετανάστες/ριες -πρόσφυγες: γέφυρες πολιτισμών

Για μας οι μετανάστες/τριες και οι πρόσφυγες αποτελούν πλούτο και όχι απειλή. Προϋπόθεση όμως για να έρθει ο πλούτος αυτός στην επιφάνεια, είναι η αποδοχή της παρουσίας τους και η ισότιμη ένταξή τους στην κοινωνία μας αναγνωρίζοντας τη συνεισφορά τους στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, στην αναζωογόνηση επαγγελμάτων, (αγροτικών και άλλων) περιοχών και σχολικών μονάδων, τη στήριξη που έχουν προσφέρει σε ηλικιωμένους και άτομα που έχουν ανάγκη.

Η μετανάστευση σήμερα αποτελεί εξαναγκασμό και όχι επιλογή, λόγω των συνθηκών που επικρατούν στις χώρες προέλευσης. Οι πολεμικές συγκρούσεις, η περιφρόνηση και βάναυση καταπάτηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η φτώχεια αλλά και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι οι κυριότερες αιτίες που ωθούν πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις κοινωνίες τους και να αναζητούν μια καλύτερη τύχη στις περισσότερο αναπτυγμένες χώρες.

Η αντιμετώπιση των αιτιών που προκαλούν την εξαναγκαστική μετανάστευση συμπληρώνει μια αποτελεσματική μεταναστευτική πολιτική. Η Ελλάδα και ως μέλος της ΕΕ οφείλει να προωθεί μια ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική, που προλαμβάνει τις συγκρούσεις και προωθεί την ειρήνη σε όλον τον κόσμο, να εξασφαλίζει τα απαραίτητα κονδύλια για τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης καθώς και βιώσιμων αναπτυξιακών προγραμμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Επιπλέον, επείγει η άμεση προώθηση μέτρων και δράσεων για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής που μπορεί επίσης να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι είμαστε αντίθετοι την Ευρώπη-φρούριο. Πιστεύουμε ότι η παράτυπη είσοδος των μεταναστών συμβαίνει ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν νόμιμοι τρόποι εισόδου στην Ελλάδα και κατ’ επέκταση στην Ευρώπη. Τα τεχνητά εμπόδια εισόδου (φράχτες, τείχη κ.λ.π.) έχουν ως μόνο αποτέλεσμα την ενίσχυση των κυκλωμάτων διακίνησης ανθρώπων και την αύξηση της επικινδυνότητας των τρόπων εισόδου. Γι’ αυτό λέμε όχι στην κατασκευή του φράχτη σε τμήμα των συνόρων στον Έβρο. Η FRONTEX καθώς και οι ελληνικές δυνάμεις που επιτηρούν τα σύνορα, δεν πρέπει ποτέ να αποτρέπουν τους ανθρώπους από το να ζητήσουν άσυλο και να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες, αντίθετα θα πρέπει να σώζουν τις ζωές που κινδυνεύουν στον Έβρο ή στο Αιγαίο. Επιπλέον, όλα τα άτομα που απασχολούνται στις υπηρεσίες αυτές, επιβάλλεται να είναι εκπαιδευμένα στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Ελλάδα αποτελεί μια από τις κύριες εισόδους των μεταναστευτικών ροών στην Ευρώπη και οι προβλέψεις της συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ που επιβαρύνουν δυσανάλογα τα κράτη πρώτης εισόδου, συνοδευόμενες από τις πολιτικές ελάχιστης ή/και καθόλου παροχής ασύλου των κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων έχουν δημιουργήσει και διογκώσει το απαράδεκτο φαινόμενο των χιλιάδων εκκρεμών αιτήσεων. Η διαδικασία εξέτασης των εκκρεμών αιτημάτων ασύλου πρέπει να επισπευσθεί άμεσα.

Η ίδρυση των Υπηρεσιών Ασύλου και Πρώτης Υποδοχής καθώς και της Αρχής προσφυγών που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Διαχείριση των Μεταναστευτικών Ροών και την Αναμόρφωση του Συστήματος Ασύλου, αποτελεί θετικό βήμα παρ’ όλη τη μεγάλη καθυστέρηση στην εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας (νόμος 3907/2011). Η δημιουργία των Κέντρων Πρώτης Υποδοχής και των Κέντρων Φιλοξενίας είναι επείγουσα και η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει στην άμεση ίδρυσή τους.

