Η Τοπική Θεματική Ομάδα Ενέργειας πραγματοποίησε επίσκεψη στον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με βιοαέριο που λειτουργεί στον χώρο του πρώην ΧΥΤΑ Ταγαράδων στη Θεσσαλονίκη. Επειδή θεώρησα πως ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα επίσκεψη και σίγουρα οι περισσότεροι από εσάς θα θέλατε να γνωρίζετε κάποιες παραπάνω πληροφορίες, αποφάσισα να αφιερώσω λίγο χρόνο και να ετοιμάσω αυτή την απλή και σύντομη έκθεση επίσκεψης ώστε να ενημερωθείτε για το τι και πως γίνεται εκεί.
Ο σταθμός παραγωγής στους Ταγαράδες είναι ένας από τους ελάχιστους που λειτουργούν στην Ευρώπη και στον κόσμο. Στην Ελλάδα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος μετά από αυτόν στα Άνω Λιόσια (ΧΥΤΑ Αττικής) που έχει εγκατεστημένη ισχύ 24MW και είναι ο μεγαλύτερος της Ευρώπης με αυτή την τεχνολογία. Η εγκατεστημένη ισχύς του συγκεκριμένου σταθμού στους Ταγαράδες είναι 5MW(μεγαβάτ).
Η διαδικασία ξεκινά από τον πρώην ΧΥΤΑ Ταγαράδων όπου μετά το κλείσιμο του έγινε σε μέρος του αποκατάσταση η οποία περιελάμβανε μεταξύ άλλων το σκέπασμα του χώρου με χαλίκι αργιλικής σύστασης κυρίως λόγω των ιδιοτήτων του στο να μην το διαπερνά εύκολα αέρας και υγρά, αλλά και επικάλυψης με χώμα. Στη συνέχεια φυτεύτηκαν δένδρα και θάμνοι και όπως βλέπετε στη φωτογραφία (τα λευκά που προεξέχουν) διανοίχθηκαν κάθετα πηγάδια διαμέτρου ενός μέτρου μέχρι τον πυθμένα του ΧΥΤΑ. Στην περίπτωση των Ταγαράδων κανένας δεν είχε ιδέα μέχρι που έφτανε ο πυθμένας, εξαιτίας του ότι δεν υπήρχαν συγκεκριμένες προδιαγραφές όταν ξεκίνησε τη λειτουργία του, οπότε σταματούσαν όταν έβρισκαν πολύ νερό!
Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν στα πηγάδια κάθετα οι χοντρές σωλήνες με διάμετρο ένα μέτρο που βλέπετε στην συγκεκριμένη φωτογραφία και μέσα σε αυτές στο κέντρο τους οι μικρές με διάμετρο 16 εκατοστά. Είναι αυτές με τις τρύπες ακριβώς μπροστά, κάτω από τις μεγάλες. Ο χώρος που περισσεύει γεμίζεται με ειδικό χαλίκι που δεν αφήνει να περάσουν στερεά από τις τρύπες αλλά αφήνει το μίγμα βιοαερίου και υγρών να περάσει μέσα από αυτές. Συνολικά υπάρχουν 198 τέτοια πηγάδια στον χώρο του πρώην ΧΥΤΑ. Αυτά τα πηγάδια συνδέονται σε 10 ομάδες των περίπου 20 για να έχουν μία σημαντική παροχή όπως φαίνεται στη φωτογραφία (είναι αυτά με την σκεπή). Οπότε το μίγμα από εκεί διοχετεύεται στον κεντρικό αγωγό που πηγαίνει στον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής.
Το βιοαέριο όμως δεν έρχεται από μόνο του στον σταθμό για τον λόγο αυτό υπάρχουν ειδικές αντλίες που το απορροφούν από τα πηγάδια που είπαμε παραπάνω. Αυτό σημαίνει ότι δεν περνάει μόνο αέριο στον αγωγό αλλά και πάρα πολλά υγρά που αποστραγγίζονται από τα σκουπίδια που υπάρχουν θαμμένα τόσα χρόνια.
Αφού λοιπόν γίνουν οι παραπάνω διαδικασίες, ο αγωγός φτάνει στο χώρο του σταθμού παραγωγής. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία μπορείτε να δείτε τον αγωγό όταν κατασκευαζόταν ο σταθμός.
