Ενδεικτικό του πόσο κρίσιμες είναι οι αποφάσεις για το παγκόσμιο πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα που θα αποφασιστεί στη Συνδιάσκεψη της Κοπεγχάγης, είναι το ότι αυτή έχει χαρακτηριστεί ως ίσως η σημαντικότερη των τελευταίων 200 ετών.
Σε γενικές γραμμές, τρία είναι τα καθοριστικά ζητήματα που θα κρίνουν την επιτυχή έκβαση της Συνδιάσκεψης της Κοπεγχάγης: το μέγεθος των μειώσεων εκπομπών που θα απαιτηθούν από τις αναπτυγμένες χώρες, η ένταξη αναπτυσσόμενων χωρών στο νέο παγκόσμιο πλαίσιο και η χρηματοδότηση δράσεων προσαρμογής.
α. Πόσο πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές;
Η βαρυσήμαντη Έκθεση του Διακυβερνητικού Πάνελ για την Κλιματική αλλαγή (IPCC) του 2007, αν και ευρέως θεωρούμενη συντηρητική στα συμπεράσματά της, εκτιμά πως για να έχουμε σημαντική πιθανότητα να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας στους 2oC θα πρέπει οι αναπτυγμένες χώρες να μειώσουν τις εκπομπές τους το 2020 κατά 25-40% και κατά 80% το 2050, πάντα σε σχέση με το 1990.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι πιστεύουμε πως για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα όπως η κλιματική αλλαγή, οι πολιτικές αποφάσεις δεν μπορούν παρά να ακολουθούν τα συμπεράσματα των επιστημόνων και πως δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναλαμβάνουμε σημαντικό ρίσκο. Με το σκεπτικό αυτό ζητάμε δεσμεύσεις των ανεπτυγμένων χωρών για μειώσεις 40% το 2020 και 90% το 2050. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως οι μειώσεις αυτές πρέπει να επιτευχθούν αποκλειστικά με εγχώριες δράσεις χωρίς να συνεκτιμώνται ή να αντισταθμίζονται έργα σε τρίτες χώρες. Τέλος, «νέες βιομηχανικές» χώρες όπως η Ν. Κορέα ή το Μεξικό θα πρέπει να αποκτήσουν και αυτές δεσμευτικούς στόχους.
β. Τι πρέπει να κάνουν οι αναπτυσσόμενες χώρες;
Είναι δεδομένο πως αν δεν αλλάξουν πορεία οι οικονομίες αναπτυσσόμενων χωρών όπως η Κίνα ή η Ινδία, δεν πρόκειται να υπάρξει ουσιαστική αποτροπή της κλιματικής αλλαγής. Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η κλιματική κρίση έρχεται στο φόντο μιας παγκόσμιας ανθρωπιστικής κρίσης και εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι στις φτωχότερες χώρες χρειάζονται κάποιου είδους πρόσβαση σε ενεργειακές υπηρεσίες για να εξέλθουν από την εξαθλίωση προς μια βιώσιμη ανάπτυξη.
Επομένως, βασικό συστατικό μιας αποτελεσματικής και δίκαιης Συμφωνίας πρέπει να είναι η επιβάρυνση των πλουσιότερων χωρών με το συντριπτικά μεγαλύτερο κόστος των απαιτούμενων αλλαγών γιατί αυτές ακριβώς είναι που έχουν την ευθύνη για τις συσσωρευμένες εκπομπές μέχρι σήμερα αλλά και την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν τα αντίστοιχα κόστη.
Στο πλαίσιο αυτό και επιπρόσθετα στις δικές τους εγχώριες υποχρεώσεις, οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να δεσμευτούν σε γενναίες χρηματοδοτήσεις και σε μεταφορά τεχνογνωσίας προς τις αναπτυσσόμενες χώρες για τη δημιουργία υποδομών μιας οικονομίας με διαφορετικές προτεραιότητες από το Δυτικό μοντέλο ανάπτυξης. Οι μειώσεις εκπομπών που θα επιτυγχάνονται από τέτοιες επενδύσεις δεν πρέπει να επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν συμψηφιστικά στην κατεύθυνση της επίτευξης των στόχων των ανεπτυγμένων χωρών.
Ως αντάλλαγμα οι χώρες αυτές θα πρέπει να δεσμευτούν σε στόχους-δείκτες για στροφή των οικονομιών τους σε τροχιές χαμηλών εκπομπών και υψηλής αποδοτικότητας.
Ειδική αντιμετώπιση πρέπει να έχει η χρηματοδότηση για εξασφάλιση τερματισμού της αποψίλωσης των τροπικών δασών το 2020 χωρίς όμως τη συμμετοχή τέτοιων δράσεων στις αγορές εκπομπών.
γ. Το ζήτημα της προσαρμογής
Δυστυχώς, ακόμα κι αν υιοθετηθούν οι πιο φιλόδοξες πολιτικές για την προστασία του κλίματος, κάποιες από τις επιπτώσεις της θα είναι αναπόφευκτες ενώ οι ασθενέστρες κοινότητες είναι αυτές που θα πληγούν πρώτες και εντονότερα. Επομένως, οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν το ιστορικό και ηθικό καθήκον να χρηματοδοτήσουν έργα προσαρμογής που θα προστατεύσουν τις πιο ευάλωτες περιοχές και κοινότητες από πχ πλημμύρες ή ερημοποίηση ή ανεπάρκεια υδάτινων πόρων.
Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, το 2020 η απαιτούμενη χρηματοδότηση από τις πλουσιότερες προς τις φτωχότερες για τους παραπάνω σκοπούς θα είναι της τάξης των 100-120 δις ετησίως εκ των οποίων τα 30-35 θα πρέπει να επιβαρύνουν την ΕΕ.
