Δημοσιεύματα διεθνών μέσων[i] αναφέρουν ότι στη Γερμανία η χονδρική τιμή ηλεκτροπαραγωγής από συμβατικές πηγές μειώθηκε το 2012 κατά 11% λόγω της αυξημένης διείσδυσης των ΑΠΕ. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό κι ως merit order effect, συμβαίνει με την αύξηση του ποσοστού των ΑΠΕ, μειώνεται αντίστοιχα των συμβατικών και οι ακριβότερες από αυτές τίθενται εκτός αγοράς.
Πρόκειται για μία σημαντική θετική επίδραση των ΑΠΕ, που συνδυάζεται όμως με το αρνητικό γεγονός ότι η ακριβότερη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή είναι από φυσικό αέριο, οπότε ευνοείται ο άνθρακας, παρότι είναι πολύ πιο «βρώμικος» από πλευράς εκπομπής ρύπων και CO2. Αυτό το παράδοξο από περιβαλλοντική και κλιματική σκοπιά δεν μπορεί παρά να οφείλεται στο γεγονός ότι το εξωτερικό κόστος δεν έχει ενσωματωθεί επαρκώς στην παραγωγή ηλεκτρισμού.
Το ίδιο φαινόμενο, ενισχυμένο από τις στρεβλώσεις της εγχώριας αγοράς ενέργειας, συμβαίνει και στην Ελλάδα. Εκτός της ανεπαρκούς ενσωμάτωσης του περιβαλλοντικού κόστους η τιμή προμήθειας του φ.α. στην Ελλάδα είναι η ακριβότερη στην Ευρώπη, ενώ αντίστοιχα ακριβή είναι και η διαχείριση του, αυξάνοντας το κόστος της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής και δημιουργώντας σημαντικό πρόβλημα ανταγωνιστικότητας στις ελληνικές επιχειρήσεις[ii].” Ως τώρα το πρόβλημα κρυβόταν κάτω από το χαλί με το μπάλωμα του μόνιμα προσωρινού «μηχανισμού ανάκτησης μεταβλητού κόστους», που είναι μια εκτός αγοράς απευθείας επιδότηση των παραγωγών με φ.α. Όσο “λεφτά υπήρχαν” στη χώρα και στην αγορά ενέργειας το μπάλωμα δούλεψε, τώρα όμως τέλειωσαν και το κόστος του μηχανισμού, που το 2012 θα φτάσει τα 270εκ., διευρύνει τα ελλείμματα της αγοράς και προκαλεί διαμάχες μεταξύ φορέων και παικτών της[iii].
Μια ακόμα στρέβλωση της αγοράς ενέργειας αφορά το ΕΤΜΕΑΡ (πρώην Τέλος ΑΠΕ) που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές και στο μεγαλύτερο μέρος του καταλήγει να επιδοτεί τα ορυκτά καύσιμα. Εξαιτίας αυτού διευρύνεται το έλλειμμα του Λογαριασμού ΑΠΕ και καθυστερούν πολλούς μήνες οι πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ και καταβαραθρώνεται η αξιοπιστία της αγοράς.
Στα παραπάνω προστίθενται και οι άμεσες επιδράσεις της κρίσης, όπως η μείωση της ζήτησης, η εκτόξευση των ανεξόφλητων λογαριασμών, ειδικά μετά την εισαγωγή του τέλους ακινήτων και η χρηματοπιστωτική ασφυξία, φέρνοντας την αγορά στα πρόθυρα του πανικού.
Αντιμέτωπη με αυτό το τέλμα η κυβέρνηση επιλέγει να απαντήσει με τον πλέον παραδοσιακό τρόπο: επιστροφή στο κάρβουνο! Οι ΑΠΕ αντιμετωπίζονται πλέον ως μια πολυτέλεια που πρέπει να κοπεί. Εκεί οδηγούν οι ρυθμίσεις των προηγούμενων μηνών με το πάγωμα των φωτοβολταϊκών, την έκτακτη εισφορά επί των εσόδων όλων των σταθμών ΑΠΕ και τώρα με το σ/ν του ΥΠΕΚΑ, που οι φορείς ΑΠΕ, όλων των τεχνολογιών, μικρής και μεγάλης κλίμακας, χαρακτηρίζουν καταστροφικό. Το τελευταίο βήμα, που ήδη έχει δρομολογηθεί από την κυβέρνηση, θα είναι η κατάργηση του μηχανισμού εγγυημένων τιμών και η μείωση των στόχων ΑΠΕ για το 2020!
Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε ότι η φυγή προς τα πίσω δεν μπορεί να είναι λύση, γιατί τα προβλήματα που παρακάμπτουμε σήμερα θα τα βρούμε τραγικά γιγαντωμένα μπροστά μας αύριο. Η κλιματική αλλαγή είναι το σημαντικότερο από αυτά με τις τελευταίες μελέτες να θέτουν την Ελλάδα σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού διαπιστώνοντας ότι ο χάρτης της χώρας αναμένεται να αλλάξει δραματικά μέχρι το τέλος του αιώνα που διανύουμε, με τις ημέρες καύσωνα να πενταπλασιάζονται μέχρι το 2100 και τα δάση μας να αντιμετωπίζουν άμεση απειλή πυρκαγιάς για 30 επιπλέον μέρες σε σχέση με σήμερα.[iv]
Αντί λοιπόν των αδιέξοδων κυβερνητικών επιλογών, οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητάμε μια ενεργειακή πολιτική που:
- Θα στηρίζει τις ΑΠΕ με τους πιο αποτελεσματικούς μηχανισμούς διατηρώντας τους στόχους για το 2020 οδηγώντας σε ένα σύστημα ηλεκτρισμού 100% ΑΠΕ το 2050.
- Θα προωθεί την εξοικονόμηση και ορθολογική χρήση ενέργειας με δεσμευτικούς στόχους σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στα κτίρια και τις μεταφορές.
- Θα ενσωματώσει το συντομότερο πλήρως σε κάθε πηγή ενέργειας όλα τα εξωτερικά κόστη και ειδικά το περιβαλλοντικό. Με τον τρόπο αυτό το φυσικό αέριο θα απολάμβανε το πλεονέκτημα που του αξίζει έναντι του άνθρακα και οι ΑΠΕ έναντι όλων.
Διαθέτουμε ήδη όλη τη γνώση και τις ενδείξεις που μας επιβάλλουν να ξυπνήσουμε και να δούμε μπροστά. Ας το κάνουμε μόνοι μας πριν το κάνει η φύση με τον πιο δυσάρεστο τρόπο.
Η Θεματική Ομάδα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
των Οικολόγων Πράσινων
[…] διεθνών μέσων[i] αναφέρουν ότι στη Γερμανία η χονδρική τιμή […]