Για τη στήριξη των ατόμων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες (θύματα βασανιστηρίων, ασυνόδευτα ανήλικα, πάσχοντες σωματικά και ψυχολογικά, υπερήλικες, θύματα trafficking κ.α) πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη μέριμνα και οι κατάλληλες δομές. Σημαντική, ακόμη, είναι η παροχή δωρεάν νομικής βοήθειας και διερμηνείας σε όλα τα στάδια της διαδικασίας πρώτης υποδοχής αλλά και κατά το διάστημα ενδεχόμενης περαιτέρω κράτησης των μεταναστών/προσφύγων σε συνεργασία με τις υπηρεσίες των Περιφερειών και των Δήμων.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι διεκδικούμε και υποστηρίζουμε τα μέτρα που διευκολύνουν την οικογενειακή επανένωση μεταναστών/μεταναστριών και προσφύγων αλλά και τον διαχωρισμό των αδειών παραμονής και εργασίας των μεταναστριών από εκείνες των συζύγων, ώστε να μην είναι εξαρτημένες από αυτούς.

Δεν αποδεχόμαστε καμία οπισθοδρόμηση από τις διατάξεις για την ελληνική ιθαγένεια και την πολιτική συμμετοχή των μεταναστών/μεταναστριών του νόμου 3838/2010, ο οποίος παρ’ όλες τις ελλείψεις και τις διστακτικές προβλέψεις του, ρυθμίζει θέματα που ήταν πάγια αιτήματα των Οικολόγων Πράσινων.

Τα σύγχρονα σχολεία είναι πολυπολιτισμικά και απαιτείται η προσαρμογή της εκπαίδευσης στις νέες ανάγκες αλλά και στις ευκαιρίες που δίνει η συνύπαρξη για τη γνωριμία και την αλληλεπίδραση των διαφορετικών πολιτισμών.

Η τροποποίηση των προϋποθέσεων για τη χορήγηση της άδειας διαμονής για τους μετανάστες, με αποσύνδεση της χορήγησης της άδειας από τον αριθμό των ενσήμων, οδηγεί πρακτικά στην ανανέωση των αδειών παραμονής όσων είχαν μέχρι τώρα νόμιμη άδεια. Με τον τρόπο αυτό δεν θα απομακρύνονται όσοι εργαζόμενοι έχουν μεταφέρει εδώ και χρόνια το κέντρο των βιοτικών τους σχέσεων στη χώρα μας, και θα συνεχίσουν να φορολογούνται νόμιμα οι ίδιοι και οι εργοδότες τους. Επιπλέον, οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε την πρόβλεψη δυνατότητας περιοδικής νομιμοποίησης για όσους μετανάστες συμπληρώνουν ορισμένο διάστημα παραμονής χωρίς να έχουν υποπέσει σε αδικήματα.

Καταγραφή εκείνων που στερούνται τα νόμιμα έγγραφα και εγγραφή τους σε ειδικούς καταλόγους στους δήμους όπου διαμένουν, με εξασφάλιση πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και παιδείας (για τα παιδιά), όπως γίνεται στην Ισπανία από το 2009.

Η καταπολέμηση της ανασφάλιστης “μαύρης” εργασίας μέσω εντατικών και αποτελεσματικών ελέγχων μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων αλλά και την εξάλειψη απαράδεκτων φαινομένων εκμετάλλευσης μεταναστών/μεταναστριών και προσφύγων που εργάζονται σε άθλιες συνθήκες.

Διευκόλυνση των προσπαθειών τους να αποκτήσουν δικούς τους χώρους λατρείας και πολιτιστικά κέντρα. Ειδικά για τους/τις Μουσουλμάνους/ες, υποστηρίζουμε την οικοδόμηση του κεντρικού τζαμιού και τη χωροθέτηση του μουσουλμανικού νεκροταφείου στην Αθήνα, που έχουν καθυστερήσει υπερβολικά και αποκεντρωμένα τζαμιά στις περιοχές όπου κυρίως μένουν, πράγμα που μπορεί να γίνει εύκολα με την αδειοδότηση (εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις) των άτυπων διάσπαρτων τζαμιών που ήδη λειτουργούν χωρίς να υπόκεινται σε κανέναν έλεγχο.

