Ρεκόρ στην αύξηση εκπομπών CO2 το 2010
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature / Climate Change, τα τελευταία 20 χρόνια οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 έχουν αυξηθεί κατά 49%. Το 2010 η αύξηση των εκπομπών έφτασε το 5,9%, ποσοστό σημαντικά ψηλότερο από τον ετήσιο μέσο όρο αύξησης της περασμένης 20ετίας 3,1%.
Η έρευνα διαπιστώνει επίσης πως αν οι παγκόσμιες εκπομπές δεν αρχίσουν να μειώνονται δραστικά το αργότερο το 2020, η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη θα είναι με βεβαιότητα μεγαλύτερη των 2oC.
Η αύξηση αυτή των παγκόσμιων εκπομπών το 2010 ήρθε σε συνέχεια μιας μικρής μείωσης κατά 1,4% το 2009 ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης της περιόδου. Το γεγονός αυτό κάνει διπλά ανησυχητικά τα δεδομένα της έρευνας καθώς το αποτέλεσμα μιας τόσο σημαντικής παγκόσμιας οικονομικής κρίσης δεν ήταν παρά μια προσωρινή λακκούβα στην έντονα ανοδική τροχιά των παγκόσμιων εκπομπών.
“Εγκλωβιζόμαστε σε ένα μη βιώσιμο ενεργειακό μέλλον”
Αυτός είναι ο τίτλος της ανακοίνωσης της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης World energy Outlook. Σύμφωνα με την πάντα συγκρατημένη ΔΥΕ, μόλις τα επόμενα πέντε χρόνια αναμένεται να κατασκευαστούν τόσες εγκαταστάσεις κατανάλωσης ενέργειας με μεγάλη διάρκεια ζωής (μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κτίρια, εργοστάσια) που θα είναι πλέον αδύνατο να συγκρατηθεί η κλιματική αλλαγή σε ασφαλή επίπεδα.
Τέτοιες εγκαταστάσεις που κατασκευάζονται τώρα, θα συνεχίσουν να εκπέμπουν CO2 για δεκαετίες. Αυτό ακριβώς το “κλείδωμα” εκπομπών είναι, σύμφωνα με τη ΔΥΕ, ο παράγοντας με το σημαντικότερο μερίδιο ευθύνης για την αλλαγή του κλίματος, και αν αυτή η τάση δεν αλλάξει άμεσα, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι καταστροφικές.
Η Έκθεση ξεκινά από τον “προϋπολογισμό άνθρακα” που έχει στη διάθεσή της η ανθρωπότητα προκειμένου να μην διαταράξει σημαντικά την ισορροπία του κλίματος, δηλαδή να συγκρατήσει τη συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα στα 450ppm (μέρη στο εκατομμύριο). Οι σημερινές υποδομές μας έχουν ήδη δεσμεύσει το 80% αυτού του προϋπολογισμού. Με τις σημερινές τάσεις, η προσθήκη νέων ενεργοβόρων υποδομών μέχρι μόλις το 2017 θα δεσμεύσει το σύνολο του διαθέσιμου προϋπολογισμού άνθρακα, μην αφήνοντας έτσι κανένα περιθώριο.
Οι επιλογές που θα κάνουμε για το ενεργειακό μας σύστημα αυτά εδώ τα χρόνια, θα καθορίσουν όχι μόνο το πώς θα ζήσει η δική μας γενιά, αλλά δυστυχώς και το πώς θα ζήσουν ίσως όλες οι επόμενες.
Ο κόσμος γίνεται όλο και πιο ζεστός…
Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει με βεβαιότητα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (ΠΟΜ) σε πρόσφατη έκθεσή του, προσθέτοντας ότι για αυτό ευθύνονται ανθρώπινες δραστηριότητες και προειδοποιώντας ότι θα πρέπει να ετοιμαζόμαστε για εντονότερους καύσωνες, πλημμύρες, ξηρασίες και γενικότερα ακραία φαινόμενα.
Σύμφωνα με τον ΠΟΜ τα 13 θερμότερα έτη καταγράφηκαν την τελευταία 15ετία. Το 2011 αναμένεται να είναι το 10ο θερμότερο έτος, αλλά το θερμότερο με εμφάνιση του φαινομένου La Nina. Ο όγκος του αρκτικού πάγου αναμένεται να είναι ο μικρότερος στην ιστορία.
Λίγες μέρες νωρίτερα, ο ΠΟΜ είχε δημοσιεύσει μια άλλη έκθεση, για τις συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Σύμφωνα με αυτήν:
- H μέση συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα το 2010 έφτασε τα 389,0 ppm (μέρη στο εκατομμύριο), σημειώνοντας αύξηση κατά 2,3 ppm σε σχέση με το 2009.
- Τη δεκαετία του 90 η μέση ετήσια αύξηση ήταν 1,5ppm ενώ την περασμένη δεκαετία 2,0 ppm.
- Τα 10 χιλιάδες χρόνια πριν τη βιομηχανική επανάσταση, η μέση συγκέντρωση ήταν πρακτικά σταθερή στα 280ppm.
Σημειώνουμε πως για αποφυγή σημαντικής κλιματικής αλλαγής, οι επιστήμονες εκτιμούν πως η συγκέντρωση πρέπει να σταθεροποιηθεί στα 350-400ppm μέσα στον αιώνα μας.
