Τι ακριβώς θα χρειαστεί να κάνει η Ευρώπη προκειμένου να απεξαρτηθεί από την πυρηνική ενέργεια και τα ορυκτά καύσιμα και να επιτύχει το στόχο μείωσης εκπομπών κατά 80-95% το 2050, όπως ζητούν οι επιστήμονες για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής; Στο ερώτημα αυτό προσπαθεί να απαντήσει μια Έκθεση που ετοίμασε το Öko-Institut για λογαριασμό των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο. Η Έκθεση παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο σενάριο επίτευξης του στόχου αυτού με ανάλυση ανά επιμέρους τομείς (βιομηχανία, νοικοκυριά, τριτογενής τομέας, μεταφορές) και ταυτόχρονα αναδεικνύει τα οφέλη που κάτι τέτοιο θα έχει στην ενεργειακή ασφάλεια και ανεξαρτησία της Ευρώπης.
Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση συγκρίνει το «Σενάριο Αναφοράς», που βασίζεται στις πολιτικές που έχουν δρομολογηθεί σήμερα, με το «Οραματικό Σενάριο» το οποίο συνάδει με την επίτευξη φιλόδοξων στόχων προστασίας του κλίματος, χωρίς τη συνεισφορά πυρηνικών.
Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει στις διαφορές των δύο σεναρίων για τρεις χαρακτηριστικούς ενεργειακούς δείκτες
| Σενάριο Αναφοράς | Οραματικό Σενάριο | |||||
| 2020 | 2030 | 2050 | 2020 | 2030 | 2050 | |
| Μειώσεις εκπομπών (σε σχέση με το 1990) | 19% | 25% | 38% | 35% | 57% | 91% |
| Μερίδιο ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας | 13% | 16% | 24% | 20% | 40% | 90% |
| Μερίδιο ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ηλεκτρισμού | 24% | 29% | 46% | 39% | 60% | 94% |
Η Έκθεση εντοπίζει τρία κύρια σημεία που χρειάζεται να αντιμετωπισθούν για την επίτευξη μιας τέτοιας μετάβασης σε μια οικονομία ουσιαστικά μηδενικών εκπομπών.
Πρώτον, η σημαντική αύξηση του βαθμού ενεργειακής απόδοσης σε όλους στις τομείς κατανάλωσης ενέργειας, ιδιαίτερα στις στα κτήρια και στις μεταφορές. Για στις τελευταίες το κλειδί για την μείωση στις κατανάλωσης είναι η μετατόπιση του όγκου μεταφορών από στις οδικές και εναέριες προς το σιδηρόδρομο. Καθοριστική παράμετρο αποτελούν οι αυστηρές προδιαγραφές απόδοσης για κτίρια, κινητήρες και συσκευές.
Δεύτερον, η αντικατάσταση των συμβατικών πηγών ενέργειας από ΑΠΕ είναι απαραίτητη σε όλους στις τομείς και ιδιαίτερα στην τελική χρήση. Καθοριστική σημασία έχει η έγκαιρη μετάβαση του τομέα ηλεκτροπαραγωγής στις ΑΠΕ, και στη συνέχεια η ευρεία χρήση ηλεκτρισμού στις μεταφορές και στον κλιματισμό των κτιρίων για απεξάρτηση από το πετρέλαιο και στους τομείς αυτούς. Για τη μεγάλης κλίμακας διείσδυση των ΑΠΕ είναι απαραίτητες σημαντικές επενδύσεις σε έξυπνα δίκτυα και τεχνολογίες αποθήκευσης, ενώ από τη δεκαετία του 2030 χρειάζεται να αρχίζει να εξαφανίζεται το κάρβουνο και τα πυρηνικά από το σύστημα ηλεκτρισμού. Η προσεκτικά μελετημένη εισαγωγή βιώσιμων βιοκαυσίμων θα είναι καθοριστική για τον τομέα των μεταφορών.
Τρίτον, η δραστική αλλαγή των μεθόδων στη βιομηχανική παραγωγή, στη διαχείριση απορριμμάτων και στην αγροκτηνοτροφία καθώς και η υψηλή αποδοτικότητα στη χρήση πόρων είναι απαραίτητες προκειμένου να φτάσουμε σε επίπεδα μείωσης εκπομπών μεγαλύτερα του 80%.
Μια μετάβαση σε ένα διαφορετικό ενεργειακό μοντέλο όπως αυτή που περιγράφει το «Οραματικό Σενάριο» , θα μειώσει δραματικά τις ευρωπαϊκές εισαγωγές ενέργειας. Εκτιμάται πως το οικονομικό όφελος για την Ευρώπη από τη μείωση των εισαγωγών θα είναι ετησίως 130 δις το 2020, 260 δις το 2030 και 455 δις το 2050.
Για έναν τέτοιο ριζικό μετασχηματισμό του ενεργειακού μας μοντέλου σε διάστημα μιας γενιάς, είναι απαραίτητο να τεθεί έγκαιρα σε εφαρμογή ένα μίγμα έξυπνων πολιτικών που θα δημιουργήσει ένα ισχυρό και διαφανές πλαίσιο κινήτρων και υποχρεώσεων για παραγωγούς και καταναλωτές και το οποίο θα περιλαμβάνει:
- Μια σειρά από συνεκτικούς και δεσμευτικούς στόχους για μειώσεις εκπομπών, την ενεργειακή αποδοτικότητα, τις ΑΠΕ και την καινοτομία
- Την εισαγωγή κόστους στις εκπομπές άνθρακα μέσα από πράσινους φόρους στα καύσιμα και αυστηρό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων με διασφάλιση στις περιβαλλοντικής αποτελεσματικότητάς του
- Φιλόδοξες πολιτικές για την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε όλους στις τομείς
- Ισχυρούς και διαφανείς μηχανισμούς στήριξης των ΑΠΕ με κίνητρα για καινοτομία και κατασκευή των απαραίτητων υποδομών
Μπορείτε να διαβάσετε την Έκθεση εδώ
Άλλες εκθέσεις που παρουσιάζουν τη δυνατότητα μιας οικονομίας βασισμένης ουσιαστικά κατά 100% στις ΑΠΕ το 2050:
- A 100% Renewable Energy Vision for the European Union, European Renewable Energy Council
- Energy [R]evolution, Greenpeace
- The Energy Report, WWF
- Providing all global energy with wind, water, and solar power, Mark Delucchi, Mark Jacobson
Τάσος Κρομμύδας