Η αδιαφορία, η προσπάθεια να “κρύψουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί”, τα αποσπασματικά και αναποτελεσματικά μέτρα καθώς και η χορήγηση ασύλου σε ελάχιστες περιπτώσεις αιτούντων/αιτουσών που χαρακτήριζαν την πολιτική των κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων έχουν οδηγήσει σε εκρηκτικές καταστάσεις σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας κυρίως αλλά και αλλού. Ο δημαγωγικός –λαϊκιστικός λόγος που “χαϊδεύει” προκαταλήψεις και στερεότυπα και εκμεταλλεύεται φόβους και αγωνίες δημιουργεί λάθος εντυπώσεις, κατασκευάζει “αποδιοπομπαίους τράγους”, ενθαρρύνει και υποθάλπει τη ρατσιστική και ξενοφοβική βία.

Λέμε όχι στο στιγματισμό, ολόκληρων κοινωνικών ομάδων. Η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα δεν είναι εγγενές χαρακτηριστικό καμιάς συγκεκριμένης εθνικής ομάδας και πολλές φορές τα θύματά τους ανήκουν στην ίδια ομάδα με τους δράστες. Τα μέλη των ρατσιστικών συμμοριών που έχουν προβεί σε βιαιοπραγίες πρέπει να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη και να δικαστούν ώστε να σταματήσει το καθεστώς της ασυλίας και ατιμωρησίας που απολαμβάνουν τα τελευταία χρόνια με ευθύνη κυρίως των διωκτικών αρχών.

Η αντιμετώπιση της παραβατικότητας και της εγκληματικότητας είναι αρμοδιότητα της αστυνομίας που οφείλει να λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο των κανόνων και ρυθμίσεων που προβλέπει η νομοθεσία, Οι ένστολοι/ένστολες πρέπει να είναι καλά εκπαιδευμένοι/ες και να σέβονται τα δικαιώματα των πολιτών. Η αποτελεσματικότητα της αστυνομίας μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτών και να αποτρέψει φαινόμενα δημιουργίας ομάδων τύπου “πολιτοφυλακής” που συνιστούν εκτροπή από τη δημοκρατία.

Για μας ασφαλείς γειτονιές είναι οι ζωντανές πολύχρωμες, πολυπολιτισμικές γειτονιές της αλληλεγγύης και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Για να το πετύχουμε αυτό χρειάζονται μέτρα και δράσεις από την Πολιτεία σε συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση, τις ΜΚΟ, τις οργανώσεις των μεταναστών/μεταναστριών και προσφύγων και τη δραστηριοποίηση των πολιτών για την αντιμετώπιση της υποβάθμισης, της αστικής ερημοποίησης, της υπεράσπισης των ελεύθερων χώρων και των συλλογικών αγαθών, την αλληλογνωριμία και επικοινωνία μεταξύ των πολιτισμών.

Συμπερασματικά: Τα θέματα των μεταναστών/μεταναστριών και προσφύγων αφορούν πολύ περισσότερο την Ευρώπη και επομένως χρειάζεται να καταβληθούν όλες οι προσπάθειες στην ΕΕ ώστε να υπάρξει συγκροτημένη και ολοκληρωμένη μεταναστευτική και πολιτική χορήγησης ασύλου κοινή για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Οι Οικολόγοι Πράσινοι με την επεξεργασία και υιοθέτηση κοινών θέσεων στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος συμβάλλουν στην κατεύθυνση αυτή.

Κατάργηση των διακρίσεων, στήριξη για τους Ρομά

Θεωρούμε ότι η ύπαρξη των Ρομά (τσιγγάνων) είναι πλούτος για την κοινωνία. Οι Οικολόγοι Πράσινοι υποστηρίζουμε την προσαρμογή των πολιτικών και πρακτικών σε όλα τα επίπεδα, ώστε να εξαλειφθούν οι διακρίσεις απέναντί τους και να καταργηθούν τα στερεότυπα που έχουν αναπτυχθεί.

Πιο συγκεκριμένα, επιδιώκουμε:

