Η 8η Απριλίου ορίστηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Ρομά, με αφορμή το Πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριό τους που πραγματοποιήθηκε το 1971 στο Λονδίνο. Δυστυχώς, στη μακροχρόνια ιστορία τους, οι Ρομά έχουν υποστεί ρατσιστικές διώξεις, πογκρόμ και βίαιες εκτοπίσεις, ενώ παράλληλα έχουν βιώσει μια γενοκτονία από τη ναζιστική Γερμανία. Στη σύγχρονη Ελλάδα, η πολιτική του κοινωνικού αποκλεισμού και της μηδενικής ανοχής που βιώνουν οι εκτιμώμενοι 250.000 έως 350.000 Ρομά, επιλέγεται σε αντιδιαστολή με την κοινωνική ενσωμάτωση σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Έτσι, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης των Ρομά με τη στέρηση βασικών ζωτικών αγαθών και τη διακινδύνευση της υγείας τους, παραβιάζουν κατάφωρα τους διεθνείς κανόνες και προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Η περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση και ο σχολικός διαχωρισμός υπήρξε η αφορμή για πολλαπλές καταδίκες της Ελλάδος από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (υπόθεση 4ου Δημοτικού σχολείου Σοφάδων και 12ου δημοτικού σχολείου Ασπρόπυργου). Παρά τη σχετική εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας, οι διευθύνσεις των σχολείων συνεχίζουν να αρνούνται να συμμορφωθούν, επικαλούμενες αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας, επιβεβαιώνοντας έτσι τη διαπίστωση ότι η Ελλάδα έχει αποτύχει να αντιμετωπίσει τις συνεχιζόμενες διακρίσεις εις βάρος των μαθητών Ρομά και τις κατάφωρες παραβιάσεις του δικαιώματός τους στην εκπαίδευση. Σήμερα, στην Αργολίδα, οι Ρομά της περιοχής αδυνατούν να εγγράψουν τα παιδιά τους στο σχολείο, διότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση και το Υπουργείο Υγείας δεν υλοποιούν-ως οφείλουν- τους απαραίτητους εμβολιασμούς των παιδιών.
Η ρατσιστική μεταχείριση που βιώνουν οι Ρομά κορυφώθηκε με μια σειρά επιθέσεων πογκρόμ εναντίον της κοινότητας τους στο χωριό Αιτωλικό της Δυτικής Ελλάδας κατά τα έτη 2012 και 2013, την οποία καταγγέλλει η Διεθνής Αμνηστία[1]. Ταυτόχρονα, οι αστυνομικοί έλεγχοι με εθνοφυλετικά κριτήρια αναπαράγουν το ρατσιστικό στερεότυπο της εγκληματικότητας και εντείνουν το φόβο και τον κοινωνικό αποκλεισμό τον Ρομά.
Οι μαζικές εκδιώξεις των Ρομά από τους καταυλισμούς τους, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με την κοινότητα για την -από κοινού- εξεύρεση της βέλτιστης περιοχής χωροθέτησης του νέου καταυλισμού, συνιστούν επίσης κορυφαίας σημασίας πρόβλημα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του καταυλισμού Ρομά στο Χαλάνδρι, όπου παρά την προσωρινή διαταγή της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (UNHRC), οι περίπου 74 οικογένειες Ρομά που ζουν εκεί κινδυνεύουν από επικείμενη εξαναγκαστική έξωση. Συγκεκριμένα ο Γ.Γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής αποφάσισε τη μετεγκατάσταση τους στην παλιά ΝΑΤΟϊκή βάση στην κορυφή του όρους Πατέρα, κοντά στην πόλη των Μεγάρων, χωρίς να προηγηθεί διαβούλευση με τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η εν λόγω περιοχή είναι απομακρυσμένη, ενώ δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε σχολεία και υπηρεσίες υγείας.
Η έλλειψη πολιτικής βούλησης, η αόριστη κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικού κράτους και Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η απουσία διάλογου με τους άμεσα ενδιαφερόμενους, συντελούν στην παγιωμένη πλέον αδράνεια. Η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ρομά σε επίπεδο Περιφερειών, με την αξιοποίηση της διαθέσιμης κοινοτικής χρηματοδότησης μέσω των διαρθρωτικών Ταμείων ΕΚΤ και ΕΤΠΑ και την ταυτόχρονη λειτουργία των απαραίτητων μηχανισμών ελέγχου, αποτελεί πάγια υποχρέωση της χώρας μας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, η δημοτολόγηση των Ρομά αποτελεί υποχρέωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ πρέπει να βρεθεί νομική φόρμουλα που θα δίνει τη δυνατότητα στην Πολιτεία να παρέμβει για να καλύψει τις ανάγκες στέγασης και να εξασφαλίσει στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής και για τους αλλοδαπούς Ρομά, χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα.
Επίσης, πρέπει να παύσει κάθε βίαιη έξωση των Ρομά, είτε άμεση είτε έμμεση καθώς και κάθε είδους μετακίνησή τους, χωρίς να έχει προβλεφθεί κατάλληλος χώρος μετεγκατάστασης τους μετά από σοβαρή εξέταση όλων των εφικτών εναλλακτικών λύσεων. Κάθε εναλλακτική στέγαση πρέπει να παρέχεται μετά από πραγματική διαβούλευση με την κοινότητα Ρομά και να συμμορφώνεται με τα διεθνή κριτήρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με την επάρκεια της στέγης. Επιπλέον, πρέπει να εξασφαλιστεί πρόσβαση σε υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και προληπτικής ιατρικής για όλα τα μέλη της κοινότητας των Ρομά (Έλληνες και αλλοδαπούς), ενώ η αντιμετώπιση ενδημικών παθήσεων, με την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποκομιδής απορριμάτων στο χώρο εγκατάστασής τους αποτελούν την ελάχιστη υποχρέωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η πρόσβαση στην εκπαίδευση, με την ταυτόχρονη κατάργηση των σχολείων «γκέτο» και την ισότιμη ένταξη των παιδιών Ρομά στο σχολείο, με τη συνδρομή προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας και διευκόλυνσης της μεταφοράς τους στο σχολείο, αποτελεί επίσης σημαντική υποχρέωση της Ελλάδας. Τέλος, η ένταξη των Ρομά στην οικονομική ζωή με την επαγγελματική τους κατάρτιση, αλλά και την εφαρμογή προγραμμάτων για τη σταδιακή ένταξη τους σε όλους τους τομείς της αγοράς εργασίας και την απομάκρυνση τους από ρυπογόνες δραστηριότητες, επικίνδυνες και για τους ίδιους, παίζει καίριο ρόλο. Η αξιοποίηση των δραστηριοτήτων τους στον τομέα της ανακύκλωσης με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, ταυτόχρονα με την ενίσχυση και την εξειδίκευση των δεξιοτήτων και εμπειριών που ήδη έχουν στις αγροτικές εργασίες και στο εμπόριο, θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία καλή αρχή.
Για εμάς τους Οικολόγους Πράσινους η πολιτιστική διαφορά των Ρομά, αλλά και όλων των ανθρώπων με διαφορετική φυλετική καταγωγή, δεν συνιστά απειλή αλλά ευκαιρία για την ελληνική κοινωνία.
Η Θεματική Ομάδα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Sorry, the comment form is closed at this time.