Τι κάνει ο Υπουργός Δικαιοσύνης για τα βασανιστήρια στις φυλακές;

Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα στη Φυλακή Φελλίου των Γρεβενών, όπου πραγματοποιήθηκε αιφνιδιαστικός έλεγχος από το Διευθυντή των Φυλακών, σωφρονιστικούς υπαλλήλους και προσωπικό της Αστυνομικής Διεύθυνσης Γρεβενών, με τη συνδρομή ανδρών της Ειδικής Κατασταλτικής Αντιτρομοκρατικής Μονάδας (Ε.Κ.Α.Μ) και ομάδας εξουδετέρωσης εκρηκτικών μηχανισμών, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα για τη νομιμότητα των ενεργειών εκ μέρους των κρατικών οργάνων. Από μαρτυρίες κρατουμένων, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν και από σωφρονιστικούς υπαλλήλους, προκύπτει ότι άνδρες της ομάδας ΕΚΑΜ εισήλθαν στα κελιά και στους κοινόχρηστους χώρους κάνοντας χρήση βίας με γκλοπ και αλλά και με ηλεκτρικούς εκκενωτές (taser) και υπέβαλλαν τους κρατούμενους σε σειρά βασανιστηρίων (εξανάγκασαν κρατούμενους να κινούνται στα τέσσερα, τους έδεσαν και τους μετέφεραν γυμνούς στο γυμναστήριο της φυλακής). Αξίζει να σημειωθεί, ότι η επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων του ΟΗΕ έχει κρίνει ότι η χρήση ηλεκτρικών εκκενωτών τύπου taser αποτελεί μορφή βασανισμού βάσει των επιπτώσεων που εκ φύσεως έχει σε διανοητικό και σωματικό επίπεδο, καθώς προκαλεί οξύ πόνο και ενδεχομένως θάνατο. Περαιτέρω, σύμφωνα με τις καταγγελίες, οι άνδρες των ΕΚΑΜ έσκιζαν οικογενειακές φωτογραφίες, έσπαγαν προσωπικά αντικείμενα, λέρωναν τα ρούχα των κρατουμένων, χλεύαζαν ηλικιωμένους κρατούμενους ενώ έκαναν και ταπεινωτικά και ρατσιστικά σχόλια.

Όπως αποδεικνύεται, τα ανωτέρω περιστατικά δεν είναι ούτε πρωτοφανή ούτε μεμονωμένα, δεδομένου ότι ανάλογες εφόδους από την ομάδα των ΕΚΑΜ, υπέστησαν και οι κρατούμενοι άλλων φυλακών. Η υποβολή κρατουμένων σε βασανιστήρια είναι αδιανόητη σε μία δημοκρατική Πολιτεία και έρχεται σε ευθεία αντίθεση με θεμελιώδεις συνταγματικές διατάξεις που αφορούν στο σεβασμό της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 Σ.), αλλά και στην απόλυτη προστασία της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας του καθένα χωρίς διάκριση εθνικότητας, φυλής, γλώσσας και θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων (άρθρο 5.2 Σ.) Επιπλέον απαγορεύεται ρητά από το άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σύμβαση την οποία έχει κυρώσει η Ελλάδα και έχει υπερνομοθετική ισχύ, καθώς  και από το άρθρο 7 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, όπως κυρώθηκε με το Ν. 2462/1997, καθώς και τη Σύμβασης του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων και Άλλων Τρόπων Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας.

Η διενέργεια πειθαρχικής προκαταρκτικής εξέτασης μετά το περιστατικό, με τον τρόπο με τον οποίο οι τελευταίες διεξάγονται, σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται επαρκές μέτρο, αλλά καλύπτει μόνο επικοινωνιακούς σκοπούς. Άλλωστε, όπως προκύπτει από την προηγούμενη εμπειρία, ουδέποτε  αποδίδονται ουσιαστικές ευθύνες στους υπαίτιους. Όσο οι συνθήκες στις φυλακές θα παραμένουν απάνθρωπες, οι έλεγχοι, τακτικοί και έκτακτοι από την ομάδα ΕΚΑΜ, με τη βαναυσότητα που διεξάγονται, θα έρχονται να συμπληρώσουν αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα. Η πραγματικότητα αυτή όμως πρέπει να μας βρει όλους απέναντι. Ζητούμε το αυτονόητο: Να μην υπάρξει καμία ανοχή στην ανομία και να εξασφαλισθούν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης σε όλους τους κρατούμενους! Άραγε η συντεταγμένη Πολιτεία τι κάνει γι΄ αυτό;

Η Θεματική Ομάδα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα