Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ) αποτελεί μια βάναυση πρακτική που δεν αφορά μόνο τις χώρες στις οποίες αποτελεί «παράδοση». Αφορά γυναίκες και κορίτσια που ζουν και εντός των ορίων της ΕΕ, καθώς αυτές οι πρακτικές εφαρμόζονται, παράνομα και σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην αποτρόπαιη αυτή πράξη του ακρωτηριασμού υποβάλλονται τα θύματα είτε προτού μεταναστεύσουν από τη χώρα τους, ή αν έχουν ήδη μεταναστεύσει επιβάλλεται από το περιβάλλον τους η επιστροφή τους ειδικά για αυτό τον σκοπό.
Παρά τις αντιδράσεις ο ΑΓΓΟ εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε 29 χώρες και σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες «περί τις 20 000 γυναίκες και κορίτσια από χώρες που εφαρμόζουν την πρακτική του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων ζητούν άσυλο στην ΕΕ κάθε χρόνο, εκ των οποίων 9 000 μπορεί να έχουν ήδη ακρωτηριασθεί και ο αριθμός των γυναικών που τον έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν να τον υποστούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται στις 500 000, ενώ εξακολουθεί να είναι σπάνια η δίωξη του εγκλήματος αυτού».
Η UNICEF αναφέρει ότι αν οι σημερινές τάσεις συνεχιστούν, περισσότερα από 30 εκατομμύρια κορίτσια κινδυνεύουν να πέσουν θύματα της πρακτικής αυτής πριν το 15ο έτος της ηλικίας τους.
Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων δεν αποτελεί ιατρική πράξη και δεν ακολουθεί πρωτόκολλα ιατρικής πράξης. Γίνεται στο σπίτι χωρίς να λαμβάνονται μέτρα υγιεινής, χωρίς τη χρήση ιατρικών εργαλείων, πολύ συχνά χωρίς αναισθησία και από ακατάλληλα πρόσωπα. Ο ΑΓΓΟ επιφέρει πολύ συχνά ανεπανόρθωτες βλάβες στην σωματική και ψυχική υγεία των γυναικών και καθορίζει σε συντριπτικό βαθμό την αναπαραγωγική τους ικανότητα και τη σεξουαλική τους ζωή. Παραβιάζει κατάφορα την ευρωπαϊκή θεμελιώδη αρχή της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών και συντηρεί τις «παραδοσιακές αξίες» σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα και ιδιοκτησία των ανδρών. Από την άλλη πλευρά η προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού είναι κατοχυρωμένη σε πολλά κράτη μέλη και σε ευρωπαϊκές και διεθνείς συμφωνίες και νομοθεσίες, και δεν μπορεί να δικαιολογηθεί καμιά μορφή άσκησης βίας με το πρόσχημα του σεβασμού της όποιας παράδοσης. Πολιτισμικός σχετικισμός και σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι δυστυχώς έννοιες ασύμβατες.
Η πάταξη αυτής της πρακτικής αποτελεί διεθνή υποχρέωση στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για κάθε κράτος μέλος σύμφωνα με τη Γενική Σύσταση (αριθ. 14) της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών η οποία αναγνωρίζει τον ΑΓΓΟ ως μια μορφή βίας λόγω φύλου. Με αυτήν τα κράτη δεσμεύονται αφενός για την εξάλειψη κάθε μορφής διακρίσεων κατά των γυναικών, που συνδέονται με την γυναικεία περιτομή, αφετέρου για την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων. Η ΕΕ αναλαμβάνει να χρηματοδοτήσει δράσεις για την πρόληψη του ΑΓΓΟ και την βελτίωση της στήριξης των θυμάτων. Το 2016 θα είναι Ευρωπαϊκό Έτος για τον τερματισμό της βίας σε βάρος των γυναικών και των κοριτσιών. Δεν μένει παρά να προστατεύσουμε τα κορίτσια και τις γυναίκες, που ζουν στη χώρα μας και διατρέχουν τον κίνδυνο του ακρωτηριασμού, κάνοντας χρήση των αντίστοιχων παροχών της ΕΕ. Η πρακτική αυτή αντιβαίνει σε κάθε έννοια δικαίου και σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παραβιάζει το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και στη σεξουαλικότητα των γυναικών, πλήττει την αξιοπρέπεια, τη ψυχική και σωματική τους υγεία και εν κατακλείδι συνιστά ένα από τα πιο ακραία εργαλεία καθυπόταξης των γυναικών που αναπαράγει με τον πιο επώδυνο και επαίσχυντο τρόπο τις σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα. Με την ανοχή και το δήθεν σεβασμό στην πολιτισμική ιδιαιτερότητα γινόμαστε όλοι/ες συνένοχοι/ες σε αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα.
Ας μην κλείνουμε άλλο τα μάτια!
Κάποιες γυναίκες έχουν ανάγκη τη συμπαράστασή και την αλληλεγγύη μας!
Διονυσία Γιαννοπούλου
Μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων
Υπεύθυνη της Θεματικής Ομάδας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα