Σήμερα, όπου κάθισε λίγο ο κουρνιαχτός από τις ραγδαίες πολιτικές και δικαστικές εξελίξεις της προηγούμενης εβδομάδας, υποχωρούν τα ανάμεικτα συναισθήματα που δημιούργησε η στροφή της Πολιτείας στο θέμα της εγκληματικής ναζιστικής οργάνωσης. Είναι ξεκάθαρο πως πλέον για τη Χρυσή Αυγή ήρθε η ώρα της Δικαιοσύνης. Όσοι χρόνια διεκδικούσαμε την δίκαιη τιμωρία των ρατσιστικών εγκλημάτων της, ενώ χαμογελάσαμε, την ίδια ώρα το χαμόγελό μας ήταν πικρό, γιατί γνωρίζουμε πως αυτή η δικαστική διερεύνηση, μετά -μάλιστα- από αίτημα υπουργού, γίνεται πολύ αργά και πολύ επικοινωνιακά.

Πώς θα ήταν τα πράγματα σήμερα, αν ο Άρειος Πάγος είχε απαγορεύσει στη Χρυσή Αυγή να συμμετάσχει σε εκλογές πριν αποκτήσει κοινοβουλευτικά προνόμια; Αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ, ούτε θα αρκούσε, άλλωστε, γιατί το θέμα μας δεν πρέπει να είναι η Χρυσή Αυγή αυτή καθεαυτή, αλλά οι αιτίες της και οι συνθήκες που τη θέριεψαν. Αν δεν ξεριζώσουμε τις αιτίες ή, έστω, αν δεν αποτρέψουμε τις συνθήκες που επιτρέπουν στο αυγό του φιδιού να επωάζεται, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να αντιμετωπίσουμε το φασισμό στην ελληνική κοινωνία, του οποίου το νεοναζιστικό κόμμα αποτελεί απλή αντανάκλαση. Διαβάστε περισσότερα… »

O Μιχάλης Τρεμόπουλος από πολύ νεαρή ηλικία δραστηριοποιήθηκε στο οικολογικό κίνημα συμμετέχοντας σε διεθνείς πρωτοβουλίες που υπερασπίζονταν την ποιότητα ζωής, την ειρήνη και την κοινωνική αλληλεγγύη. Είναι ο πρώτος έλληνας πράσινος ευρωβουλευτής και γνώστης του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. Η AV έκανε μια κουβέντα μαζί του για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη.

Ας ξεκινήσουμε την κουβέντα μας από τις εξελίξεις που υπήρξαν το Σαββατοκύριακο στο θέμα της Χρυσής Αυγής. Επιτέλους αρχίζει να ξεβρομίζει ο τόπος. Το πολιτικό σύστημα εγκατέλειψε την αδράνεια χρόνων, έβαλε εσπευσμένα τέλος στην ανοχή της αστυνομίας και άρχισε να αντιμετωπίζει δικαστικά την εγκληματική συμμορία των νεοναζιστών. Μόνο που έπρεπε να είχαν δημοκρατικά ανακλαστικά όταν ακόμα η Χρυσή Αυγή βρισκόταν στο περιθώριο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής και όχι όταν μετατράπηκε σε απειλή για τα ποσοστά τους. Πολιτικοί και δημοσιογράφοι, ιερωμένοι και επαγγελματίες πατριώτες, που εξέθρεψαν το κλίμα του εθνολαϊκισμού, της ξενοφοβίας, της νεοεθνικοφροσύνης, της μισαλλοδοξίας και του σοβινισμού την προηγούμενη 20ετία, έχουν βαρύτατες ευθύνες. Όταν η εκτεταμένη διαφθορά και το ξεδόντιασμα του πελατειακού συστήματος συνάντησε την οργή για την κοινωνική εξαθλίωση από τις μνημονιακές πολιτικές, συμπολίτες μας χωρίς παιδεία και ισχυρά δημοκρατικά ανακλαστικά αναβάθμισαν τον υπόκοσμο σε κοινοβουλευτικό κόμμα. Και όσο ψεύτικη είναι η θεωρία των δύο άκρων, άλλο τόσο υποκριτική είναι η ρητορεία τους πως οι 425.000 συμπολίτες μας δεν έχουν προσωπική ευθύνη για την επιλογή τους. Όχι άλλο χάιδεμα των ψηφοφόρων! Όταν το 2009 είχαμε θέσει στο ευρωκοινοβούλιο το ζήτημα της απαγόρευσης της Χρυσής Αυγής για την εγκληματική της δράση ενάντια σε Έλληνες και ξένους, αυτό ήταν εφικτό. Τώρα η αντιμετώπιση της Χρυσής Αυγής θα πρέπει να γίνει με σεβασμό στο Σύνταγμα και στα δικαιώματα, με βάση τις εγκληματικές πράξεις των στελεχών της και το μίσος που καλλιεργούν, και όχι την απεχθή ιδεολογία της. Η αντιπαράθεση με τον εθνικισμό, το φασισμό και το ρατσισμό πρέπει να είναι πρώτα ιδεολογική και πολιτική. Αν αυτή δεν γίνει όπως πρέπει, είναι θέμα χρόνου η αναγέννησή τους. Διαβάστε περισσότερα… »

Περιδιαβαίνοντας αυτές τις μέρες στα προφίλ κάποιων διαδικτυακών φίλων μου, ένιωσα σαν να βρίσκομαι μέσα σε μία χρονοκάψουλα, εκείνες τις φανταστικές μηχανές που σε μεταφέρουν μέσα στο χρόνο. Κοίταξα ξανά τις ημερομηνίες των αναρτήσεων και όμως, είναι του Σεπτέμβρη του 2013. Δεν αναφέρομαι φυσικά σε όσους απαριθμούσαν τα εγκλήματα της χρυσής αυγής που έχουν μείνει ατιμώρητα, αλλά σε όσους αντίθετα, έδιναν την εντύπωση ότι, με αφορμή τη ναζιστική δολοφονία του Παύλου Φύσσα, στόχο είχαν το ξεκαθάρισμα ιδεολογικών λογαριασμών.  

Ένας πολύ δημοφιλής και ευρέως διαδεδομένος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συμψηφισμός των δολοφονικών επιθέσεων οργανωμένων χρυσαυγιτών είναι οι θάνατοι στη Μαρφίν. Η χυδαία αυτή επίκληση του αίματος των θυμάτων εκεί προσπερνάει το γεγονός ότι δεν υπήρξε ποτέ ταυτοποίηση των φυσικών αυτουργών και ηθελημένα ξεχνάει την καταδίκη των στελεχών της τράπεζας για τις ευθύνες τους για το θάνατο των υπαλλήλων.

Ίσως οι διερχόμενοι διαδηλωτές έπρεπε τότε να είχαν πάρει το νόμο στα χέρια τους και να είχαν ακινητοποιήσει τους δράστες. Αλλά η όποια -πολιτική και όχι νομική- ευθύνη τους σταματάει εκεί. Το να εξομοιώνεις το δικαίωμα στη διαδήλωση με συναυτουργία σε πολιτικές δολοφονίες που έγιναν στη διάρκειά της από ακραία στοιχεία, είναι από μόνο του λαϊκίστικος ακροβατισμός, πολλώ δε μάλλον να το βάζεις και στην ίδια ζυγαριά με την εγκληματική οργάνωση των νεοναζί που, επικουρούμενοι από υπόγειες χρηματοδοτήσεις οργανώνονται για να σπείρουν τρόμο και θάνατο. Πολύ ανησυχητικό είναι ότι η χρήση αυτού του συμψηφισμού αποτελεί κοινό σημείο όλων των ενοίκων της δεξιάς πολυκατοικίας, από τα πιο σκοτεινά, φασιστικά υπόγεια μέχρι τα ευάερα, ευήλια, φιλελεύθερα ρετιρέ.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα ξεκαθαρίσματος ιδεολογικών λογαριασμών είναι με το κίνημα των αγανακτισμένων, το οποίο, λίγο ως πολύ, εμφανίστηκε ως το θερμοκήπιο που οδήγησε τη χρυσή αυγή στην εκλογική άνοδο του 2012, τσουβαλιάζοντας τις διαφορετικές εκφάνσεις ενός πολύμορφου κοινωνικού φαινομένου, ενώνοντας, δηλαδή, την επάνω με την κάτω πλατεία, αποσιωπώντας το γεγονός ότι χάρη στο κίνημα των αγανακτισμένων τα τελευταία δυο χρόνια μπήκαν οι βάσεις, για να αναπτυχθούν διάφορα κοινωνικά κινήματα αυτο-οργάνωσης κι αλληλεγγύης και ξεχνώντας τις βασικές ρίζες που έχει το κακό στην ελληνική κοινωνία. 