Το πρόγραμμά σας περιήγησης μπορεί να μην υποστηρίζει την προβολή αυτής της εικόνας. Στη φωτογραφία ακριβώς δίπλα φαίνεται καθαρά πως ο αγωγός εισέρχεται στο χώρο του σταθμού. Ο αγωγός όπως μας εξήγησε ο κύριος Χριστόδουλος Χατζηδημούλας είναι κατασκευασμένος από ειδικό συνθετικό (με την έλλειψη τεχνικών γνώσεων που έχω το αντιλαμβάνομαι ως κάποιο είδος πλαστικού) το οποίο δεν διαβρώνεται. Αν ήταν κατασκευασμένος από μέταλλο θα οξειδώνονταν πάρα πολύ σύντομα λόγω της υπερβολικής οξειδωτικής δράσης του μίγματος που ρέει από μέσα του.
Το πρόγραμμά σας περιήγησης μπορεί να μην υποστηρίζει την προβολή αυτής της εικόνας.
Επόμενο βήμα είναι να διαχωριστεί το αέριο από τα υγρά. Αυτό γίνεται ψύχοντας το μίγμα που έρχεται από τον αγωγό σε θερμοκρασία περίπου 4oC και περνώντας το μίγμα από ειδικό φίλτρο το οποίο βλέπετε στη φωτογραφία δίπλα. Στην ουσία χρησιμοποιώντας τη βαρύτητα τα υγρά καθιζάνουν και φεύγουν στην αποχέτευση και από εκεί στον βιολογικό καθαρισμό της μονάδας, ενώ τα αέρια πηγαίνουν για καύση.
Στον συγκεκριμένο σταθμό υπάρχουν 4 ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη με εγκατεστημένη ισχύ 1.262kW (κιλοβάτ) έκαστο. Τη στιγμή της επίσκεψής μας ο σταθμός ήταν ρυθμισμένος να λειτουργεί στο 85% της δυναμικότητας του. Τα 4 ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη φαίνονται να ξεχωρίζουν καθαρά στη φωτογραφία δεξιά.
Το αέριο λοιπόν που έχει διαχωριστεί και πηγαίνει για καύση ονομάζεται βιοαέριο και είναι κυρίως μεθάνιο (CH4) το οποίο είναι σε περιεκτικότητα περίπου 50% του αερίου μίγματος και είναι αυτό που καίγεται στην μηχανή εσωτερικής καύσης. Εφόσον αυτό δεν καιγόταν θα διέφευγε στην ατμόσφαιρα και το μεθάνιο είναι περίπου 21 φορές πιο ισχυρό σε σχέση με το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) στη συμβολή του στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ο σταθμός καταναλώνει περίπου 2.500 κυβικά βιοαερίου την ώρα. Σε γενικές γραμμές η περιεκτικότητα του βιοαερίου σε μεθάνιο εξαρτάται από την ποιότητα των σκουπιδιών που είναι θαμμένα στον ΧΥΤΑ (η αποσύνθεση των οργανικών είναι αυτή που δίνει το περισσότερο) και από την ταχύτητα απορρόφησης από τα πηγάδια. Όσο μεγαλύτερη η ταχύτητα τόσο μικρότερη η περιεκτικότητα.
Η λειτουργία του σταθμού ρυθμίζεται αυτόματα με την χρήση ειδικού λογισμικού που παρακολουθεί όλες τις παραμέτρους σε πραγματικό χρόνο. Το λογισμικό αυτό δίνει τη δυνατότητα στον χειριστή που είναι σε βάρδια να εποπτεύει την ποιότητα του μίγματος του βιοαερίου κάθε στιγμή και να προβαίνει στις ανάλογες ρυθμίσεις ώστε από τη μια να διατηρείται μία σταθερή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την άλλη να μην υπάρχει κίνδυνος ανάφλεξης ή ακόμη και έκρηξης. Αυτή μπορεί να συμβεί εφόσον το οξυγόνο στο αέριο μίγμα φτάσει ή υπερβεί το 3%. Τη στιγμή της επίσκεψης μας ήταν στο 0,7% ενώ το σύστημα είναι ρυθμισμένο να σημάνει συναγερμό όταν η περιεκτικότητα φτάσει το 1,4%.
