ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ
Από 29 Νοεμβρίου μέχρι 10 Δεκεμβρίου πραγματοποιείται στο Κανκούν του Μεξικό η 16η ετήσια Συνδιάσκεψη των μερών της Σύμβασης Πλαισίου του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC). Η περσινή Συνδιάσκεψη στην Κοπεγχάγη, με τη μεγαλύτερη συνάθροιση αρχηγών κρατών στην ιστορία, κατέληξε στο γνωστό φιάσκο.
Η υποχώρηση της κλιματικής αλλαγής από το επίκεντρο του πολιτικού διαλόγου και η συλλογική απογοήτευση από το ναυάγιο της Κοπεγχάγης, καθιστούν μη ρεαλιστική την υιοθέτηση μιας ουσιαστικής Παγκόσμιας Συμφωνίας στο Κανκούν. Δυστυχώς, από τη φετεινή διάσκεψη περιμένουμε μόνο την αναζωογόνηση των παγκόσμιων διαπραγματεύσεων και την οικοδόμηση προϋποθέσεων για οριστική Συμφωνία το 2011, στη Συνδιάσκεψη στο Durban της Ν. Αφρικής.
Στο μεταξύ η Κλιματική Αλλαγή δεν περιμένει. Πρώτη προτεραιότητα, λοιπόν, είναι να ζητήσουμε ευθύνες από τις κυβερνήσεις για τη μέχρι τώρα αποτυχία τους να δράσουν, και να πιέσουμε όσο πιο ασφυκτικά μπορούμε για να υπάρξει επιτέλους η αναγκαία πολιτική βούληση. Παράλληλα είναι ανάγκη να προωθήσουμε σε κάθε χώρα πολιτικές απεξάρτησης από το πετρέλαιο, το λιγνίτη και τα άλλα ορυκτά καύσιμα, και να αντιπαρατεθούμε σε κάθε επιλογή που μας οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη υστέρηση, όπως τα πρόσφατα μέτρα για τον ακρωτηριασμό του σιδηροδρόμου.
Στο πλαίσιο αυτό οι Οικολόγοι Πράσινοι κινητοποιούμαστε το Σάββατο 4.12 στα πλαίσια της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Δράσης, με ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΣΤΙΣ 11.30 ΤΟ ΠΡΩΙ.
Ακολουθεί μια καταγραφή των Πράσινων προσδοκιών και προτεραιοτήτων από τη Συνδιάσκεψη:
1. Οδικός Χάρτης προς μια δεσμευτική Συμφωνία
Προκειμένου να είναι αποτελεσματική, μια παγκόσμια Συμφωνία για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής πρέπει να είναι δεσμευτική και να περιλαμβάνει ισχυρούς μηχανισμούς συμμόρφωσης. Αν και η πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να υπάρχει αυτή τη στιγμή, στο Κανκούν τα κράτη πρέπει να δεσμευτούν σε έναν οδικό χάρτη για το επόμενο έτος που θα επιλύσει τα υφιστάμενα εμπόδια ώστε το 2011 να είναι εφικτή μια παγκόσμια δεσμευτική συμφωνία. Ο οδικός αυτός χάρτης θα πρέπει να περιλαμβάνει βέβαια και τη συζήτηση για το πώς θα γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των απαιτούμενων σύμφωνα με τους επιστήμονες μειώσεων εκπομπών και των υποσχέσεων που έχουν καταθέσει οι κυβερνήσεις για μειώσεις.
2. Μειώσεις εκπομπών
Στο πλαίσιο του Συμφώνου της Κοπεγχάγης, χώρες που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% των παγκόσμιων εκπομπών έχουν καταθέσει μονομερείς μη δεσμευτικούς στόχους μείωσης εκπομπών. Σύμφωνα με όλους τους επιστήμονες, οι υποσχέσεις αυτές σε καμία περίπτωση δεν επαρκούν για την επίτευξη του βασικού πολιτικού στόχου, για συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας στους 2°C. Στο Κανκούν θα πρέπει τουλάχιστον οι στόχοι αυτοί να γίνουν πιο συγκεκριμένοι και ακριβείς με ομοιογενή τρόπο.
Κεντρικό Πράσινο αίτημα είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση να προχωρήσει σε μονομερή και άνευ όρων αναβάθμιση του στόχου της από 20% σε τουλάχιστον 30%. Κάτι τέτοιο θα αποτελέσει καταλύτη για αναζωογόνηση των διαπραγματεύσεων, χειρονομία καλών προθέσεων προς τις φτωχότερες χώρες και πρώτο βήμα προς δεσμεύσεις για μειώσεις στα επίπεδα που προτείνουν οι επιστήμονες (40% το 2020 και 90% το 2050 για τις ανεπτυγμένες χώρες).
3. Δεύτερη περίοδος του Πρωτοκόλλου του Κιότο, επίλυση κενών και εκκρεμοτήτων
Οι Πράσινοι ζητούν από όλες τις χώρες που δεσμεύονται σήμερα από το Πρωτόκολλο του Κιότο να δεσμευτούν για μια επέκτασή του σε δεύτερη περίοδο συμμόρφωσης, για μετά το 2012 που λήγει η πρώτη περίοδος. Η επέκταση αυτή θα πρέπει να γίνει χωρίς δυνατότητα μεταφοράς τυχόν πλεονάσματος δικαιωμάτων εκπομπής και με ριζική βελτίωση του τρόπου καταγραφής και παρακολούθησης των εκπομπών/απορροφήσεων από αλλαγές χρήσεων γης. Διαφορετικά θα ακυρωθεί επί της ουσίας το μεγαλύτερο τμήμα των υποσχέσεων για μειώσεις.