 Είναι προφανές ότι όλη αυτή η επικίνδυνη ακροβασία γύρω από την εύκολη ταμπέλα “βία” εντάσσεται στο κυρίαρχο αυτό τον καιρό ιδεολογικό εργαλείο κυβέρνησης και ακροδεξιάς, τη θεωρία των άκρων που, αντί να αφήσει να αναδειχθεί το δίπολο φασισμός-δημοκρατία, επαναφέρει την κοινωνία στο δίπολο δεξιά-αριστερά. Είναι σημαντικό ότι ως τώρα το μαζικό κίνημα δεν έπεσε στην παγίδα της πόλωσης: Οι ανεξέλεγκτες αντιδράσεις παρέμειναν περιορισμένες. Μια σύγκριση αυτών με αυτές του Δεκέμβρη του 2008 αρκεί, για να πείσει και τις πιο θλιμμένες κλαίουσες χήρες των βιτρινών. Αυτές τις ιστορικές στιγμές, όπου η ελληνική κοινωνία είναι σαν το βασιλιά την ώρα που συνειδητοποιεί πως είναι γυμνός, το αντιφασιστικό κίνημα είναι κρίσιμο περισσότερο από ποτέ να παραμείνει δυναμικό και ειρηνικό, δημιουργώντας με μη-βίαιες δράσεις τις συνθήκες πολιτικής πίεσης, για να σταθούν, επιτέλους, οι θεσμοί της δημοκρατίας στο ύψος των περιστάσεων. Αν όχι τώρα, πότε; Διαβάστε περισσότερα… »

Έχω τέσσερα παιδιά και μένουμε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Τα μεγάλα μου είχαν την τύχη να μεγαλώσουν σε παιδικές χαρές, αλάνες και πάρκα, σε άλλες περιοχές και άλλες εποχές της Θεσσαλονίκης. Τα μικρά μου κοντεύουν δύο χρονών και είναι αγρίμια. Οι ελεύθεροι χώροι, όπου μπορώ να τα κατεβάσω από το καροτσάκι ή να τα αφήσω από το χέρι, χωρίς να κινδυνεύουν από αυτοκίνητο ή μηχανάκι, είναι ελάχιστοι.

 Ο μόνος χώρος, όπου μπορούν επιπρόσθετα να παίξουν με ασφάλεια μαζί με άλλα παιδιά είναι η παιδική χαρά της πλατείας Ναυαρίνου, μοναδική σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου από το σπίτι μας. Όπως είναι φυσικό, εκεί μαζεύονται όλα τα παιδιά του κέντρου, ηλικίας μέχρι 9 χρονών, με αποτέλεσμα τις περισσότερες ώρες της ημέρας να μην υπάρχει κανένας απολύτως χώρος, για να παίξουν με ασφάλεια τα μικρότερα παιδιά.
 
Στην αναζήτηση εναλλακτικού προσβάσιμου ελεύθερου χώρου για τα παιδιά, μιλώντας με μητέρες από τη δυτική και την ανατολική Θεσσαλονίκη, συνειδητοποίησα ότι η έλλειψη γειτονικής παιδικής χαράς δεν είναι «προνόμιο» του Κέντρου. Η αρρώστια έχει επεκταθεί σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα κι έτσι, ανεπαίσθητα, η Θεσσαλονίκη γεμίζει με αγύμναστα και νευρικά νήπια και απελπισμένους γονείς, οι προνομιούχοι απ’ τους οποίους προσπαθούν να βρουν ιδιωτικούς χώρους εκτόνωσης των αναγκών των παιδιών τους.
 