Την εξασφάλιση πρόσβασης για όλα τα μέλη της κοινότητας των Ρομά (τσιγγάνων) σε υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και προληπτικής ιατρικής.
Την εξάλειψη του αποκλεισμού των Ρομά από την εκπαίδευση και την κατάργηση των σχολείων-γκέτο εκπαιδευτικού διαχωρισμού.
Τη διασφάλιση της ολοκλήρωσης τουλάχιστον της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά ρομά στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής στρατηγικής «Ευρώπη 2020».
Την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης, με την αξιοποίηση κάθε δυνατότητας χρηματοδότησης (ευρωπαϊκής, εθνικής, περιφερειακής κ.α.) για τη στεγαστική αποκατάσταση των πληθυσμών ρομά, μέσα από ένα αξιόπιστο σύστημα ελέγχου και παρακολούθησης της εφαρμογής των προγραμμάτων στέγασης, που θα μπορέσει να εγγυηθεί ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα και θα εξαλείψει φαινόμενα πελατειακής λογικής ή σπατάλης.
Την άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες κοινής ωφέλειας για την εξασφάλιση συνθηκών υγιεινής και καθαριότητας στους υφιστάμενους καταυλισμούς (ηλεκτροδότηση, πόσιμο-ασφαλές νερό, αποχέτευση κ.α.) μέσα από οργανωμένα προγράμματα με την αναγκαία κοινωνική και περιβαλλοντική ευαισθησία.
Τη γεφύρωση του χάσματος στον τομέα της απασχόλησης με την εφαρμογή προγραμμάτων για τη σταδιακή ένταξη των ρομά στην αγορά εργασίας. Όσοι/ες από τους/τις Ρομά και άλλες ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες ασχολούνται με την ανακύκλωση μπορούν να συμβάλλουν με την κατάλληλη ενημέρωση και στήριξη στην αποτελεσματική οργάνωση των προγραμμάτων ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων και άλλων ανακυκλώσιμων υλικών, με τήρηση των περιβαλλοντικών προδιαγραφών.
Την αντιμετώπιση της ανεπάρκειας του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των Ρομά και την προστασία των δικαιωμάτων τους.
Την παύση κάθε βίαιης έξωσης των Ρομά αλλά και κάθε είδους εκτόπισής τους χωρίς να έχει προβλεφθεί κατάλληλος χώρος μετεγκατάστασης υπό συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης και χωρίς να έχει προηγηθεί έγκαιρη ενημέρωσή τους.

Άτομα με Αναπηρία

Τα άτομα με αναπηρία αποτελούν το 10% του πληθυσμού της Ευρώπης, ποσοστό που δεν μας επιτρέπει να μιλάμε για κοινωνική μειονότητα και επιπλέον η αναπηρία είναι μία κατάσταση στην οποία εν δυνάμει μπορούμε να βρεθούμε όλοι και όλες μας. Στη σημερινή οικονομική κρίση οι άνθρωποι με αναπηρία κινδυνεύουν περισσότερο από ποτέ από τη φτώχεια την ανεργία και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Τα στοιχεία που δίνουν οι συλλογικότητες ΑμεΑ είναι αποκαρδιωτικά και αναδεικνύουν με ενάργεια την ποιότητα και το βάθος της συνθήκης του κοινωνικού αποκλεισμού στην οποία αυτοί οι άνθρωποι ζούνε. Πιο συγκεκριμένα, διαθέτουν δύο φορές λιγότερες πιθανότητες από ότι ο μέσος πολίτης να σπουδάσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και δεν έχουν πλήρη και απρόσκοπτη πρόσβαση στις χαμηλότερες βαθμίδες εκπαίδευσης. Τα εισοδήματά τους προέρχονται κυρίως από επιδόματα και όχι από έμμισθη εργασία, τα οποία και είναι πολύ χαμηλότερα από το μέσο όρο. Αλλά και όταν διαθέτουν κάποια εργασία υφίστανται διακρίσεις τόσο κατά τη διάρκεια αυτής όσο φυσικά και κατά τη διαδικασία εφαρμογής των κριτηρίων πρόσληψης. Ζούνε σε μη προσβάσιμο περιβάλλον, κάτι το οποίο καταδεικνύει το γεγονός ότι το 50% των ανθρώπων αυτών δε συμμετείχε ποτέ σε ψυχαγωγικές, πολιτιστικές ή αθλητικές δραστηριότητες αφενός λόγω της αδυναμίας πρόσβασης και αφετέρου λόγω των ψυχικών περιορισμών που θέτει ο κοινωνικός ρατσισμός.

Οι ελληνικές πόλεις και κυρίως τα μεγάλα αστικά κέντρα είναι απροσπέλαστα και μη προσβάσιμα για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, προβλήματα όρασης ή άλλη αναπηρία. Η άναρχη δόμηση, η κυριαρχία του ΙΧ και η πριμοδότησή του σε όλες τις πρακτικές που εφαρμόζονται, η ουσιαστική κατάργηση των πεζοδρομίων, η έλλειψη πεζοδρόμων και ελεύθερων χώρων, η ανύπαρκτη ειδική σήμανση, η αδυναμία πρόσβασης σε υπηρεσίες, σχολεία, χώρους άθλησης, ψυχαγωγίας και πολιτισμού καθιστούν τη ζωή στις μεγάλες πόλεις για αυτές τις κατηγορίες ανθρώπων ένα καθημερινό Γολγοθά, οδηγώντας τους σχεδόν νομοτελειακά στον κοινωνικό αποκλεισμό, με όλες τις παράπλευρες ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις.