4. Χρηματοδότηση προς τις φτωχότερες χώρες
Η αποτροπή της κλιματικής αλλαγής δεν θα είναι εφικτή χωρίς μειώσεις εκπομπών και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι βιομηχανικές χώρες, με δεδομένες τις ιστορικές εκπομπές τους και την οικονομική τους δύναμη έχουν την ευθύνη για τη χρηματοδότηση σημαντικού μέρους της μείωσης των εκπομπών στις φτωχότερες χώρες καθώς και του κόστους των επενδύσεων προσαρμογής στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Μελέτες εκτιμούν το παγκόσμιο κόστος για κάτι τέτοιο σε τουλάχιστον 110 δις ετησίως από το 2020. Είναι κρίσιμο η χρηματοδότηση αυτή να είναι επιπρόσθετη στις εγχώριες δράσεις για μειώσεις εκπομπών και να μη χρησιμοποιείται συμψηφιστικά στην επίτευξη των επιμέρους εθνικών στόχων των πλούσιων κρατών. Οι Πράσινοι υποστηρίζουν ότι ένα δίκαιο μερίδιο για την ΕΕ είναι τα 35 δις ετησίως.
Ίσως η πιο κρίσιμη παράμετρος στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα, είναι η κατάκτηση της εμπιστοσύνης των αναπτυσσόμενων χωρών. Στην κατεύθυνση αυτή η Συνδιάσκεψη του Κανκούν πρέπει να συμφωνήσει σε μια μόνιμη, δεσμευτική και δίκαιη αρχιτεκτονική ενός τέτοιου μηχανισμού διεθνών χρηματοδοτήσεων καθώς και στις πηγές τους.
Ταυτόχρονα, οι υποσχέσεις της Κοπεγχάγης για άμεση χρηματοδότηση 30 δις την περίοδο 2010-14 θα πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα με απόλυτη διαφάνεια και με εξασφάλιση πως οι πόροι δε θα δοθούν με μορφή δανείων ούτε θα συμψηφιστούν με υφιστάμενους προϋπολογισμούς ανθρωπιστικής-αναπτυξιακής βοήθειας.
5. Παρακολούθηση, αναφορά και επαλήθευση των δράσεων
Η Συνδιάσκεψη πρέπει να καταλήξει σε συμφωνία γύρω από τις αρχές του διεθνούς ελέγχου της απογραφής εκπομπών και της αποτελεσματικότητας των δράσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες, στα πρότυπα των προδιαγραφών του Πρωτοκόλλου του Κιότο.
6. Ευέλικτοι μηχανισμοί και αντιστάθμιση εκπομπών
Στο Κανκούν, τα κράτη πρέπει να δεσμευτούν τουλάχιστον για τη μεταρρύθμιση των ευέλικτων μηχανισμών του Κιότο, εφόσον αποφασιστεί πως αυτοί θα εξακολουθήσουν να ισχύουν. Οι Πράσινοι πιστεύουν πως τέτοιοι μηχανισμοί πρέπει πρώτα και κύρια να διασφαλίζουν την περιβαλλοντική ακεραιότητα των επενδύσεων και να παρέχουν ξεκάθαρο συνολικό όφελος μείωσης εκπομπών. Από το 2013 και μετά τέτοιες επενδύσεις πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε Ελάχιστα Αναπτυγμένες Χώρες και βέβαια να εξαιρούνται έργα πυρηνικής ενέργειας, αποθήκευσης άνθρακα, μεγάλων υδροηλεκτρικών έργων και προστασίας δασών.
7. Εκπομπές από την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών
Η αποψίλωση των δασών ευθύνεται για ένα σημαντικό τμήμα των παγκόσμιων εκπομπών, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Είναι σαφές πως μια βιώσιμη μείωση τέτοιων εκπομπών απαιτεί ένα σταθερό, επαρκές και μακροπρόθεσμο πλαίσιο χρηματοδότησης.
Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να βασίζεται σε πραγματικά αποτελέσματα σε σύγκριση με τα εθνικά σενάρια αναφοράς, να λαμβάνει υπόψη τους στόχους του στρατηγικού σχεδίου για την Βιοποικιλότητα συμφωνήθηκε στη Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ στη Nagoya και να σέβεται τα δικαιώματα των ιθαγενών πληθυσμών.
Ο μηχανισμός αυτός δεν θα πρέπει να συνδέεται με μηχανισμούς αντιστάθμισης εκπομπών στις ανεπτυγμένες χώρες.
8. Εκπομπές από τις διεθνείς μεταφορές
Η Συνδιάσκεψη του Κανκούν πρέπει να καταλήξει σε παγκόσμιους στόχους μείωσης των εκπομπών από τις διεθνείς αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές, συμβατούς με το στόχο των 2°C, κατ’ελάχιστον 20% σε σχέση με τα επίπεδα του 2020. Οι αρμόδιοι παγκόσμιοι οργανισμοί θα πρέπει να έχουν οριστικοποιήσει το σχετικό πλαίσιο πριν τη Συνδιάσκεψη του 2011.
9. Βιομηχανικά αέρια του θερμοκηπίου (HFCs)
Η Συνδιάσκεψη του Κανκούν πρέπει να δώσει εντολή για επείγοντα μέτρα και δράσεις στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ για τον περιορισμό και τη σταδιακή κατάργηση της χρήσης των HFC αερίων και να μην επιτρέψει την εισαγωγή πιστωτικών μορίων από έργα καταστροφής τους στους ευέλικτους μηχανισμούς