Δυστυχώς, για όλα αυτά, δεν φταίει η εποχή της κρίσης, αλλά η εποχή της ευημερίας, που έχτισε τις πόλεις μας με παντελή έλλειψη πρόνοιας για όσους δεν είχαν φωνή.
 
Η εποχή της κρίσης, όμως, κουβαλάει μιαν άλλη δυναμική, αν, βέβαια, θελήσουμε να την ενεργοποιήσουμε συλλογικά: η απαξίωση των ακινήτων καθιστά εφικτή την αλλαγή της χρήσης τους. Τα εναπομείναντα ελεύθερα γεωτεμάχια στον πολεοδομικό ιστό, πολλά από τα οποία ρημάζουν σε διελκυστίνδες διεκδικήσεων και απαλλοτριώσεων, δεν προκαλούν κανένα ενδιαφέρον για ιδιωτική αξιοποίηση. Οι ιδιοκτήτες τους αναγκάζονται, ταυτόχρονα, να πληρώνουν δυσβάσταχτους φόρους και τέλη, την ίδια ώρα που ο Δήμος αδυνατεί να παρέχει ελάχιστους ελεύθερους χώρους για τα παιδιά που μεγαλώνουν στα διαμερίσματα-κλουβιά.
 
Για την απελευθέρωση όλων, θα αρκούσε μια νομοθετική πρόβλεψη τα κενά ακίνητα να μπορούν να διατίθενται κατά χρήση (όχι κατά κυριότητα) για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που να μπορεί να ανανεώνεται, για τη δημιουργία παιδικών χαρών. Σε αυτή την περίπτωση ο ιδιοκτήτης θα απαλλασσόταν από οποιοδήποτε τέλος ή φόρο για το συγκεκριμένο ακίνητο για όσο διάστημα το διέθετε. Άλλωστε, η δημοσιονομική επιβάρυνση της μη καταβολής των τελών είναι σαφώς μικρότερη από την επιβάρυνση της απαλλοτρίωσης.
 
Το κόστος κατασκευής μιας ασφαλούς παιδικής χαράς, που δεν είναι μεγάλο, θα μπορούσε αφενός να μειωθεί με εθελοντική εργασία άνεργων γονιών και φοροαπαλλαγή σε όσους χορηγήσουν δωρεάν τα υλικά, και αφετέρου με μικρό εισιτήριο για περιορισμένο χρονικό διάστημα στα παρκαρισμένα αυτοκίνητα στη γύρω περιοχή, ή συμπληρωματικά ακόμα και μέσα από δράσεις οικονομικής ενίσχυσης στη γειτονιά. Τα υλικά της παιδικής χαράς, μετά τη λήξη και μη ανανέωση της παραχώρησης – πράγμα απίθανο με τις σημερινές συνθήκες- μπορούν εύκολα να ξηλωθούν και να συναρμολογηθούν σε άλλο ελεύθερο χώρο.
 
Πολλοί και πολλές από εμάς, τους γονείς, – πάνω απ’ τους μισούς και πολύ πιο πάνω απ τις μισές- είμαστε άνεργοι. Άλλοι δουλεύουμε σαν τα σκυλιά για πενταροδεκάρες. Μα όλοι θέλουμε, πέρα από την εξασφάλιση στέγης και τροφής, μια μικρή δόση χαράς, κοινωνικοποίησης και ανέμελου παιχνιδιού για τα παιδιά μας. Ακόμα κι όσοι -ελάχιστοι- έχουν και χρόνο και χρήμα, γνωρίζουν πως το λούνα παρκ, το μπαλέτο και η μπάλα στο 5Χ5 δεν αναπληρώνουν την παιδική χαρά της γειτονιάς. Ας διεκδικήσουμε λίγη ευαισθησία δίπλα στην λογική και κόντρα στον παραλογισμό της εποχής που μας πήρε και μας σήκωσε, πριν πέσουμε συλλογικά και ατομικά πάνω και σ’ άλλα βράχια.
 