Η επιβολή των σκληρών μέτρων λιτότητας σε συνδυασμό με την αποσάθρωση των κοινωνικών υπηρεσιών στήριξης και την πλήρη απουσία προστατευτικών πολιτικών έχουν οδηγήσει πολλά άτομα με αναπηρία στην εξαθλίωση. Οι άνθρωποι με αναπηρία όχι μόνο δεν προστατεύτηκαν από την ανάλγητη πολιτική των περικοπών και τη λιτότητας αλλά υπέστησαν μείωση των εισοδημάτων τους, δραματική αύξηση της ανεργίας, επιβολή σκληρών εισπρακτικών μέτρων, υποβάθμιση των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων τους, των δημόσιων υπηρεσιών υγείας, απαξίωση Δομών και Προγραμμάτων Κοινωνικής Φροντίδας, όπως είναι τα ΚΗΦΗ, ΚΔΑΠμεΑ, «Βοήθεια στο Σπίτι», των Κέντρων Υποστήριξης για τα άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες. Επιπλέον, βιώνουν την απαξίωση της έτσι κι αλλιώς υποβαθμισμένης δημόσιας ειδικής εκπαίδευσης, τη διακοπή από το Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης του Προγράμματος Διερμηνείας στη Νοηματική Γλώσσα, την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των ατόμων με βαριές και πολλαπλές αναπηρίες στα ιδρύματα κλειστής περίθαλψης.

Στηρίζουμε τον αγώνα των οργανώσεων ΑμεΑ και συντασσόμαστε με τα δίκαια αιτήματά τους για:

Την εξαίρεση των ΑμεΑ από την εφαρμογή όλων των μέτρων που μειώνουν δραματικά τα εισοδήματά τους (μειώσεις μισθών και επικουρικών συντάξεων, επιβολή έκτακτων εισφορών κ.λπ.)
Τη μη κατάργηση των ευνοϊκών φορολογικών ρυθμίσεων μέχρι να εφαρμοστεί ένα πραγματικά δίκαιο και προοδευτικό ενιαίο φορολογικό σύστημα.
Τη διασφάλιση της χρηματοδότησης και της λειτουργίας όλων των Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας και των Κέντρων Υποστήριξης για τα άτομα με νοητική αναπηρία, αυτισμό, σύνδρομο down, εγκεφαλική παράλυση, βαριές και πολλαπλές αναπηρίες, των Κέντρων Ψυχικής Υγείας, των Μονάδων Χρόνιων Παθήσεων.
Την επαναχρηματοδότηση και επαναλειτουργία του Προγράμματος Διερμηνείας στη Νοηματική Γλώσσα για την κάλυψη των επικοινωνιακών αναγκών των κωφών και βαρήκοων ατόμων.
Την προστασία των εργαζομένων με αναπηρία από τις απολύσεις και την κατάργηση του εισοδηματικού ορίου των 12.000 ως κριτήριο για την εξαίρεσή τους από το καθεστώς της εργασιακής εφεδρείας.
Τη διασφάλιση της δωρεάν χορήγησης όλων των φαρμακευτικών, θεραπευτικών μέσων, μεθόδων, προθέσεων και τεχνικών μέσων υγείας.
Την απρόσκοπτη λειτουργία των οργανώσεων ΑμεΑ και την αυτονόητη ενεργό συμμετοχή τους στον σχεδιασμό πολιτικών και δράσεων που τις αφορά.
Την υλοποίηση των απαραίτητων μετατροπών και προσθηκών ώστε όλοι οι δημόσιοι χώροι και τα κτίρια (υπηρεσίες, σχολεία, χώροι ψυχαγωγίας, πολιτισμού και άθλησης, μέσα μαζικής μεταφοράς) να είναι προσβάσιμα για όλους τους ανθρώπους με αναπηρία.
Τη διευκόλυνση, με τις απαραίτητες παρεμβάσεις και διοικητικές ρυθμίσεις, της μετακίνησης των ανθρώπων με αναπηρία μέσα στην πόλη και την προσαρμογή όλων των δημόσιων ανοιχτών χώρων στις ανάγκες τους.
Τη θεσμική κατοχύρωση των ίσων ευκαιριών για πρόσβαση στην εκπαίδευση, την περίθαλψη, την επικοινωνία και την πληροφόρηση, στην απασχόληση και την κοινωνική ασφάλιση, στα δημόσια αγαθά και τις υπηρεσίες, ώστε να πάψουν να ζουν σ’ αυτές τις συνθήκες απομόνωσης και αποκλεισμού.
Την άρση όλων των διοικητικών διατάξεων που αναπαράγουν ρατσιστικά στερεότυπα.