169 δις το ετήσιο κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από βιομηχανικές εγκαταστάσεις
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος δημοσίευσε έκθεσή του στην οποία κοστολογεί τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, χωρίς δηλαδή να συνεκτιμά τη ρύπανση από δραστηριότητες όπως η αυτοκίνηση, τα κτίρια ή η γεωργία. Σύμφωνα με την έκθεση, το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τις 10 χιλιάδες μεγαλύτερες εγκαταστάσεις στην Ευρώπη ήταν το 2009 μεταξύ 102 και 169 δις ευρώ. Οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής ευθύνονταν για τα 2/3 του κόστους (66-112 δις).
Για την Ελλάδα το κόστος εκτιμάται στα 3,3 – 5,2 δις , ή ισοδύναμα 300-450 ευρώ κατά κεφαλήν.
Ο σταθμός της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη αναδεικνύεται ως η εγκατάσταση με το υψηλότερο κόστος ρύπανσης ανά μονάδα παραγωγής, ενώ στη 13η θέση βρίσκεται ο σταθμός του Αγίου Δημητρίου.
Ανά μονάδα ΑΕΠ, η Ελλάδα είχε το 8ο υψηλότερο κόστος ρύπανσης στην ΕΕ των 27 και το υψηλότερο από τις “παλιές” χώρες.
Παρωδία οι δοκιμές αντοχής της ΕΕ στους πυρηνικούς σταθμούς
Σε συνέχεια της κατακραυγής μετά την καταστροφή στη Fukushima, η ΕΕ προανήγγειλε την πραγματοποίηση δοκιμών αντοχής (stress tests) στους πυρηνικούς σταθμούς στην Ευρώπη. Οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο παρουσιάζοντας πρόσφατα μια νέα ανεξάρτητη μελέτη, κατηγόρησαν την Κομισιόν πως δεν πρόκειται παρά για μια άσκηση δημοσίων σχέσεων προκειμένου να μην αλλάξει τίποτα. Η μελέτη υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι δοκιμές αυτές θα αποτύχουν παταγωδώς να εκτιμήσουν τους κινδύνους που αντιπροσωπεύουν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες στην Ευρώπη. Όχι μόνο δεν εκτιμούν εσωτερικούς κινδύνους όπως πυρκαγιές, ανθρώπινες αστοχίες ή ποιοτική υποβάθμιση, αλλά παραλείπουν να εκτιμήσουν εξωτερικές απειλές όπως πρόσκρουση αεροσκάφους. Η μελέτη επισημαίνει επίσης το χάσμα μεταξύ των προδιαγραφών ασφαλείας των δοκιμών αντοχής και εκείνων που θεωρούνται αναγκαίες για τους νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Στα πρώτα συμπεράσματά της η Κομισιόν σημειώνει πως 12 κράτη μέλη δεν έχουν ακόμα ενσωματώσει στη νομοθεσία τους την Οδηγία του 2009 για την πυρηνική ασφάλεια. Αποφεύγει επίσης να τοποθετηθεί στο τι θα συμβεί με τους σταθμούς που θα αποτύχουν στις δοκιμές.
Παράλληλα, η Greenpeace σε έκθεσή της σημειώνει πως κρίσιμα στοιχεία φαίνεται πως αγνοήθηκαν ή λείπουν από τα αποτελέσματα και εκτιμά πως 12 πυρηνικοί σταθμοί σε ανατολικοευρωπαϊκές χώρες είναι επικίνδυνοι και θα πρέπει να κλείσουν.
Το θέμα έφερε στο Ευρωκοινοβούλιο με ερώτησή του ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων ρώτησε την Κομισιόν τι προτίθεται να κάνει για να καλυφθούν τα κενά που διαπιστώθηκαν αλλά και για τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές που δεν δημοσιοποίησαν τα αποτελέσματα των δοκιμών.
Μείωση της πυρηνικής ενέργειας το 2011
Σύμφωνα με έκθεση του Worldwatch Institute, το 2011 παρατηρήθηκε μείωση της παγκόσμιας εγκατεστημένης ισχύος πυρηνικών μονάδων στα 366.5 GW,σε σχέση με 375.5 GW στα τέλη του 2010. Αυτό αποδίδεται στον απόηχο της καταστροφής στη Fukushima αλλά και σε αύξηση του κόστους παραγωγής και στην επιβράδυνση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας.
Πιο συγκεκριμένα, τη διετία 2010-11 έκλεισαν πυρηνικοί σταθμοί συνολικής ισχύος 11.5 GW. Μόνο στη Γερμανία έκλεισαν φέτος σταθμοί ισχύος 8,4 GW, ενώ οι υπόλοιποι σταθμοί που έκλεισαν βρίσκονταν στη Γαλλία, την Ιαπωνία και τη Βρετανία. Ο μέσος όρος ηλικίας των σταθμών που έχουν αποσυρθεί έφτασε τα 23 χρόνια. Το ίδιο διάστημα τέθηκαν σε λειτουργία σταθμοί συνολικής ισχύος 5 GW στην Κίνα, την Ινδία, το Ιράν, το Πακιστάν, τη Ρωσία και τη Ν. Κορέα.
Το 2011 ξεκίνησε η κατασκευή 2 νέων πυρηνικών σταθμών (σε Ινδία και Πακιστάν) ενώ το 2010 είχε ξεκινήσει η κατασκευή 16 σταθμών, 10 εκ των οποίων στην Κίνα. Αυτή τη στιγμή κατασκευάζονται συνολικά 65 πυρηνικοί σταθμοί. Η κατασκευή όμως 20 από αυτούς ξεκίνησε πριν τουλάχιστον 20 χρόνια.
ΤΚ