Υ.Γ. Έχω σταμπάρει ένα οικοπεδάκι σ’ ένα στενό κάθετο στη Μητροπόλεως, όπου κάποτε κάναμε μια ακτιβιστική δενδροφύτευση που «έπιασε» με τη φροντίδα των γειτόνων: ακόμα είναι πράσινο. Μήπως να του προσθέταμε και μια παιδική χαρά;

 

“Στη «βραβευμένη» ως την πιο αιματηρή – ως τότε – ταινία «ΡΑΜΠΟ 3», στο τελευταίο πλάνο, υπήρχε η αφιέρωση στους Μουτζαχεντίν, τους «αγωνιστές της ελευθερίας του Αφγανιστάν». Ήταν η εποχή, όπου οι ΗΠΑ ενίσχυαν τους ισλαμιστές ενάντια στον κόκκινο εχθρό. Η αφιέρωση αυτή αντικαταστάθηκε μετά την 9/11 από μία άλλη που αναφερόταν στο γενναίο λαό του Αφγανιστάν. Σήμερα, οι ΗΠΑ φαίνονται να λησμονούν τον περίφημο «πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία» και να συντάσσονται και πάλι με την ολοκληρωτική και σκοταδιστική Αλ Κάιντα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η επέμβαση στη Συρία δρομολογείται, γιατί οι ΗΠΑ και το Ισραήλ επαναλαμβάνουν το ίδιο λάθος ή ότι απλά επικρατεί εκείνο το τμήμα της διεθνούς πολιτικής ελίτ που επωφελείται πάντα από τους πολέμους. Έχει, όμως, ξεχωριστό ενδιαφέρον να εστιάσουμε στην διχοτόμηση της κοινής γνώμης για τη σχεδιαζόμενη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία”.

Στο δημόσιο διάλογο που έχει αναπτυχθεί, είναι εντυπωσιακό με πόση ευκολία επιλέγουμε πλευρά σε έναν παραδοσιακά αραβικό δυσεπίλυτο γρίφο, όπου για ακόμη μια φορά το δίπολο είναι Στρατός ή Ισλάμ, με άλλα λόγια Σκύλλα ή Χάρυβδη. Φαίνεται πως, εκτός από το Αφγανιστάν και το Ιράκ, ούτε το πολύ πρόσφατο παρελθόν, η επέμβαση στη Λιβύη ή η εξέγερση στην Αίγυπτο, δεν μας έχει διδάξει πως το δίκιο της μιας πλευράς ενδέχεται να μην είναι και τόσο δίκαιο και πως, όταν η βία αντιμετωπίζεται με περισσότερη βία, το μόνο απτό αποτέλεσμα είναι πολλές ανθρώπινες τραγωδίες.

Η εξήγηση για την υιοθέτηση του διλλήματος από την κοινή γνώμη, με την απλοϊκή βάση της μικρότερης απώλειας, εδράζεται μάλλον στη συλλογική μας ανοχή στη βία. Έχουμε εθιστεί, ως κοινωνία, στο να λύνουμε τις διαφορές μας με το αίμα και να παίρνουμε εύκολα πλευρά. Λησμονώντας πως η στρατιωτική επέμβαση, αλλά και η πλήρης αποχή, της διεθνούς κοινότητας θα στοιχίσει αθώες ανθρώπινες ζωές, πιστεύουμε ενδόμυχα ότι το αίμα μπορεί να ξεπλυθεί μόνο με περισσότερο αίμα. Έτσι, είμαστε πρόθυμοι να υπακούσουμε στα κελεύσματα της ιδεοληψίας μας, διαλέγοντας με ευκολία πλευρά –να παταχθούν οι κακοί- και ξεχνώντας ότι πίσω από βαρύγδουπες γεωστρατηγικές αναλύσεις κρύβεται καταστροφή και θάνατος.

Εκτός, όμως, από τη στρατιωτική δικτατορία και τους φονταμενταλιστές, υπάρχει στη Συρία, όπως σε κάθε σύρραξη, και μια τρίτη πλευρά. Είναι αυτό που συνηθίσαμε να λέμε «παράπλευρες απώλειες»: οι χιλιάδες άμαχοι νεκροί, τραυματίες και πρόσφυγες, οι διαλυμένες οικογένειες, τα παιδιά που ζουν τη φρίκη (και θα τη ζήσουν πιθανά και στην Ευρώπη, αν φτάσουν, αναζητώντας καταφύγιο), οι γυναίκες που τις βιάζουν –κυριολεκτικά και ηθικά- και οι μεν και οι δε, είναι όσοι δεν τους αφορούν οι αιτίες και οι σκοποί, παρά μόνο οι απτές άμεσες συνέπειες του πολέμου. Μ’ αυτήν την πλευρά πρέπει να είναι η Ευρώπη. Σε έναν τόσο άδικο πόλεμο, αν υπηρετείς την αξία του ανθρώπου, οφείλεις να είσαι εναντίον όλων των αντιμαχόμενων.

Αν η διεθνής κοινότητα ήθελε πράγματι η επέμβασή της να είναι «ανθρωπιστική», όπως αποκαλείται από κάποιους, δεν θα στάθμιζε, ούτε θα διακινδύνευε, ανθρώπινες ζωές. Στόχος της έπρεπε να είναι ο αφοπλισμός όλων των πλευρών. Κι αυτός δεν μπορεί να επιτευχθεί με ενίσχυση του ενός απέναντι στον άλλο σε μια εμφύλια σύρραξη. Τα όπλα, όμως, που βρίσκονται στα χέρια των αντίπαλων πλευρών, δεν φύτρωσαν στη Συρία.

Προέρχονται (και) από ευρωπαϊκές εταιρίες. Αυτές τις μέρες πέρασε από την Τουρκία ένα κονβόι με όπλα, πληρωμένα από χώρες του Κόλπου. Ακόμα και τώρα δεν είναι αργά να αποκλειστούν από τη διεθνή κοινότητα οι δίοδοι πολεμικού ανεφοδιασμού όλων των πλευρών, πολλώ δε μάλλον να μην ενισχυθεί με στρατιωτική επέμβαση η πολεμική επιχείρηση της Αλ Κάιντα.

Μπορεί να κατηγορηθώ ως αθεράπευτα ρομαντική, γιατί αναπολώ ένα δυναμικό ευρωπαϊκό κίνημα που υπήρχε στα χρόνια του ψυχρού πολέμου για τον αφοπλισμό όλων των πλευρών, το οποίο φαίνεται να κατέρρευσε μαζί με το τείχος του Βερολίνου.

Ας μην στεκόμαστε άλλο αμήχανοι μπροστά στα νέα διλλήματα, τα οποία, όμως, δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα παλιά: στο τέλος της ημέρας, ο Ράμπο πάντα επιστρέφει σπίτι του, αφήνοντας πίσω του πτώματα και ερείπια.

(ένας άλλος τρίτος κόσμος είναι υπαρκτός)

Οι συγκρίσεις των λαών, με τις αναπότρεπτες γενικεύσεις τους, είναι συχνά ολισθηρό μονοπάτι για εξαγωγή συμπερασμάτων πέρα από τα βιώματα αυτού που τις κάνει. Πολλοί από εμάς έχουμε ακούσια πέσει θύματα της ημιμάθειάς μας, αναπαράγοντας στερεότυπα που υποκρύπτουν παραπληροφόρηση, οπισθοδρομικότητα, ρατσισμό ή την απαξίωση ανθρώπων με βάση τις συνθήκες ή τις επιλογές τους. Ορισμένες από τις προαντιλήψεις σε σχέση με τα δικαιώματα και τη θέση των παιδιών, οι οποίες δυναστεύουν την ελληνική κοινωνία, καθρεπτίζονται στα παραδείγματα του άρθρου της Σώτης Τριανταφύλλου. Για τον λόγο αυτό, το άρθρο αποτελεί τροφή για σκέψη και αυτοκριτική όσων δεν ενσκήπτουν στην αναζήτηση του πραγματικού συμφέροντος των παιδιών στις δύσκολες συνθήκες που βιώνουμε.