Όχι στα κολαστήρια που ετοιμάζει το Υπουργείο Δικαιοσύνης!

Ενώ διενεργείται  προανακριτική εξέταση για τις συνθήκες θανάτου του Ιλί Καρέλι, που βρέθηκε νεκρός στο κελί όπου κρατείτο και η ιατροδικαστική εξέταση αποδεικνύει ότι ο θάνατός του δεν προήλθε από παθολογικά αίτια αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο εγκληματικής ενέργειας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης ετοιμάζεται να καταθέσει προς ψήφιση στη Βουλή νομοσχέδιο «τερατούργημα» για τις νέες φυλακές υψίστης ασφαλείας τύπου Γ΄.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν την άμεση απόσυρση του εν λόγω νομοσχεδίου, με το οποίο καταργούνται θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας, ενώ επιχειρείται μία απαράδεκτη τροποποίηση τόσο του σωφρονιστικού κώδικα, όσο και του κώδικα ποινικής δικονομίας. Θυμίζουμε ότι ο σωφρονιστικός κώδικας στο άρθρο 3 απαγορεύει κάθε διακριτική μεταχείριση εις βάρος των κρατουμένων, ενώ στο άρθρο 4 ορίζει ρητά ότι κατά την εκτέλεση της ποινής δεν παραβιάζεται κανένα δικαίωμα του κρατουμένου, εκτός από τον περιορισμό της προσωπικής του ελευθερίας. Εντούτοις, με το νέο νομοσχέδιο, το οποίο δεν είναι γενικό και αφηρημένο  – όπως οφείλει να είναι ένας κανόνας δικαίου- αλλά ειδικό και συγκεκριμένο και αφορά κυρίως όσους διώκονται με το άρθρο 187^Α  του Ποινικού Κώδικα (συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση), δημιουργείται ένα ιδιότυπο καθεστώς κράτησης, βάσει του οποίου θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα καταπατώνται.

Συγκεκριμένα κατάδικοι αλλά  και υπόδικοι που διώκονται για συμμετοχή σε εγκληματικές οργανώσεις και όσοι στασιάζουν οργανωμένα κατά τη διάρκεια της κράτησής τους θα κρατούνται πλέον σε φυλακές υψίστης ασφαλείας τύπου Γ΄. Επιχειρείται συνεπώς μια ανεπίτρεπτη ταύτιση του υπόδικου με τον κατάδικο, με την κατάργηση του τεκμηρίου της αθωότητας, ενώ ποινικοποιείται με τον πλέον επικίνδυνο τρόπο ο αγώνας των κρατουμένων για καλύτερες συνθήκες κράτησης.

 Οι φυλακές χωρίζονται πλέον σε τρεις κατηγορίες, δημιουργώντας ένα ιδιότυπο καθεστώς «φυλακής μέσα στη φυλακή». Στο πλαίσιο αυτό,  οι κρατούμενοι αυτής της κατηγορίας στερούνται τα δικαιώματα των άλλων φυλακισμένων (άδειες, αναστολές, εργασία κ.ά.), ενώ εκτίουν ολόκληρη την ποινή τους, χωρίς να υπολογίζεται κανένα ευεργετικό μέτρο για τη μείωσή της. Έτσι, κρατούνται σε αυτό το καθεστώς για τουλάχιστον 10 χρόνια, ενώ οι καταδικασμένοι σε ισόβια με το άρθρο 187^Α δεν θα έχουν το δικαίωμα της απόλυσης υπό όρους αν δεν εκτίσουν τουλάχιστον 20 έτη ποινής. Το καθεστώς απομόνωσής τους ολοκληρώνεται με τον περιορισμό τόσο στα επισκεπτήρια, όσο και στην εν γένει  επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο.

Επιπρόσθετα, το νομοσχέδιο εισάγει δύο άκρως επικίνδυνες καινοτομίες: Η πρώτη αφορά στη φρούρηση εντός και εκτός σωφρονιστικών καταστημάτων από την Ελληνική αστυνομία, με ελαστικότερους όρους για την οπλοχρησία. Το σώμα αυτό όχι μόνο δεν θα υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, αλλά θα λειτουργεί βάσει απόρρητης απόφασης του υπουργού Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. Η δεύτερη αφορά  στην ευνοϊκή ποινική μεταχείριση κρατουμένων, οι οποίοι θα συμβάλουν με πληροφορίες στην εξάρθρωση ένοπλης οργάνωσης, θεσμοθετώντας με αυτό τον τρόπο τον δωσιλογισμό, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Μάλιστα, η νομική ρύθμιση για τον παρέχοντα πληροφορίες, μπορεί να οδηγεί ακόμα και στην απόλυσή του ανεξάρτητα από τη σοβαρότητα της ποινής την οποία εκτίει.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε τη ριζική αναμόρφωση των φυλακών με έμφαση στην αποσυμφόρησή τους, την εφαρμογή μέτρων εναλλακτικών της κράτησης, την ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κρατουμένων και την παροχή ολοκληρωμένης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Πέραν τούτου, η χορήγηση αδειών στους κρατουμένους και η διευκόλυνση της επικοινωνίας τους με τον έξω κόσμο είναι απαραίτητη για την ψυχική τους υγεία, ενώ η δημιουργική απασχόληση, η δυνατότητα εργασίας και εκπαίδευσης εντός των φυλακών, συμβάλλουν ουσιαστικά στην κοινωνική τους επανένταξη. Οι διάρκεια της ποινής δεν πρέπει να είναι εξοντωτική σε καμία περίπτωση, ενώ η απομόνωση συνιστά ανεπίτρεπτο βασανιστήριο. Τα προβλήματα που προκύπτουν εντός των σωφρονιστικών ιδρυμάτων θα πρέπει να λύνονται με διαβούλευση με τους κρατουμένους, που είναι όλοι –ανεξαιρέτως- φορείς δικαιωμάτων και κανένας διαχωρισμός μεταξύ τους, πόσο μάλλον με κριτήρια πολιτικών φρονημάτων, δεν μπορεί να γίνει ανεκτός.

Η φυσική και ψυχολογική εξόντωση των κρατουμένων και η θεσμοθέτηση της απομόνωσής τους που επιχειρείται με το παρόν νομοσχέδιο, παραβιάζει βάναυσα την αρχή του Κράτους Δικαίου και ισοδυναμεί με βασανιστήριο, που απαγορεύεται τόσο από το άρθρο 7 του Συντάγματος, όσο και από το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η «φυλακή- άβατο» στην οποία θα εντοιχίζονται όσοι βαπτίζονται «εσωτερικοί εχθροί» με τις γενικές και αόριστες διατάξεις του 187 και 187^Α σκοπεί να αποτελέσει σωφρονιστικό παράδειγμα στην κοινωνία, δημιουργώντας φόβο για μία οιονεί απειλή. Η τυχόν ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου θα οξύνει την ήδη τεταμένη κατάσταση στο χώρο των φυλακών προκαλώντας βίαιες συγκρούσεις, ενώ η βάναυση καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που επιχειρείται, θα εκθέσει τη χώρα μας διεθνώς. Η Κυβέρνηση έχει ήδη δώσει σαφή δείγματα της -ακροδεξιάς-της γραφής.  Εναπόκειται πλέον σε όλους εμάς να την εμποδίσουμε να ολοκληρώσει το καταστροφικό της έργο.

Η Θεματική Ομάδα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων