Η τεχνολογία CCS (Carbon Capture & Storage) υποστηρίζετε από τους υπέρμαχους του κάρβουνου και του λιγνίτη ως αυτή που θα επιτρέψει τη συνέχιση της χρήσης των καυσίμων αυτών για ηλεκτροπαραγωγή σε καθεστώς χαμηλών εκπομπών CO2. Πόσο όμως ώριμη και ασφαλής είναι η τεχνολογία CCS και πόσο θα κοστίζει; Πριν λίγες μέρες η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης και το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης ΙΕΝΕ διοργάνωσαν σχετική ημερίδα, όπου όμως έλλειψε ο αντίλογος. Στην έλλειψη αυτή προσπαθούν να απαντήσουν οι Οικολόγοι Πράσινοι Κοζάνης με την ακόλουθη ανακοίνωση τους.
Δεν είναι εμπορικά εφαρμόσιμη και καλλιεργεί ψεύτικες προσδοκίες για το μέλλον του λιγνίτη
Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να παραβρεθούμε – ως ακροατές φυσικά – στην Ημερίδα για τη δέσμευση και αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα CO2, γνωστή ως CCS. (Μια έκτακτη μετάβαση στην περιοχή των λιμνών Αμυνταίου άλλαξε την τελευταία στιγμή το πρόγραμμα μας και δεν δώσαμε το παρόν).
Η Ημερίδα αυτή, ως γνωστό, διοργανώθηκε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης και το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης ΙΕΝΕ. Ο βασικός της στόχος ήταν να εμφανίσει την τεχνολογία CCS ως εναλλακτική λύση απέναντι στην παγκόσμια τάση για μείωση των εκπομπών του CO2 και του CH4, δηλαδή των βασικών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και τις καταστροφικές αλλαγές του κλίματος (βλ και Κοπεγχάγη).
Οι οπαδοί της CCS υποστηρίζουν ότι δεν είναι ανάγκη να μειώσουμε τους ανθρακικούς σταθμούς και τα ορυκτά καύσιμα στην ηλεκτροπαραγωγή προκειμένου να κατεβάσουμε τις εκπομπές CO2, διότι μπορούμε να «φυλακίσουμε» υπογείως το παραγόμενο CO2. Με δύο κουβέντες η τεχνολογία CCS προτείνει τη δέσμευση του παραγόμενου αερίου CO2, την υγροποίηση του και στη συνέχεια τη μεταφορά και αποθήκευση του σε τεράστιους φυσικούς θαλάμους σε διάφορα σημεία του υπεδάφους.
Η CCS επιστρατεύεται από το παγκόσμιο λόμπι των εταιρειών παραγωγής λιθάνθρακα και λιγνίτη ως μια ύστατη τεχνολογική αντίσταση στην παγκόσμια ανάγκη για δραστική μείωση των ορυκτών καυσίμων στην παραγωγή ενέργειας. Κατ΄ επέκταση η CCS υιοθετείται και προβάλλεται στη χώρα μας από το λιγνιτικό λόμπυ της ΔΕΗ, τα σωματεία της και εσχάτως από τους τοπικούς φορείς, οι οποίοι βλέπουν την τεχνολογία αυτή ως σανίδα σωτηρίας για να διατηρηθεί το παλαιό καθεστώς της παντοδυναμίας του λιγνίτη.
Βεβαίως στην επιστήμη και την τεχνολογία δεν υπάρχουν δόγματα και θέσφατα. Καλώς εξετάζεται ως λύση η CCS και καλώς οργανώνονται οι επιστημονικές ημερίδες. Όμως καλον είναι να παρουσιάζεται παράλληλα και ο αντίλογος επί ίσοις όροις. Ειδικά όταν εναντίον της CCS υπάρχουν σοβαρότατες επιστημονικές και πολιτικές ενστάσεις είναι αναγκαίο να ακούγονται ΟΛΑ στο τραπέζι του διαλόγου. Κατά τη γνώμη μας λοιπόν κακώς δεν υπήρξε εισηγητής στην Ημερίδα από την αντίπερα όχθη. Η επιστήμη δεν συμβιβάζεται με τη μονομέρεια, ούτε η δεοντολογία με τους αποκλεισμούς. Γιατί δεν κλήθηκαν να μιλήσουν ως ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ επιστήμονες με αντίθετη άποψη; Δόξα τω Θεώ υπάρχουν αρκετοί που αμφισβητούν έντονα τις δυνατότητες της CCS.
Προσπαθώντας να καλύψουμε έστω και εκ των υστέρων την έλλειψη αντιλόγου παραθέτουμε τα επιχειρήματα από μια σχετική ανακοίνωση της Green Peace:
«Η τεχνολογία CCS σπαταλά ενέργεια. Υπολογίζεται ότι η τεχνολογία CCS καταναλώνει 10 – 40% της ενέργειας που παράγει ένας σταθμός ηλεκτροπαραγωγής, καθιστώντας σε πολλές περιπτώσεις τη λειτουργία του οικονομικά ασύμφορη.