Η λειτουργία του σταθμού παρακολουθείται απομακρυσμένα από τον υπεύθυνο του σταθμού όπου και αν βρίσκεται στον κόσμο, ενώ έχουν πρόσβαση και οι κατασκευαστές των μηχανών που βρίσκονται στην Γερμανία ώστε να μπορούν άμεσα να παρέμβουν σε οτιδήποτε συμβεί.
Μερικά ενδιαφέρονται στοιχεία είναι ότι ο σταθμός λειτούργησε το 2006. Η κατασκευή του στοίχισε €6,2εκ., ενώ τα ετήσια έσοδα του ανέρχονται σε €2,5εκ. και έκανε απόσβεση σε 2,5χρόνια, ενώ επιδοτήθηκε με 40% από πρόγραμμα της Ελληνικής πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (φαντάζομαι στα πλαίσια του προηγούμενου αναπτυξιακού νόμου).
Ο Δήμος Θέρμης εισπράττει το 3% των κερδών ενώ ο Σύνδεσμος Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης εισπράττει το 9,1%. Η ΗΛΕΚΤΩΡ είναι θυγατρική της ΑΚΤΩΡ (προφανώς αρέσει στον κύριο Μπόμπολα η κατάληξη σε –ΚΤΩΡ). Επίσης υπάρχει ακόμη ένα κύτταρο του πρώην ΧΥΤΑ Ταγαράδων έκτασης περίπου 100 στρεμμάτων το οποίο θα αποκατασταθεί το επόμενο διάστημα και μπορεί να παρέχει βιοαέριο για ακόμη 2,5MW εγκατεστημένης ισχύος δηλαδή αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος του συγκεκριμένου σταθμού κατά 50%.
Μία ακόμη διάσταση που ζήτησα να μας αναπτύξει ο κύριος Χατζηδημούλας μετά τις πληροφορίες που μας έδινε, είναι αν υπάρχει δυνατότητα αξιοποίησης των 250m3/h (κυβικών μέτρων ανά ώρα)του ζεστού νερού που παράγεται από τον σταθμό(την στιγμή της επίσκεψής μας ήταν στους 84,5οC με εξωτερική θερμοκρασία 3oC). Εκεί μας ενημέρωσε ότι υπάρχει όρος μέσα στην σύμβαση που έχει υπογράψει η εταιρεία ότι το ζεστό νερό πρέπει να το διαθέτει δωρεάν στον δήμο Θέρμης. Απλά ο δήμος θα πρέπει να κάνει τα έργα σύνδεσης με τον σταθμό με δικά του έξοδα και έτσι να θερμανθεί με τηλεθέρμανση (όπως στην Πτολεμαϊδα, το Αμύνταιο και τις Σέρρες) το δημοτικό διαμέρισμα Ταγαράδων!!!!
Φυσικά τίποτα δεν έχει γίνει για να υλοποιηθούν αυτά τα έργα ώστε να εκμεταλλευτεί ο Δήμος αυτό δώρο! Υπολογίζεται πως σε απόσταση 2,5χιλιομέτρων από το σταθμό μπορεί το ζεστό αυτό νερό να μεταφερθεί για την θέρμανση πχ σχολείων, ΚΑΠΗ, πνευματικών κέντρων κλπ. Το μόνο που πρέπει να κάνει κάποιος είναι έναν αγωγό και κάποια συνοδευτικά έργα για να εκμεταλλεύεται αυτή τη δωρεάν ενέργεια! Και εν τω μεταξύ συνεχίζουν οι δημότες και όλοι οι έλληνες φορολογούμενοι να πληρώνουν για να καίνε πετρέλαιο τα δημόσια κτίρια της περιοχής!
Κλείνοντας θα ήθελα να θυμίσω πως δεν είμαι τεχνικός οπότε όσοι από εσάς έχουν τεχνικές γνώσεις επί του θέματος παρακαλώ να με συγχωρέσουν για τα όποια λάθη κάνω στους όρους. Προσπάθησα να μεταδώσω όσο πιο απλά γινόταν τη λειτουργία του σταθμού και αντιλαμβάνεστε πως θα έπρεπε να ενημερώνομαι, να καταγράφω και να φωτογραφίζω ταυτόχρονα.
Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κύριο Χατζηδημούλα για τον χρόνο που μας διέθεσε για αυτή την πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα επίσκεψη.
Αργύρης Μπούρας
Συντονιστής Τοπικής Θεματικής Ομάδας Ενέργειας
Οικολόγοι Πράσινοι