Τη δημιουργία Ενιαίου Κέντρου Πιστοποίησης της Αναπηρίας σε κάθε Καλλικρατικό Δήμο για την κάλυψη των αναγκών όλης της επικράτειας.

Όχι διακρίσεις με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα κοινωνικού φύλου

Ο στόχος για καταπολέμηση των διακρίσεων σε όλους τους τομείς, αφορά ιδιαίτερα το σεβασμό της προσωπικής ζωής και της σεξουαλικής ταυτότητας όλων.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ ζητάμε:

Νομοθετική κατοχύρωση για την εφαρμογή του πολιτικού γάμου καθώς και την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ζευγάρια του ίδιου φύλου, με ίσα δικαιώματα με τα ετερόφυλα ζευγάρια, όπως συμβαίνει ήδη σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.
Εξάλειψη νομοθετικών ρυθμίσεων, συμπεριφορών και κοινωνικών προτύπων που οδηγούν σε διακρίσεις με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα κοινωνικού φύλου των ατόμων: ίδια ηλικία σεξουαλικής συναίνεσης για όλους τους πολίτες, μέτρα κατά της βίας στις συμβιώσεις, απαγόρευση της θεώρησης της ομοφυλοφιλίας και αμφιφυλοφιλίας ως μη συμβατής συμπεριφοράς στο στρατό και τα σχολεία.
Χρηματοδότηση έρευνας στα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και ενθάρρυνση του επιστημονικού –ακαδημαϊκού και εκλαϊκευμένου διαλόγου καθώς και ενισχυτικά μέτρα για την εμπέδωση μιας συμπεριφοράς χωρίς διακρίσεις μέσα στην κοινωνία, με επιστημονικά έγκυρη ενημέρωση στα σχολεία, το στρατό και τα ΜΜΕ.

Εξαρτήσεις: μείωση της βλάβης

Η εμμονή στις πολιτικές καταστολής έχει αποτύχει και τα αποτελέσματα είναι τραγικά: οι έμποροι θησαυρίζουν, οι τοξικές ουσίες θερίζουν, ενώ χρήστες κάνναβης διώκονται ως εγκληματίες. Υποστηρίζουμε μια πολιτική ναρκωτικών που αντιμετωπίζει τον εθισμό ως συνολικότερο πρόβλημα υγείας, με σαφή διάκριση μεταξύ ψυχικής και σωματικής εξάρτησης.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουμε:

Αλλαγή νομοθεσίας και πολιτικής με κριτήριο την ελαχιστοποίηση της βλάβης και όχι την καταστολή. Διεκδικούμε πολιτικές ανάλογες με τις επιπτώσεις κάθε ουσίας, αποποινικοποίηση της χρήσης, ανοχή στην αυτοκαλλιέργεια για προσωπική χρήση, κρατικά ελεγχόμενη χορήγηση των ουσιών στους τοξικοεξαρτημένους, πλουραλισμό στις θεραπευτικές μεθόδους απεξάρτησης με αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας.
Νομιμοποίηση της καλλιέργειας και της εμπορίας της κλωστικής κάνναβης (sativa).
Κέντρα άμεσης βοήθειας για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών σε 24ωρη βάση, στελεχωμένα με γιατρούς, νοσηλευτές και πρώην χρήστες.
Εκπαίδευση του μέγιστου δυνατού αριθμού πρώην χρηστών για συμμετοχή τους σε όλα τα σχετικά προγράμματα και στήριξη των θεραπευτικών κοινοτήτων.

Εξάλειψη του κοινωνικού αποκλεισμού

Οι κοινωνικές ομάδες που πλήττονται από όψεις κοινωνικού αποκλεισμού, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα που δεν έχει πάντα κοινά στοιχεία: Διακρίσεις υφίστανται και οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία, αλλά και άποροι, αναλφάβητοι, αποφυλακισμένοι, εκδιδόμενα άτομα.