Η τεχνολογία CCS είναι επικίνδυνη. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι το διοξείδιο του άνθρακα που θα αποθηκευτεί στο υπέδαφος δε θα διαρρεύσει στο μέλλον, με καταστροφικές συνέπειες για την υγεία και το περιβάλλον. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) εκτιμά ότι προκειμένου η τεχνολογία CCS να συμβάλει στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, έως το 2050 απαιτείται η κατασκευή 6.000 σταθμών, οι οποίοι θα αποθηκεύουν ο καθένας ένα εκατομμύριο τόνους CO2 στο υπέδαφος ετησίως. Ωστόσο δεν είναι βέβαιο αν είναι τεχνικά εφικτό να αποθηκευτεί τέτοια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα.
Η τεχνολογία CCS είναι ακριβή, καθώς διπλασιάζει περίπου το κόστος κατασκευής και λειτουργίας ενός ανθρακικού σταθμού, ενώ οδηγεί στην αύξηση των τιμών πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 21% – 91%. Επιπλέον, η μεταφορά του διοξειδίου του άνθρακα σε απόσταση μεγαλύτερη των 100 χιλιομέτρων καθιστά την τεχνολογία CCS οικονομικά απαγορευτική.
Με βάση τα παραπάνω η τεχνολογία CCS δεν αναμένεται να έχει ευρεία βιομηχανική εφαρμογή πριν το 2030».
Πέραν όμως των παραπάνω σοβαρών μειονεκτημάτων ένα βασικό πρόβλημα της μεθόδου CCS (για να έλθουμε και στα δικά μας) είναι να ευρεθούν τεράστιοι και στεγανοί υπόγειοι θάλαμοι κοντά στο Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας. Οι εκπομπές από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της περιοχής μας είναι 31.000.000 τόνοι CO2 κάθε χρόνο !! Υπάρχουν τέτοιοι τεράστιοι θάλαμοι στο υπέδαφος μας σε κοντινές αποστάσεις ;; Κάτι αναφέρθηκε στην Ημερίδα για την «Μεσοελληνική αύλακα Γρεβενών – Κοζάνης». Είναι κατάλληλη ; Ας μας το πει το ΙΓΜΕ ή κάποιος άλλος έγκυρος φορέας. Αν όχι, θα πρέπει να μεταφέρουμε μακριά αυτές τις ποσότητες CO2 (π.χ στον Πρίνο Θάσου ;;) καταβάλλοντας ένα ιδιαίτερα υψηλό τίμημα. Και επίσης: σε καμιά από τις υφιστάμενες παλιές μονάδες δεν υπάρχει δυνατότητα προσαρμογής της CCS. Ακόμη και η καινούρια μονάδα Πτολεμαΐδα V το μόνο που προβλέπει στις προδιαγραφές της είναι το μελλοντικό «κούμπωμα» με μια πιθανή εγκατάσταση CCS. Είναι προφανές λοιπόν από τα παραπάνω ότι η CCS δεν αποτελεί άμεση και εφαρμόσιμη λύση ούτε για την Ελλάδα, ούτε για την περιοχή μας. Καλον είναι να την παρακολουθούμε ως ερευνητική ή πιλοτική δυνατότητα, χωρίς να καλλιεργούμε έωλες προσδοκίες ή να τη χρησιμοποιούμε ως πρόφαση για να συνεχίσουμε στο ίδιο βρώμικο ενεργειακό μονοπάτι.
Επιπροσθέτως να πούμε ότι οι αντιδράσεις στην τεχνολογία CCS δεν προέρχονται μόνο από τις περιβαλλοντικές οργανώσες και το επιστημονικό δυναμικό τους, αλλά και από μεγάλες πολιτικές δυνάμεις. Σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου, εκτός από τους Πράσινους, αρκετοί βουλευτές του Σοσιαλιστικής Ομάδας αμφισβήτησαν τη CCS. Πρόσφατα ζήτησαν από το ευρωκοινοβούλιο «να μην αποτελέσει η CCS ανασταλτικό παράγοντα για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα». Και παρακάτω «Υπάρχει μια τέλεια τεχνολογία χωρίς καμία επίπτωση που μπορεί να το κάνει αυτό (τη δέσμευση). Είναι τα δέντρα και κάθε βλάστηση. Στα χερσαία φυσικά οικοσυστήματα υπάρχει αποθηκευμένος 3 φορές περισσότερος άνθρακας απ’ ότι στην ατμόσφαιρα. Τα φυσικά οικοσυστήματα απορροφούν το 50% των εκπομπών μας. Οι ΗΠΑ ενέκριναν στην Βουλή των Αντιπροσώπων 5 δις δολάρια ετησίως για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας αποδάσωσης. Η ΕΕ δεν έχει προβεί στην παραμικρή δέσμευση καθώς προωθεί μια άγνωστων επιπτώσεων, αμφίβολης αποτελεσματικότητας και πανάκριβη τεχνική λύση, το CCS (carbon capture and storage)..»
http://www.ecocrete.gr/index.php?option=content&task=view&id=6409
Τέλος και ο νέος Πρόεδρος της ΔΕΗ καθηγητής κ. Ζερβός ζήτησε «την εφαρμογή μόνο αποδεδειγμένης τεχνολογίας (όχι την τεχνολογία δέσμευσης CCS)». http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathbreak_1_21/05/2009_280735
Καλό λοιπόν είναι όταν ανοίγονται τέτοια θέματα να μπαίνουν και οι αντίθετες απόψεις στο τραπέζι και να ενσωματώνονται οι σημαντικότερες τάσεις στην Ημερήσια διάταξη. Κι ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματα του.
ΤΠΚ Οικολόγων Πράσινων Κοζάνης